Texnologiyasi
Download 16 Kb. Pdf ko'rish
|
Tarmopqlar texnologiyasi. Abdurasulov G`
- Bu sahifa navigatsiya:
- Sugorish soni Zovur tizimi qurihnagan sharoitda
- 19-§. Tuproq eroziyasi va unga qarshi kurash
I I - jadval
Sho‘r yuvishda sarflanadigan suv miqdorining taxminiy me’yorlari, m3/g a Tuproqning sho'rlanish darajasi Suv berish me’yorlari Suvniyaxshi о ‘tkazadigan tuproqlar Suvni yomon о ‘tkazadigan o g ‘ir tuproqlar Sug'orish soni Zovur tizimi qurihnagan sharoitda Kuchsiz 1500-2000 2000-3000 1 o ‘rtacha 2000-3000 30004000 1-2 kuchli 3000-4000 4000-5000 2-3 Zovur tizimi bo 'Igan sharoitda Kuchsiz 1500-3000 2000-4000 1-2 o'rtacha 3000-4000 4000-5000 2-3 kuchli 4000-6000 6000-8000 2-4 19-§. Tuproq eroziyasi va unga qarshi kurash Tuproq eroziyasi deganda uning ustki qatlamini atmosfera yog‘inlari, sug'orish suvi bilan yuvilishiga va shamol uchirib ketishiga (nurashi- ga) aytiladi. Eroziya paytida tuproqdagi oziq elementlar uchastkaning pastki qismiga oqib va uchib ketishi natijasida tuproqning unumdorligi pasayadi. Eroziyaning asosan ikki turi, ya’ni suv va shamol eroziyasi bo‘ladi. Sug‘oriladigan dehqonchilik sharoitida irrigatsiya (sug‘orish) eroziyasi ham uchraydi. Suv eroziyasi yomg‘ir va jala, sel suvlari, shuningdek, qor suvlari natijasida paydo bo‘ladi. Suv eroziyasida tuproq yuzi yuvilib ketib, tekis bo ‘lib qoladi yoki o‘pirilib ketadi. Tuproq yuzi bir tekisda yuvilganda, uning ustki unumdor qatlamini suv oqimi yuvib ketadi, natijada kichik chuqurchalar paydo bo‘ladi, keyinchalik u egatchasi- mon va nihoyat tuproqning o'pirilib ketishiga sabab bo'ladi. Suv eroziya si tog‘li va tog'oldi zonalarida ko‘proq uchraydi. C ho‘l zonasi tu p roqlarida ko‘proq shamol eroziyasi sodir bo‘iib turadi. Shamol erozi yasi ikki turga — tuproqning kundalik va chang bo‘roni eroziyalariga bo‘linadi. Chang bo‘ronlari kuchli shamollar paytida ro‘y beradi. Ular kun davomida tuproqning anchagina qatlamini uchirib ketadi va katta 77 maydonlardagi ekinlarni xarob etadi. Kundalik eroziyada esa tuproq asta-sekin yemirilib boradi. Tuproq eroziyasiga qarshi quyidagi kurash choralari qoMlaniladi. 1. Tuproqni kuzda sifatli qilib shudgorlash, almashlab ekishni joriy qilish va yerga organik o‘g‘itlar solish bilan tuproq zarrachalarini pishiqligini oshirish. 2. Tog‘ yonbag‘irlarini terassalash bilan qoming uzoq saqlanishi va uning asta-sekin erishi ta’minlanadi. Yomg‘ir va qor suvlarini ushlab qolish uchun terassalarda nishab ariq-zovurlar qazish. Terassalardagi daraxtlarning o ‘sishini ta ’minlash. 3. Tuproqning shamol eroziyasiga qarshi davlat o‘rmon ihota daraxt - zorlari barpo etish, shamol esadigan tomonga nisbatan ko‘ndalang qilib sug‘orish egatlar olish, kartadagi sug‘orish egatlarini yaqinroq joylashtirish. 4. Tuproqning irrigatsiya eroziyasiga qarshi nishabni 0,02 darajada bo'lgan yerlami yaxshilab, sifatli tekislash, sug'orish egatlarini to ‘g‘ri va uzunligiga moslab olish, ekinlarni sug‘orishda egatlarga bir xilda suv tarash va boshqa agrotexnik tadbirlami amalga oshirish. Download 16 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling