Texnologiyasi
-§ . Mineral o ‘g‘itlarni saqlash va tashish
Download 16 Kb. Pdf ko'rish
|
Tarmopqlar texnologiyasi. Abdurasulov G`
- Bu sahifa navigatsiya:
- 10-§. 0 ‘g‘itni ekinlarga solish
9 -§ . Mineral o ‘g‘itlarni saqlash va tashish
M ineral o ‘g‘itlar xo'jaliklarning om borlarida alohida-alohida saqlanishi, nomlari yozib qo‘yilishi lozim. Omborlar alohida loyiha asosida qurilgan bo‘lsa maqsadga muvofiq bo'ladi. Omborda qoplangan ammiakli selitra ustma-ust 8 qatordan ortiq taxlanmasligi kerak. Su- perfosfat taxta pol ustida, ammoniy sulfat o ‘g‘iti ham shunday joyda, kaliy tuzi uyum - uyum qilib saqlanadi. Mineral o‘g‘itlar saqlanadi- gan omborlar doimo quruq bo'lib, vaqti - vaqti bilan shamollatib turiladi. Agarda namlik ko'payib ketsa, o ‘g‘itlar bir-biri bilan qorisha- di hamda sifati buziladi. Mineral o ‘g‘itlami alohida - alohida solish o'miga ikki xil o ‘g‘itni aralashtirib berish kerak. Masalan, donadorlashtirilib ishlab chiqaril- gan superfosfat bilan ammiakli selitrani aralashtirib, yerga tez solish mumkin. 0 ‘g‘itlami aralashtirib solishdan aw al, uni yerga qancha miqdorda solish kerakligini aniqlab olishimiz lozim. Quyidagi jadvalda bu miq- dorlar berilgan. 53 10-§. 0 ‘g‘itni ekinlarga solish 0 ‘simlik urug‘dan unib chiqib, о‘sib, rivojlanib hosil berishi kerak. Demak, o‘simliklarning o‘z davrlari boladi, ana shu davrlarda o‘simliklar turli o ‘g‘itlarni turli miqdorda talab qiladi. 0 ‘g‘itlar asosan, ekin ekil- gunga qadar, qolgan qismi ekinni ekish bilan birga va o‘suv, rivojlanish davrlarida beriladi. 0 ‘g‘itlaming ekin ekilgunga qadar yerga solinadigan qismi-asosiy o‘g‘itlash deyiladi. Urug‘ ekish bilan birga yerga solinadigan o‘g‘it — ekin ekish bilan birga solinadigan o‘g‘it, o‘simlikni o‘sish davrida beriladigan o‘g‘itni o‘sish davri o ‘g‘iti deyiladi. Ekin ekish bilan o ‘g‘itlashda, azotli o ‘g‘itga oz b ‘lsa-da, fosforli o‘g‘it berilishi kerak. 0 ‘simlikni o‘sish davrida o ‘g‘itlashda, ayniqsa, o‘sish va rivojlanish davrida xilma-xil ozid moddalarga bo‘lgan ehtiyoji qondiriladi. Kuzgi boshoqli g'alla ekinlarhii (kuzgi bug‘doy, arpa) go‘ng va su perfosfat bilan o ‘g‘itlash tavsiya qilinadi. Erta bahorga chiqib kuzgi ekin- lami fosforli o‘g‘itlar bilan o‘g‘itlash yaxshi natija beradi. Kuzgi bug‘doyga o'sish davrida mahalliy o‘g‘itlaridan parranda axlatini soUsh zarur. G ‘alla tuplay boslilangunga qadar azotli va fosforli o ‘g‘itlar solish kerak. Sholi o ‘simligiga ham organik, ham mineral o ‘g‘itlar (ayniqsa, azot, fosfor) berilganda yaxshi o ‘sib, yuqori hosil beradi. Bunda har gektar yerga 15-20 tonnadan chirigan go'ng va 75-100 kg dan azot, 60-90 kg dan fosfor solish m e’yor hisoblanib, ushbu o ‘g‘it ikkiga bo'linib bir qismi sholi tuplay boshlaganda va ikkinclii qismi o'simlik yoppasiga tuplanayotganda solinadi. Don-dukkakli o ‘simliklarga (mosh, loviya, n o ‘xat, soya, nut, araxis va boshqalar) fosforli va kaliyli o ‘g‘itlar solinsa, o ‘sishi, rivojlanishi tezlashadi va m o‘l hosil tugadi. Mineral o‘g‘itlar o‘simlikning o ‘sish davrida birinchi marta uchinchi juft barg paydo bo'lganda, ikkinchi marta bosh chiqarishi oldidan solinadi. Uchinchi juft barg chiqarganda — azotli, fosforli, keyingisida fosfor va kaliy o ‘g‘itlari soUnishi kerak. Bunda har galgi o ‘g‘itlashda har qaysi o ‘g‘it gektariga 50 kg dan ortmasligi zarur. Lavlagi ekiladigan yerga kuzgi shudgor oldidan go‘ng va fosfor, erta bahorda urug‘ni ekish bilan birga azot va fosforli o‘g‘itlar, gullash davrida azot-fosforli va kaliyli o ‘g‘itlar solinadi. Kuzgi shudgor old- 54 idan go‘ng gektariga 15-20 tormadan, fosfor 90-100 kg dan, qator orasiga azot 10 kg dan, fosfor 30 kg dan, gullash davrida azot, fosfor va kaliy har qaysisidan 75-100 kg dan sarflanadi. Beda, sebarga va o‘t aralashmalarining har bir gektariga birinchi yili 90-100 kg dan fosfor va 30-50 kg dan kaliy solish tavsiya etiladi. O'g'itlarni saqlash, tashish va yerga solishda ehtiyot bo‘lish talab etiladi. 0 ‘g‘itlami isrof qilmaslik kerak. Ayniqsa, o ‘g‘itlagichlaming idishlariga mineral o'g'itlarni solishda yerga to'kilmasligiga ahamiyat berish kerak. Nazorat savollari 1. Q'simliklaming vegetatsiya davrida turli o ‘g‘itlarga ehtiyoji qan day bo‘ladi? 2. Asosiy o'g'itlash deb nimaga aytiladi? 3. 0 ‘sish davri o ‘g‘iti deganda nimani tushunasiz? 4. Donli ekinlarni, beda, kartoshka o‘simliklarini o‘g‘itlash davr- larini so'zlab bering. 5. O'simlikning vegetatsiya davrlari qanday bosqichlardan iborat? Download 16 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling