boshqariladi.
Shaxsni harakatga keltiruvchi kuch tobora ko‘payib boradigan ehtiyojlar
va ulami qanoatlantiradigan real imkoniyatlar orasidagi ichki ziddiyatlar
hisoblanadi. Ehtiyojlar esa shaxs rivojlanishining omillari va natijasi sifatida
namoyon bo‘ladi.
A.V.Petrovskiyning tadqiqotlarida ko‘rsatilishicha, inson shaxsining
xarakterli tomonlaridan biri uning individualligidir. A. V. Petrovskiy shaxs
tuzilmasida unga xos bo‘lgan xarakter, temperament, psixik jarayonlarning
kechish xususiyatlari, faoliyatning kuchli hissiyotiari va motivlari yig'indisi,
shakllangan qobiliyatlari zahirasidagi bilim va ko‘nikmalarining betakror
uyg4inligi qayd qilinadi. Inson individ sifatida jism oniy va psixik mazmun
kasb etadi. Tadqiqotlaming ko‘rsatishicha, inson psixikasi emotsiya va ongga
bo‘linadi.
Ong insonni dunyoni miyasida aks ettirishi bilan uni hayvondan farqlaydi.
Onggina shaxsning o ‘zligini tashkil etadi.
G.K.Selevkoning aniqlashicha,
shaxs umumlashtirilgan xilma-xil sifatlar
tizimida ko‘rinadigan insonning psixik, ma’naviy mohiyatidir.
Bunday sifatlar tizimiga quyidagilar mansub:
• inson xislatlarining ijtimoiy ahamiyatga molik sifatlari yigindisi;
• dunyoga bo4gan va dunyo bilan, o'ziga va o‘z-o‘zi bilan munosabatlari
tizimi;
40
• ijtimoiy vazifalar, axloqiy koirinishlar yigUndisini amalga oshiradigan
faoliyat tizimi;
• dunyoni va undagi o'zini anglashi;
• ehtiyojlar tizimi;
• qobiliyatlar, ijodiy imkoniyatlar yigindisi;
• tashqi sharoitga bo'lgan e ’tiborlar yigindisi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
