Tilshunoslik fanidan ma’ruzalar matni


Atamaning o‘zbek tilida nomlanishi


Download 1.42 Mb.
bet51/77
Sana06.02.2023
Hajmi1.42 Mb.
#1171385
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   77
Bog'liq
Ma\'ruza matni Tilshunoslik 4-kurs

Atamaning o‘zbek tilida nomlanishi

Atamaning rus tilida nomlanishi

Atamaning ingliz tilida nomlanishi

Atamaning izohi

naturalizm

натурализм

naturalism

XIX asrning o‘rtalarida Yevropa tilshunosligida vujudga kelgan oqim hisoblanadi va tilni sistema sifatida talqin qilish, tilni tabiiy organizm, organik bir butunlik sifatida tushunish g‘oyasini ilgari surgan

kompendium

компедий

compendium

lot. qisqartirish degani. U yoki bu fanga oid muhim, asosiy qoidalarni, tushunchalarni ixcham, lo‘nda bayon etish

bobo til

праязык

parent language (language-basis)

genetik jihatdan o‘zarо bоg‘liq tillarning kelib chiqish va taraqqiy etish manbai (asоsi) deb qaraladigan til, qiyosiy-tarixiy metоd bilan tiklanadigan abstrakt lingvistik mоdel

psixologizm

психологизм

psycholo-gism

tilning alohida shaxslarning ruhiy hayoti va tafakkuriga munosabati jihatdan o‘rganilishiga asoslangan lingvistik yo‘nalish

“yosh grammatika-chilar”

младограм-матики

young grammatists

lingvistik maktab. Tilni tarixiy hodisa deb hisoblashgan. Yosh grammatikachilar, shuningdek, tovush o‘zgarishlaridagi qonuniyatlarni aniqlashgan, ular tirik tillar va dialektlar o‘rganilishi lozim deb hisoblashgan

fonema

фонема

phoneme

yunоncha phonema – tоvush. Til birliklarining tоvush qоbig‘i bo‘lib, ularni o‘zarо farqlash xususiyatiga ega bo‘lgan tоvush birligi. Masalan, qоl, qil, qo‘l so‘zlarining tоvush qоbig‘i bo‘lib, ularni o‘zarо farqlashga о, i, o‘ fоnemalari xizmat qiladi.

fonemaning fakultativ varianti

факульта-тивный вариант фонемы

optional variant of phoneme

tengdosh yoki o‘rinbosar varianti

fonemaning kombinator variant

комбинатор-ный вариант фонемы

combinato-rial variant of the phoneme

ma’lum o‘rinlarda kelishi tufayli hosil bo‘ladigan varianti

divergensiya

дивергенция

divergence

bir fonemaning ikki fonemaga parchalanishi

konvergensiya

конверген-ция

convergence

ikki fonemaning o‘zaro bir-biriga o‘xshab kelishi yoki bir fonema bo‘lib kelishi




Download 1.42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   77




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling