Texnologik jarayonlarini avtomatlashtirilgan

Eksponensial tekislash metodi 
Eksponensial tekislashning yetarlicha oddiy va samarali metodidan filtr 
sifatida foydalanish muhim amaliy ahamiyatga ega bo‘ldi. Uzluksiz variantda 
eksponensial filtr uzatish funksiyasi: 
bo‘lgan amalga oshiriluvchi elementlar bir sig`imli bo‘g`indan iboratdir, bunda 

- 
eksponensial tekislash koeffitsenti bo‘lib, u filtrning o‘rtacha kvadratik xatoligini 
minimallash shartidan tanlab olinadi. 
Amalga oshiriladigan eksponensial filtr 

> 0 ga ega bo‘lishi kerak. Diskret 
variantda eksponensial filtr rekurrent munosabatni ifodalab, y 
(t) chiqish 
kattaligining t paytidagi izlanayotgan qiymatini Z(t) kirishning joriy qiymatining 
va avvalgi so‘rov paytidagi 
qiymatining funksiyasi sifatida 
aniqlaydi: 
Bu munosabatda 
qiymatini berishning talab qilingan vaqtiga bog`liq 
bo‘lmagan holda foydalanish oraliq qiymatlarni operativ xotirada saqlash uchun 
bor yo‘g`i bitta so‘z ajratishga imkin beradi. Shunday qilib, eksponensial 
tekislanish amalga oshiruvchi algoritmning filtrlashning boshqa turlariga nisbatan 
afzalligi BHM da algoritmni amalga oshirish uchun zarur bo‘gan eng kichik 
hajmdagi maxsus xotiradan iboratdir. Algoritmning yaqinlashuvi bo‘lishi uchun 
0<

<2 bo‘lishi kerak. 

<1 bo‘lganda filtrda huddi integrallovchi xossalar ko‘p 
bo‘lsa, 

>1 bo‘lganda differensiallovchi xossalar ko‘p bo‘ladi. 
Inertsion datchikning signalini filtrlashni qarab chiqqanda datchikning vaqt 
doimiysi ortishi bilan mumkin. 
So‘rovning berilgan 
davrida 
parametrning qiymati filtrning 

bo‘yicha ishlash xatoligini minimallash bilan belgilanadi. 

---

Adabiyotlar:
1. 
Yusupbekov N.R., Muhammedov B.I., G’ulomov Sh.M. Texnologik 
jarayonlarni nazorat qilish va avtomatlashtirish: texnika oliy o‘quv yurtlari 
talabalari uchun darslik. – T.: O‘qituvchi, 2011.-576 b. 
2. 
Адилов Ф.Т. Построение информационно-управляющих систем для 
непрерывных промышленных производств. – Ташкент: ТашГТУ, 2015. 
-160с. 
3. 
Arben Cela, Mongi Ben Gaid. Optimal Desgn of Distributed Control and 
embedded Systems. – Germany:Springer, 2014. 466p.