Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al xorazmiy nomidagi toshkent

Softswitch tuzilishi 
Softswitch – chaqiruvlarni nazorat qilish, siganalizasiya, protokollarning 
o‘zaro ishlashini, konvergent tarmoq ichida xizmatlar yaratilishini amalga 
oshiradigan standart dasturiy modullarning o‘zaro ishlash modulidir. International 

---

Packet Communication Consortion (IPCC, oldingi International Softswitch 
Consortiun) Softswitch texnologiyasining to‘rtta: aloqa agenti, signalizasiya shlyuzi, 
ilovalar server va oxirgi uskunalarni boshqarish tayanch komponentini ishlab chiqdi. 
Aloqa agenti (Session agent). Signalizasiya shlyuzi (Singnaling gateway) 
amaldagi 7-son UKS UFTf tarmog‘ining amaldagi signalizasiyasi bilan 
integrasiyasi va Softswitch negizidagi tarmoqda Intellektual Tarmoq (IN) 
imkoniyatlarini quvvatlashga mo‘ljallangan qurilma hisoblanadi. 
Ilovalar serveri (Application servers) Softswitch texnologiyasiga IP 
texnologiyasi negizidagi takomillashgan pochtani, konferensiyalarni ta’minlash va 
IP centrex xizmatlarini ko‘rsatib, ayrim ko‘p qirralikni qo‘shadi. Ushbu serverlar 
SIP protokoli yoki boshqa protokollar yordamida Softswitch chaqiruvlarini nazorat 
qilish elementlari bilan birgalikda ishlaydi. 
O‘zaro hisob-kitobni boshqarish serveri (Back-end servers), hisoblarni yuritish, 
avtorizasiyalash va soliq solish, billingni quvvatlash va shu kabi funksiyalarni 
amalga oshiradi. Asosiy imkoniyatlar chaqiruvlarni detalizasiya qilish, o‘zaro 
hisoblar va IP-telefoniyaning ilovalarini Web-brauzeridan boshqarish markazining 
provayderi kabi tashkil etuvchilarning o‘z vazifalari bo‘yicha qarama-qarshi 
funksiyani bajaradi. Ular IP tarmoqlarda «crank bank» kabi ma’lum bo‘lgan, 
chaqiruvlar vaqtinchalik buzilgan holatlarda UFTf tarmog‘ida qayta adreslanadi. 
Softswitch modeli telefon xizmatlarini yaratishda Internet stiliga olib keladigan 
tarmoq egalariga imkon beradigan tuzilmaning muhim elementi hisoblangan holda 
kira olish va transport texnologiyalarining xizmatlariga bo‘linadi. 1 - rasmda 
dasturiy kommutator sxemasi keltirilgan. 

---

Таклифлар сервери AS 
SIP Конвертор 
SIP-Proxy 
Медиашлюзлар 
контроллери MGC 
Сигнализация шлюзи 
Медиашлюз MG 
Персонал
компьютер 
Телефон
аппарати 
УФТфТ 
Мобил тармоқ
TCAP SIP 
SIP, H.225 
H.225, Megaco 
H.225, SIGTRAN 
7
-сонли УКС 
7
-сонли
УКС 
DTMF 
SIP, H.225 
SIP 
1 - rasm. Moslashgan kommutatorning apparat-dasturiy tarkibi 
RADIUS serveri ning ishlash tamoyili 
Tarmoqqa kirish serveri (NAS network access server) bu nuqtadan nuqtaga protokol 
ulanishini o'rnatish uchun masofaviy kirishlarni boshqaradigan har qanday qurilma. 
Ba'zi odamlar ushbu qurilmalarni mediaga kirish shlyuzlari yoki masofaviy kirish 
serverlari deb atashadi . Tarmoqqa kirish serverining umumiy funksiyalariga 
quyidagilar kiradi: 
Internet provayderlari (ISP). NAS ning asosiy vazifalaridan biri bu 
himoyalangan masofaviy resurslarga kirish eshigi sifatida xizmat qilishdir. Shunday 
qilib, ko'pchilik provayderlarga o'z mijozlariga internetga kirish imkonini beradigan 
serverlardir. Kabel yoki DSL kabi modemga o'xshash qurilmalar orqali internetga 
kirishni ta'minlovchi provayderlar autentifikatsiya qilish uchun chekilgan ulanishlar 
orqali nuqtadan nuqtaga protokol, nuqtadan nuqtaga tunnel protokoli yoki nuqtadan 
nuqta protokolini qabul qiluvchi NAS qurilmalaridan foydalanadilar 
Aloqa ilovalari (VoIP). Tarmoqqa kirish serveri shaxsiy foydalanuvchi 
nomlari va parollarini emas, balki foydalanuvchilarni autentifikatsiya qilish uchun 
IP manzillar yoki telefon raqamlari kabi hisob ma'lumotlaridan foydalanadi. Agar 
telefon raqami haqiqiy, faol mijozga tegishli bo'lsa va o'ziga xos xususiyatlarga ega 

