Tillarning tipologik tasnifi va oʻzbek tilining grammatik qurilishi

Metatil (etalon til). Tipologiyaning asosiy vazifalaridan biri turli tillar sistemalarini tasniflash uchun mezon vazifasini oʻtovchi ma’lum sistema yaratishdir. Bunday sistema metatil yoki etalon til deyiladi. Etalon til umumiy universal til boʻlib, hamma aniq tillar uning invariantihisoblanadi. Deduktiv usulda aniqlangan tayyor vositachini etalon tilga solishtirish natijasida boshqa tillarning sistemasi aniqlanadi. Etalon til sifatida aniq til yoki sistema ham olinishi mumkin. Etalon tilning asosiy vazifasi tillar sistemasini ifodalashda oichov birligi vazifasini oʻtashdan iborat. Koʻrilayotgan nazariyada qayd qilinishicha, etalon til vazifasini umumiy sun’iy til qoidalaridan tashkil topgan ramziy til sistemasi, yaxshi ishlangan konkret til, ma’lum fonologik, morfologik, sintaktik modellar va boshqa sistemalar bajarishi mumkin.
Qiyosiy tipologiya
J.Boʻronovning nazariyasiga asosan, qiyosiy tipologiya umumiy lingvistik tipologiyaning bir qismidir. «U ikki va undan ortiq aniq tillar tizimlarini, tillardagi ma’lum kategoriyalami deduktiv ravishda alohida oʻrganadi, tillar tizimlaridagi lingvistik hodisalaming bir-biri bilan taqqoslab, umumiy tipologik qoida va qonun­lar yaratadi. . Ona tili darslarida oʻzbek tilini xorijiy til bilan qiyoslash oʻquvchilarning ona tilini chuqurroq oʻrganishiga, oʻzbek tilining xorijiy tillar, jumladan rus, ingliz tillaridan farqini anglashiga yordam beradi. Shu bilan birga eng muhimi xorijiy tillarning oʻzbek tiliga salbiy ta’siri, ya’ni interferensiyaning oldi olinadi.
Foydalanilgan adabiyotlar:

1^ J.Boʻronov. Ingliz va oʻzbek tillari qiyosiy grammatikasi. -Toshkent: 1973. 70-bet

2J.Boʻronov. Qayd etilgan asar. 71-72-betlar.

3^ >K.rpHH6epr. HeK0T0pHe rpaMMaTHHecKHe yHHBepcajiHH, npeHMymecTBeHHo KacaiomHecsi nopa^Ka 3HaHHTejibHHX aneMeHTOB. HoBoe b nHHrBHCTHKe. Tom V. - M: 1970.114-161-betlar.