Tibbiy va biologik kimyo kafedrasi tibbiy kimyo elektrodlardagi elektron tashish bilan boradigan jarayonlar. Potensiallar hosil bo’lishi -kurs маъруза Ma`ruzachi: Dos. Tadgiyeva X. S

Diffuziya potensiali bir moddaning turli konsentratsiyali ikki eritmasi chegarasida hosil bo’ladi.
Diffuziya potensiali hosil bolishining sababi ionlar harakati (diffuziyasi) dagi farqidadir.
Tez harakatlanuvchi vodorod ionlari yuqori konsentrasiyali eritmadan kichik konsentrasiyali eritmaga o`ta boshlaydi. Kichik konsentrasiyali eritma musbat, yuqori konsentrasiyali eritma manfiy zaryadlanib, muvozanat qaror topganda ikki eritma chegarasida potensiallar ayirmasi vujudga keladi.

Biologik sistemalardagi diffuziya potensiali

Biologik sistemalarda ham diffuziya potensiali hosil boladi: hugayra tashqi qavati shikastlanganda, uning tanlab o`tkazish hususiyati buziladi va elektrolitlar, konsentrasiyalari farqi hisobiga, hujayradan tashqariga yoki hugayra ichiga diffuziyalanadi. Shunda tabiyati boyicha diffuziya potensiali bo`lgan – shikastlanish potensiali hosil bo`ladi. Uning qiymati 30-40 mV ni tashkil qiladi. Swhikastlanish potensiali – bu to’qimaning shikastlangan va shikastlanmagan qismlari o’rtasidagi potensialdair. To’qimaning shikastlangan qismi shikastlanmagan qismiga nisbatan manfiy potensialga ega bo’ladi.

Elektrkimyoviy potensiallar uchun Nernst tenglamasi

E - elektrkimyoviy potensial

E0 - standart elektrkimyoviy potensial

R - universal gaz doimiysi

T - absolut harorat

F - Faradey soni, z -metall valentligi

CMe+z - metall ionlarining konsentratsiyasi

Elektrkimyoviy potensiallar uchun Nernst tenglamasi

CMe+z = 1 mol/l bo`lganda potensial standart elektrkimyoviy potensial deyiladi.

Potensiallarni o’lchash. Daniel-Yakobi galvanik elementinig tuzilishi

Galvanik element – bu kimyoviy reaksiya energiyasini elektr energiyaga o`tkazib beruvchi sistema.
Anod
Katod
Membrana