---

bo'lsa, masalan, daqiqalar qolgan yoki shaharlararo kirish - NAS qo'ng'iroqni 
yakunlashga imkon beradi. Tarmoqqa kirish serveri yuklarni muvozanatlash, tarmoq 
resurslarini boshqarish va foydalanuvchi seanslari kabi tarmoqni boshqarish va 
optimallashtirish jarayonlarini ham qo'llab-quvvatlashi mumkin. 
Aloqa ilovalari (VoIP). Tarmoqqa kirish serveri shaxsiy foydalanuvchi 
nomlari va parollarini emas, balki foydalanuvchilarni autentifikatsiya qilish uchun 
IP manzillar yoki telefon raqamlari kabi hisob ma'lumotlaridan foydalanadi. Agar 
telefon raqami haqiqiy, faol mijozga tegishli bo'lsa va o'ziga xos xususiyatlarga ega 
bo'lsa, masalan, daqiqalar qolgan yoki shaharlararo kirish - NAS qo'ng'iroqni 
yakunlashga imkon beradi. Tarmoqqa kirish serveri yuklarni muvozanatlash, tarmoq 
resurslarini boshqarish va foydalanuvchi seanslari kabi tarmoqni boshqarish va 
optimallashtirish jarayonlarini ham qo'llab-quvvatlashi mumkin. 
Virtual xususiy tarmoq (VPN) . Ushbu ulanishlar uzoq foydalanuvchilarga 
shaxsiy tarmoqqa kirish imkonini beradi. Korxona sozlamalarida VPN’lar 
xodimlarga biznes tarmog‘iga xavfsiz ulanish va joylashuvidan qat’i nazar, kerakli 
resurslarga kirish imkonini beradi. Bu, ayniqsa, moslashuvchan ish joyi siyosati yoki 
mobil ishchi kuchiga ega kompaniyalar uchun foydalidir. VPN odatda ikkita 
komponentdan iborat: mijoz dasturiy ta'minoti bilan birlashtirilgan tarmoqqa kirish 
serveri. Ushbu tuzilma doirasida NAS xodimlarni internet orqali VPN ga ulanganda 
autentifikatsiya qiladi. Ushbu tizimlar kuchli xavfsizlikni talab qiladi, chunki VPN 
foydalanuvchilarining taxminan 69 foizi ulanish uchun mobil qurilmalardan 
foydalanadi.
Paketli tarmoqlar (IP) nuqtai nazarida - N.323 va SIP tarmoqlari uchun 
mediashlyuzlarni boshqarish (Media Gateway Controller), bir vaqtda signalizasiya 
kontrolleri (Signalling Controller) va terminal uskunasining (BQ) boshqaruv 
qurilmasidir. 

---

Ushbu barcha funksiyalarni amalga oshirish uchun qurilma turlicha arxitektura 
bo‘yicha qurilgan signalizasiya protokollari va turlicha texnologiyalarga asoslangan 
mediashlyuzlar bilan o‘zaro ishlashi kerak. Dasturiy ta’minot bilan ta’minlanadigan 
protokollar Softswitch texnologiyasiga qo‘yiladigan vazifalar ixtisoslashtirilgan 
protokollar bilan o‘zaro ishlaydigan funksiyalarni qurilmaning apparat qismi va 
dasturiy yadrosi o‘rtasidagi chaqiruvlarni qayta ishlash va marshrutlash 
funksiyalaridan ajratib olish hisobiga hal etiladi. Signalizasiya protokollarining 
barcha xabarlari va qurilmani boshqarish chaqiruvlarini qayta ishlashning dasturiy 
modelida taqdim etish uchun qulay bo‘lgan yagona ko‘rinishga keltiriladi. 
Funksional imkoniyatlari to‘g‘risida gapiradigan bo‘lsak, unda Softswitch bir 
joyga to‘plangan va to‘planmagan nomerlarning istalgan sonini, abonentlarning 
ko‘pgina sonini quvvatlab turishi mumkin. 
Konkret holatlarda Softswitch uskunasini qo‘llashda xizmat ko‘rsatishning 
kafolatlangan sifatini ta’minlash bilan transport tarmoqlari, foydalanish tarmoqlari, 
qo‘shimcha xizmatlarga talablar va boshqalar mavjud bo‘lgan omillarni baholashi 
zarurdir.