Тижорат банкларида бухгалтерия ҳисоби

Ички ва ташқи аудитнинг ўзаро фарқланиши

Аудиторлик текшируви жараёнида аудиторлик компанияси ўз мажбуриятлари асосида ҳаққоний равишда ишлаши, ўз навбатида тижорат банки олиб борган фаолияти бўйича барча маълумот ва ҳужжатларни яққоллик ҳамда очиқ-ойдинлик тамойилларига асосланган ҳолда тақдим қилиши зарурдир.

Аудиторлик текшируви жараёнида аудиторлик компанияси ўз мажбуриятлари асосида ҳаққоний равишда ишлаши, ўз навбатида тижорат банки олиб борган фаолияти бўйича барча маълумот ва ҳужжатларни яққоллик ҳамда очиқ-ойдинлик тамойилларига асосланган ҳолда тақдим қилиши зарурдир.

Ўзбекистон Республикаси Марказий банки мамлакат ҳудудидаги тижорат банкларида аудиторлик текширувларини амалга оширишда юзага келувчи муносабатларни белгилаб беради. Тижорат банклари фаолиятини ташқи аудитдан ўтказишда мазкур тижорат банки ҳамда махсус сертификатга эга аудиторлик ташкилоти ўртасида шартнома тузилади, ушбу шартномада ҳам иккала тарафга юклатилган ҳуқуқ ва мажбуриятлар ўз аксини топади.

Ички аудит хизматининг бош мақсади тижорат банки ишида йўл қўйилиш эҳтимоли бўлган хатолик ва муаммоларни аниқлаш ҳамда ушбу камчиликларни бартараф қилиш юзасидан ўз маслаҳатларини бериш, ички меъёрий ҳужжатларга мос равишда фаолият кўрсатишни, шунингдек истиқболли фаолият йўналишларини ажратиб кўрсатиб бера олишдан иборатдир.

Ички аудит хизматининг бош мақсади тижорат банки ишида йўл қўйилиш эҳтимоли бўлган хатолик ва муаммоларни аниқлаш ҳамда ушбу камчиликларни бартараф қилиш юзасидан ўз маслаҳатларини бериш, ички меъёрий ҳужжатларга мос равишда фаолият кўрсатишни, шунингдек истиқболли фаолият йўналишларини ажратиб кўрсатиб бера олишдан иборатдир.

Тижорат банклари фаолиятини ички аудит текширувларидан ўтказиш мазкур банкларда тайинланган ички аудит хизмати томонидан амалга оширилади.

Ҳозирги кунда мамлакатимизда фаолият юритаётган тижорат банкларида ички аудит хизмати амалдаги меъёрий хужжатлар асосланган ҳолда олиб борилади, мазкур жараённинг давомида масъул давлат ташкилотлари, нодавлат, нотижорат ташкилотлари, Ўзбекистон аудиторлар палатаси, Ўзбекистон профессионал бухгалтерлар ва аудиторлар ассоциацияси фаол қатнашиши республикамиза миқёсида аудит текширувларининг жаҳон андозалари талабларига амал қилган ҳолда такоммиллаштирмокда.