ТўҒри геометрик шаклли намунанинг ўртача зичлигини аниқлаш umumiy malumotlar

 
 
 
 
G‘ISHTNING NAMLIGINI ANIQLASH 
Umumiy malumotlar: 
Ғиштнинг намлиги деб, унинг сирти ва ғовакларидаги сув 
оғирлигининг шу ашѐнинг қуруқ ҳолатдаги оғирлигига бўлган нисбатига айтилади.
İshning maqsadi: 
Ғиштнинг сирти ва ғовакларидаги сув оғирлигини (намлигини) 
аниқлашдан иборат. 
Асбоб-ускуналар: қуритиш шкафи, тарози ва 250х120х65 мм ўлчамдаги ғишт намуналар. 
Иш тартиби.
 G‘ishtdan uchta namuna olib uni tarozida tortib, tabiiy og’irligini aniqlaymiz 
(m
1
). Namunalar quritish javonida 105-110
0
C haroratda turg‘un vazinga qadar quritiladi 
va torazida tortiladi (m). Tortib aniqlangan qiymatlarni quyidagi formulaga quyib, 
g‘ishtning namligi (W) aniqlanadi va natijalar jadvalga yoziladi: 


;
100
1
m
m
m
W
sh







m
1 
– namuna-g‘ishtning nam holdagi og’irligi, g
m – namuna-g‘ishtning quritilgandagi og’irligi, g
 
 
 
 
G’ishtdagi tashqi nuqsonlarni aniqlash 
Umumiy malumotlar: Oddiy pishiq g’isht parallelepiped shaklida, o’lchamlari 250x120x65 yoki 
250x120x88 mm bo’lishi kerak. G’ishtning sifati uning tashqi ko’rinishidagi nuqsonlarga, mexanik 
xossasiga, suv shimuvchanligi va sovuqqa chidamliligiga qarab aniqlanadi. 
İshning maqsadi: G’ishtdagi tashqi nuqsonlar orqali uning sifatini aniqlashdan iborat. 
Zarurli asbob-uskunalar va ashyolar: sinash uchun 8-10 dona oddiy pishiq g’isht, metall 
chizg’ich, shtangentsirkul, tarozi. 
Tajriba tartibi: O’zRST talablariga ko’ra ishlab chiqarilayotgan g’ishtning tashqi ko’rinishi 
tajribaxonada tekshirib chiqiladi. Namunalar quyidagicha tekshiriladi:
1. Uzunligi, eni va qalinligi (mm) chizg’ichlar yoki shtangentsirkul bilan o’lchanadi. O’zRSTga 
ko’ra oddiy pishiq g’ishtning uzunligi ±6 mm gacha, eni ±4 mm gacha, qalinligi ±3 mm gacha o’zgarishi 
mumkin. 
2. G’ishtning egriligi, uning sirti, yon tomoni va qirralari bo’ylab o’lchanadi. 
3. Darz va yoriqlar borligi tekshiriladi. 
4. G’ishtning chala kuyganligi yoki o’ta kuyganligi aniqlanadi. 
G’ishtning muntazam geometrik shaklda ekanligi -rasmdagi sxema bo’yicha asboblar bilan 1 mm 
gacha aniqlanadi. 
G’isht qirralarida sinib tushgan chuqurchalarning soni ikkitadan ortiq, ularning o’lchami esa 15 mm 
dan katta bo’lmasligi kerak. 

---

G’ishtning kuygan yoki kuymaganligi yaxshi kuygan g’isht rangiga solishtirib aniqlanadi. Agar 
g’isht rangi qizil bo’lsa, hamda uni bolg’a bilan urganda jarangli ovoz bermasa, bunday g’isht kuymagan 
bo’ladi. Jaranglagan ovoz chiqsa, g’isht yaxshi kuygan bo’ladi. G’isht namunalarining O’zRSTga 
muvofiq yoki muvofiq emasligi jadvalga yozib boriladi.