Texnikasi. Sondagi amputatsiyalar. Tizza bo’g’imi punksiyasi. O’quv operatsiya

TOS-SON BO‘G‘IMI, ARTICULATIO COXAE - tos suyagining quymuch kosasi (acetabulum) va son 
suyagining boshchasi (caput femoris) hosil qiladi. Agar katta ko‘stning cho‘qqisidan gorizontal chiziq 
o‘tkazilsa, bu chiziq son suyagi boshchasining o‘rtasidan o‘tadi.
Bo‘g‘imni oldindan: sonning to‘g‘ri muskuli (m.rectus femoris), yonbosh-bel muskuli, m.iliolumbalis 
hamda taroqsimon muskul (m.pectineus), orqadan - noksimon, ichki yopqich, egizak, tashqi yopqich va 

---

sonning kvadrat muskullari, tashqaridan dumbaning kichik muskuli, pastdan tashqi yopqich muskuli 
mustahkamlaydi.
Bo‘g‘imning boylamlari: bo‘g‘im bo‘shlig‘ining ichida - son suyagi boshchasining boylami (lig.capitis 
femoris) va uning tashqarisida - yonbosh - son boylami - lig.iliofemorale, qov- son boylami - 
lig.pubofemorale va qo‘ymuch - son boylami lig.ischiofemorale-ning pastki qirg‘og‘i ostida joylashgan.
Son suyagi bo‘yinchasi singanligini yoki suyakning tos-son bo‘g‘imida chiqqanligini aniqlash uchun 
oldingi-ustki o‘tkir o‘siqni quymuch dumbog‘i bilan 
tutashtiruvchi Rozer-Nelaton chizig‘i o‘tkaziladi. Son biroz bukilganda katta ko‘stning cho‘qqisi Rozer-
Nelaton chizig‘ida joylashadi. Katta ko‘stning bu chiziqqa nisbatan siljishi son suyagi boshchasining 
bo‘g‘imdan chiqqanligini yoki uning bo‘yinchasi singanligini bildiradi. 
SON, FEMUR 
Sonning shakli asosi yuqoriga qaragan kesik konus ko‘rinishiga ega. 
Son sohasi tashqarida katta ko‘stni son suyagining lateral tepachasi (epicondylus lateralis ossis femoris) 
bilan tutashtiruvchi chiziq, ichkarida qov simfizidan medial tepachaga o‘tkazilgan chiziq orqali oldingi va 
orqa sohalarga bo‘linadi. 
T a sh q i m o‘ l j a l l a r: oldinda - oldingi-ustki yonbosh o‘tkir o‘sig‘I (spina iliaca anterior superior); 
chov burmasi (plica inguinalis); simfizdan 1,5-2sm tashqarida, chov burmasi ustida qov do‘mbog‘i 
(tuberculum pubicum); sonning 
o‘rta sohasida - mashinachilar muskuli (m.sartorius)ning konturi; pastki sohasida 
sonning ichki va tashqi keng muskullari (mm.vastus medialis et lateralis) hamda ular orasida son to‘rt 
boshli muskuli (m.quadratus femoris)ning payidan iborat bo‘lgan do‘nglik; sonning orqasida yarim-pay 
va yarim parda muskullari, mm.semitendinosus et semimembranosus hamda sonning ikki boshli muskuli 
(m.biceps femoris)ning konturlari; yuqori-medial qismidagi son-oraliq burmasida 
qov suyagining pastki shoxi (ramus inferior ossis pubis) va quymich suyagining 
dumbog‘i (tuber ischiadicum)ni aniqlash mumkin. 
Ch e g a r a l a r i: yuqorida - chov burmasi, son-oraliq va dumbaning ko‘ndalang burmalari bo‘ylab son 
suyagining katta ko‘stiga, undan yonbosh suyagining oldingi-ustki o‘tkir o‘sig‘iga o‘tkazilgan chiziq, 
pastda - tizza qopqog‘I asosidan ikki barmoq eni yuqorida o‘tkazilgan aylana chiziq.