Тиббиёт институтлари талабалари учун ўЌув адабиёти

Tashxisi. Gepatitning sariqlik rosmana ifodalangan turida, kasallikni aniqlashda unchalik qiyinchiliklar bo‘lmaydi. Kasallik sariqlikdan oldin va sariqliksiz kechadigan hollarda tashxis qo‘yish mushkullik tug‘diradi. Kasallik sariq kasalligi bor bemorlardan yuqqanda uning birinchi belgilari 7 kundan 50 kungacha, organizmga dori igna orqali yuborilganda yuqqanda esa 50—150 kungacha bo‘lgan muddatda bilinadi. Tashxis uchun umumiy darmonsizlik, haroratning subfebrtl bo‘lishi, ishtaha yo‘qolishi, ko‘ngil aynishi, kekirish, qabziyat, o‘ng biqinda og‘riq, jigarning kattalashishi, siydik, ayniqsa ko‘pigi to‘q rangda bo‘lishi, najasning rangsizlanishi muhim belgilardan hisoblanadi. Bolalar muassasalarida bu kasallikni erta aniqlash muxim ahamiyatga ega. Chunki bu kasallik kechikib aniqlanganda ko‘pchilikka yuqib qolishi mumkin. Kasallikni aniqlashda qonda bilirubin borligini kuzatish, siydikni esa sariqlik pigmentlari urobilinga va boshqa sinamalarga tekshirish zarur.
Fermentlar, transaminazalar (ALT miqdori 0,68 ni mmol/l bo‘lishi kerak) faolligini aniqlash ham tashxis qo‘yishda katta ahamiyatga ega. Virusli gepatitlar gripp va boshqa shamollash kasalliklari, mexanik sariqlik, oziq-ovqatdan zaharlanish, sariq leptospiroz, ko‘richak, yuqumli mononukleoz, leyshmaniozlarning visseral turi, angioxoletsistit, toksinli gepatit, o‘t yo‘li atreziyasi, karatinli sariqlik bilan differensial tashxis qiinadi.
Oqibati. Kasallik ba’zan yengil turda kechadi. Ulim hollari kamdan-kam ro‘y beradi. Bu hol asosan virusli gepatit V ning fulminant turi bo‘lishi mumkin. Kasallik sirroz bilan tugaydigan surunkali turiga aylanishi mumkin.
Davosi. Bemor butun kasallik davomida ko‘rpa-to‘shak qilib yotishi, parhezga rioya qilishi, berilayotgan ovqati tarkibida tuz, yog‘, ziravorlar kam bo‘lishi kerak. Bemorga tvorog, sabzavotlar, ho‘l mevalar, yoshiga qarab vitaminlar (askorbin kislota, nikotin kislota, V guruhi vitaminlari va boshqalar) berilishi kerak. Magneziyaning oltingugurtli birikmasi ham foydali (25% li eritmasidan choy, osh qoshiqdan kuniga 3—4 mahal beriladi). Mineral suvlar (17-son Yessentuki borjomi, Toshkent, Slavyan mineral suvlari) ovqatdan oldin 1/4—1/3 stakan miqdorda ilitib beriladi.
Kasallikning og‘ir turida intoksikatsiyaga qarshi tadbirlar ko‘rish, ozish uchun parhez tutish, tozalik huqnasi, glukozaning 20% li eritmasidan 20—40 ml yuborib turish, plazma (20—50 ml) quyish, V guruh vitaminlari (ayniqsa V6 vitamini) yuborish, gormonal davo o‘tkazish lozim.