Texnologiyasi
-jadval Donli ekin urugiarining tozalik va unuvchanlik me’yorlari
Download 16 Kb. Pdf ko'rish
|
Tarmopqlar texnologiyasi. Abdurasulov G`
7-jadval
Donli ekin urugiarining tozalik va unuvchanlik me’yorlari E kinlar Sinfi (klass) u ru g ‘ tozaligi (% hLsobida) Asosiy ekin u rug‘ining bir kilogrammida boshqa o‘simliklarining u rug‘i (dona hisobida) Shu jum ladan, begona o'tlarning u ru g ‘i (dona hisobida) Unuv chanlik (% hisobida) B ug‘doy I 99,0 10 5 95 11 98,0 40 25 92 i n 97,0 200 50 90 Arpa va suli 1 99,0 10 5 95 II 98,5 100 25 95 III 97,0 300 100 90 M akkajo‘xori I 99,8 0 0 95 II 99,5 0 0 90 III 99,0 0 0 85 57 4. Urug‘ to ‘la bo‘lishi kerak. Urug'lar bir tekis, yirikligi bir xil bo‘lsagina, unib chiqishi bir tekis va qiyg'os bo‘ladi. Urug‘ to ‘laligi 1000 donasining vazniga qarab belgilanadi. Urug‘lardan bir tekis unib chiqqan o ‘simliklar bir tekis rivojlanadi. Dem ak, og‘ir urug‘lar sog‘lom va baquvvat bo'ladi. 5. Urug‘ sog‘lom bo‘lishi lozim. Urug‘lar kasalliklardan holi bo‘lishi kerak. Masalan. bug‘doydagi qorakuya, zang kasalliklari xavflidir. Bunday kasalliklardan tozalash uchun urug‘lar dorilanadi. 6. U ru g iar quruq bo‘lishi kerak. Urug‘larning namligi yuqori bo‘lsa, saqlash vaqtida tez buziladi, unuvchanligi kamayadi. Namligi ortiq b o igan urug'lar quritiladi. Donli ekinlarning namlik darajasi 14 %, chigitning namligi 10-11 % bo‘lishi kerak. 7. Urug‘lar mexanik shikastlanmagan b o lish i kerak. Urug'lar shikastlangan bo‘lsa, ekilganda tuproqda tez chiriydi, ko‘chatlar xato unadi. Davlat standart talablariga ko‘ra, masalan, shikastlangan chigit- lar miqdori 5% dan ortib ketmasligi kerak. Urug‘lami ekishga tayyorlash. Urug‘lami ekishga tayyorlashda tu- bandagi ishlar bajariladi: uruglik tozalanadi, saralanadi, to ‘q va vazmin urug‘lar alohida ajratiladi, urug‘ning ekish uchun muhim sifatlari tek- shiriladi, saqlash vaqtida urug‘lar holati nazorat qilib turiladi, ekish oldidan gerbitsidlar bilan dorilanadi. Bu ishlar urug‘chilik korxonalarida bajariladi. Tayyorlangan urug‘liklar Davlat urug‘chilik nazorati markazidan o ‘tishi kerak. U rug‘chilik nazorat markazining ruxsati bo ‘lmagan urug‘larni ekish taqiqlanadi. Dehqon-ferm er xo‘jaliklarida saqlanayotgan donli ekinlarning urug‘liklari ham Davlat urug‘chilik nazorati markazidan o ‘tkazilib, saqlanislii kerak. Uruglami don lash. Urug‘ tayyorlash korxonalarida urug‘lar ekish oldidan zararkunanda va kasalliklaiga qarshi dorilanib, tayyorlanib qo‘yiladi. B ug'doy u ru g ‘lari urug‘ tayyorlash korxonalarida quyidagi preparatlar bilan, bug‘doyning qattiq qorakuya, changli qorakuya, sariq zang, qo‘ng‘ir zang va un shudring kasalliklariga qarshi preparat lar bilan dorilanadi. Bunda 19,5% li «Baytan», 5% li «Vinsit», «Vita- vaks» 200 ff, 70% li «Topsin» M, 50% li «Fundazol», 6% li «Rak- sil», 8,2% li «Sumi», 50% li «Derazol» kabi preparatlar tegishli miq- dorda urug‘ga aralashtiriladi. Masalan, 6% li «Raksil» bug‘doyning 58 qattiq va chang qorakuya, septarioz, ildiz chirishi, dog‘lanish kabi kasalliklariga bir tonna urug‘likka 24-30 gramm hisobida aralashtiriladi. Shuningdek, nafaqat bug‘doy, balki barcha donli ekinlar urug‘lari dorilanadi. Dorilar mutlaqo zararsiz, ekologik talablarga javob beradi. Urug'likka aralashtirishda suvda eritib olinadi. Donli ekinlar urug'i hamda chigit urug‘liklarini ildiz chirish kasal- ligiga qarshi hamda hosildorlikni oshirishga ijobiy ta ’sir etuvchi «Vita- vaks» 200ff preparatidan 4-6 litr m e’yorida ishlov beriladi. Ushbu preparat mutlaqo zararsiz bo‘lib, o'simlik urug‘larini to ‘liq unib chiqishini ta’minlaydi. 0 ‘zbekiston paxtachilik ilmiy-tadqiqot institutida «Vitavaks» 2001Г dorisi chigit urug‘i ishlanib ekilishi uch yil o‘rganildi. Tajribalar natijasida kasallik 8% ga kamaygan. Ko‘saklar soni har tupda 0,5-1,2 donaga, birinchi terimda paxta salmog'i 15-17% ga, hosildorlik gektariga 1,9-5,4 sentnerga oshdi. G ‘o ‘zaning ildiz chirishi, gommoz kasalligiga qarshi «Panoktin- 35» dorisi ishlatiladi. Preparatning 4-5 litri 20 litr suvda eritilib, bir tonna chigit urug‘iga aralashtirilib dorilanadi. Chigitlarning ekish apparatlaridan yaxshi tushishi, uni uyalarga aniq tashlashga erishish hamda kasallik va zararkunandalarga qarshi kurashish maqsadida chigitlar donadorlanadi, ya’ni chigit sirtiga turh hasharot va kasallikdan himoya qilinadigan seroziq moddalar yuqtirila- di. Buning uchun 1 t chigit yopishtiruvchi modda (mochevinafarm- aldegid smolasi MF-17) yordamida 80% li TM TD preparati (19 kg) bilan ishlanadi. Nazorat savollari 1. Urug‘laming muhim sifat ko‘rsatkichlari nimalardan iborat? 2. Urug'ning tozaligi qanday bo'lishini tushuntirib bering. 3. Urugiarning unuvchanlik xususiyatini bilasizmi? 4. Urug‘lar qanday sinflarga bo'linadi? 5. U rug'lar to'q, quruq bo'lishi uchun nimalar qilinadi? 6. Urug'lar qayerda, qanday usulda tayyorlanadi? 7. Urug'lar nega dorilanadi? Download 16 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling