№
|
Мавзулар
|
Мавзуларда кўриладиган муаммолар
|
Вақти
|
Эслат
Ма
|
1.
|
«Til tarixi» fanining maqsad va vazifalari
|
“Til tarixi ” kursi o‘z ichiga “Qadimgi turkiy til”, “Eski o‘zbek tili va yozuvi”, “O‘zbek tilining tarixiy grammatikasi” va “ Adabiy til tarixi” fanlarini qamrab oladi. Bu fan tarkibidagi “ Adabiy til tarixi” kursi yuqorida sanab o‘tilgan kurslarni ilmiy-nazariy jihatdan umumlashtiradi. Bunda turkiy tillar, jumladan, o‘zbek tilining bir necha yuz yillik shakllanish va taraqqiy etish dinamikasi davrlar osha yetib kelgan qo‘lyozma manbalar va ularning mavjud nashrlaridagi faktik materiallarga suyangan holda ochib beriladi.
|
2
|
|
2.
|
Oltoy tillar oilasining shakllanishi
|
Turkiy tillarni davrlashtirish to‘g‘risida so‘z ketganda, turkologlar turkiy tillarning ildizini Oltoy davridan boshlaydilar va turkiy tillarning manshai aynan oltoy davriga borib taqalishini aytadilar1. Oltoy davridagi turkey tillarning xususiyatlarini ko‘rsatadigan yozma matnlar bo‘lmagani uchun mavjud turkiy hamda ularga qardosh tillarga tayangan holda xulosalar chiqarilgan va hozirda ham shunday.
|
2
|
|
3.
|
Qadimgi turk davrining shakllanishi
|
Qadimgi turkiy til o‘ziga xos xususiyatlarga egadir. Hatto fonetik va morfologik xususiyatlari jihatidan turkiy tilning birinchi va ikkinchi bosqichlari (qadimgi turkiy til bosqichi va eski tur(kiy til bosqichi) o‘zaro bir-biridan ajra,lib turadi.
|
2
|
|
4.
|
Qadimgi turkiy-run bitiklari va so‘g‘d yozuvi.
|
Qadimgi turkiy-run bitiklariVII—VIII asrlarga tegishli bo‘lib turk hoqonligi davrida runiy yozuvida bitilgan. Ular grafik jihatdan bir-biriga ancha yaqin turadi. Sug‘diy yezuvi asosida paydo bo‘lgan qadimgi turkiy run yozuvi garoii va Sharqiy turk hoqonligida keng tarqalgan edi.
|
2
|
|
5.
|
O‘rxun-Enasoy bitiklarining topilishi va ularning o‘rganilishi
|
Urxun-Enasoy yozuvi bilan bitilgan eng yirik obidalarga quyidagilar kiradi: Ungin (ongin) bitigtoshi. Eng qadimiy va iirik yednoma bulib, 689 yoki 692 yillarga tegishli. V. V. Radlov 1895 yilda asl matnini va transkripsiyasini nemischa tarjimasi bilan nashr ettirdi. To‘nyuquq bitigtoshi. Kul tigin bitigtoshi. Bilga hoqon bitigtoshi. Quli chur bitigtoshi, M yun chur bitigtoshi, Irq bitigi
|
2
|
|
6.
|
Uyg‘ur yozuvi tarixi
|
Uyg‘ur yozuvidabitilgan yodgorliklarning eng muhimlari quyidagilar: Xuastuanift, Shahzodalar haqida qissa, Oltun yoruq, sekiz yukmak
|
2
|
|
|
Qadimgi turkiy tilning fonetikasi va leksikasi
|
Qadimgi turkiy til tovush qurilishining m uhim belgilaridan biri unda unlilar hosil bo‘lish o‘rniga ko‘ra old va orqa qator unlilariga bo‘linadi. Old qator unlilari “ingichka” , orqa qator unlilari esa “yo‘g‘o n ” talafifuz qilinadi.
|
2
|
|
|
Qadimgi turkiy tlning morfologiyasi va sintaksisi
|
Morfema ma’no anglatuvchi eng kichik, bo‘linmas elem entdir. Morfema analizida tarixiylik va hozirgi holat masalasini aniq farqlay olish kerak.
|
2
|
|
