Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al xorazmiy nomidagi

---

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT 
TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI 
RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-
XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI 
Amaliy ish 1
 

Mavzu: Risklarni baholash usullari. Risklarni baholashning  
“GalstukBabochka” usuli  
 
 
 
 

 
Bajardi: Abdumo'minov Aziz
Toshkent 2022 
KIBERXAVFSIZLIK ASOSLARI FANIDAN
 

---

Risklarni baholash usullari. Risklarni baholashning “Galstuk-Babochka” 
usuli  
 
Sababdan Oqibatgacha xavfli hodisani rivojlanish yo’llarini taxlili va 
sxematik tavsifilash usuli.
 
Xavflarni baholash usullari turli kutilgan va kutilmagan vaziyatlarni 
o'rganish uchun kuchli vositadir. Keyinchalik, kiberxavfsizlik asoslari kursining bir 
qismi sifatida ba'zi amaliy mashg'ulotlarda foydalaniladigan xavflarni baholash 
usullari tavsiflanadi.
1-savol. “Galstuk-babochka” tahlili tushunchasiga ta’rif bering:
“Galstuk-babochka” tahlil usuli 
Ushbu usul o'rganilayotgan salbiy hodisaning sababdan oqibatga qadar 
rivojlanishini grafik tavsiflash va tahlil qilishdir. Ushbu usulning asosiy yo'nalishi 
tekshirilayotgan hodisaga qarshi choralar va uni keltirib chiqaradigan sabablarga 
qaratilgan.
Ushbu usulni amalga oshirish quyidagi bosqichlarni ajratishi mumkin:

---

1. 
Grafik markazida tahlil qilish uchun hodisani aniqlash.
2. 
Tekshirilayotgan hodisaga olib kelishi mumkin bo'lgan sabablar 
ro'yxatini tuzish.
3. 
Tekshirilayotgan voqea oldidan vaziyatning rivojlanish mexanizmini
tahlil qilish
4. 
Hodisaning rivojlanishiga olib keladigan omillar va uning oqibatlari 
tavsiflanishi mumkin.
5. 
Hodisadan oldin deb ataladigan sabablarning rivojlanishiga to'sqinlik 
qiladigan to'siqlarni namoyish qilish profilaktika choralari. Eskalatsiya omillari 
uchun to'siqlarni ham ko'rsatishingiz mumkin.
6. 
Tekshirilayotgan voqea sabab bo'lishi mumkin bo'lgan oqibatlar 
ro'yxatini tuzish.
7. 
O'rganilayotgan voqeaning oqibatlarini rivojlanishiga to'sqinlik 
qiladigan to'siqlarni namoyish qilish.
"Galstuk-babochka" tahlilini o'tkazish orqali biz xavfli hodisalar va ularning
oqibatlarning oldini olish , yumshatish yoki kutilayotgan hodisalarni kuchaytirish, 
tezlashtirishga yo'naltirilgan xavfli voqealar va to'siqlarning asosiy yo'llarini aniq 
ko'rsatadigan oddiy diagramma kiritamiz (tekshirilayotgan voqea ijobiy bo'lgan 
taqdirda).
2-savol. “Galstuk –babochka ” tahlili usulida ko’rsatilgan omillarni tushuntiring:

---

1. O’z sog’ligiga e’tiborli bo’lish, vaqtida tibbiy ko’riklardan o’tish
2. Gigiyena qoidalariga doimiy ravishda amal qilish
3. Jismoniy xoriqishlarning normalarini bilish va unga amal qilish
4. To’g’ri ovqatlanish, imunitetni oshiruvchi mahsulotlarni istemol qilish
5. Kasallik yuqmasligi uchun bemorlar bilan munosabatda ehtiyotkorlikka amal 
qilish
6. Kasallik davrida jinsiy aloqada bo’lmaslik, jinsiy yo’l bilan kasalliklarni yuqtirib 
olmaslik

---