O`zbekiston Respublikasida ishlab chiqarish turlari.
O`zbekistonda asosiy ishlab chiqarish turi qishloq xo`jaligi (agrar dehqonchilik)ka asoslangan bo`lsa-da keyingi paytda mustaqillik sharofati bilan juda ko`p sohalarda keng rivojlanishlar ro`y beradi.
Masalan,
1) Paxta maydonlari qisqartirilib har yili yetishtiriladigan 6000000 tonnadan 3. 5-4000000 tonnaga tushirildi, sifati oshirildi. Jahon bozori talablari etiborga olindi.
2) G`alla mustaqilligi qo`lga kiritildi. Hozirda xalqimizning yillik ehtiyojini taminlaydigan g`alla yetkazilib, undan ziyodi eksportga (Afg`oniston, Tojikiston va boshqa qo`shni davlatlarga) sotilmoqda.
3) Neft va gaz sanoati rivojlantirildi. Mingbuloq, Buxoro, Ko`kdumoloq neft kondensatlash zavodlari ishga tushirildi, Sho`rtan gaz kondensatlash zavodlari ishlamoqda. O`zbekiston gaz mahsulotlarini eksport qiladigan davlat (Rossiyaga, Uralga) hisoblanadi.
4) Mashinasozlik industuriyasi ishga tushirildi va rivojlantirilmoqda Andijon-Asakada O`zbekiston-Koreya qo`shma korxonasi 10 ga yaqin turdagi avtomabil chiqarmoqda. Samarqand avtomabillar chiqarmoqda.
Ishlab chiqarish vaqti - kapital (korxona vositalari)ning ishlab chiqarish jarayonida bo`lish muddati. Ishlab chiqarish vositalarining korxonaga tushgandan boshlab, tayyor mahsulot ishlab chiqarilguncha ketgan vaqtni o`z ichiga oladi.
Ishlab chiqarish vositalari – kishilarning ishlab chiqarish, mehnat faoliyatida qo`llaniladigan qurollar va vositalar. Moddiy ne’matlar tayyorlashda odamlar foydalanadigan asosiy vositalar (ishlab chiqarish binolari, inshootlar, mashinalar, jihozlar, asbob-uskunalar) va aylanma vositalar (xom ashyo, materiallar, energiya, narxi arzon inventar va boshqalar).
Ishlab chiqarish gimnastikasi – kishini sog`lomlashtirish va mehnat unumdorligini oshirish maqsadida ish kuni davomida bajariladigan jismoniy mashqlar majmui. Mashqlar ish jarayonlari xususiyatlarini hisobga olgan holda tuziladi. Amaliyotda ishlab chiqarish gimnastikasining 2 turi mavjud: 1) odamni ish kuniga tayyorlovchi kirish gimnastikasi; 2) ish vaqtidagi badan tarbiya daqiqalari — bunda o`tirib ishlaydiganlarga yurish, o`tirib turish, belni bukish; tik turib ishlaydiganlarga — oyoq muskullariga dam beruvchi mashqlar tanlanadi. Hozirgi aqliy mehnat rivojlangan davrda ishlab chiqarish gimnastikasining ahamiyati katta.
Do'stlaringiz bilan baham: |