Tilshunoslik. Nazorat savollari

Fan nomi. TILSHUNOSLIK.

NAZORAT SAVOLLARI.

1. 
   Jahon iqtisodiyotiga turtki bo’lgan omillarni sanang.
   
2. 
   Tilshunoslik taraqqiyoti tarixida qanday oqimlar paydo bo’lgan.
   
3. 
   Tilshunoslik fanining tarkibiy qismlarini sanang.
   
4. 
   Tilshunoslikka kirish kursining vazifalari nimadan iborat.
   
5. 
   Nima uchun til ijtimoiy hodisa hisoblanadi.
   
6. 
   ,,Naturalistik oqim haqida batafsil malumot bering.
   
7. 
   Tilning boshqa ijtimoiy hodisalardan farqi nimada. Misollar bilan tushuntiring.
   
8. 
   Til bajaradigan asosiy funksiyalar haqida ma’lumot bering.
   
9. 
   Tilning falsafiy vazifalari nimalardan iborat
   
10. 
    Dialektik kategoriyalarning har biriga alohida tasnif yozing va ularni bir birlariga tadbiq etishga harakat qiling.
    

JAVOBLAR

1 Manbalarda aytilishicha, jahon tilshunosligining rivojlanishiga qadimgi hind tilshunosligi yunon tilshunosligi, o’rta asrlarda shakllangan arab lingvistikasi turtki bo’lgan.

2 Tilshunoslik taraqqiyoti tarixida Naturalizm, logitsizm, psixologizm, sotsiologizm, struktrolizm kabi o’nlab oqimlar paydo bo’lgan.

3 Tovushlar tizimi, lug’at boyligi, grammatik qurilishi. Tilshunoslik mantiq fani bilan ham uzviy bog’liq. Har ikkisi ham tafakkur tilshunoslikning o’rganish obyekti bo’lgan til taffakkuridir. Mnatiq shakllari tushuncha, xulosalar, ularning turli tillarda ifodalanish shakllari turli tumandir.

4 Kurs talalabalarni tilning eng zarur boshlang’ich tushunchasi bilan tanishtiradi. Tilning boshqa hodisalar ichida tutgan o’rni turli til hodisalari, til va nutq opozitsiyasi, tilshunoslikning turli sathlari xususida umumiy ma’lumotlar beradi. Dunyo tillarining turli tasniflari borasidagi alohida qarashlarni qiyoslab o’rganadi. Shuningdek murakkab til hodisalarni to’g’ri tushunish uchun zaruriy lingvistik atamalar bilan tanishtiradi.

5 Til- insonlar o’rtasidagi aloqa vositasi, kishilik jamiyatining mahsulidir. Jamiyat taraqqiyotini tilsiz tasavvur etish mumkin emas. Til- ijtimoiy hodisa sifatida, ikkinchi va uchinchi bo’limlarda lison va nutq farqlanishini hamda shu asosda Lisonshunoslik bo’limlarini o’rganadi.

6 ,,Naturalizm’’ yunoncha so’z bo’lib TABIIY degan ma’noni anglatadi. Naturalizm XIX asrning ikkinchi yarmida nafaqat tilshunoslikda balki adabiyot va san’atda ham vujudga kelgan. Tilshunoslikda paydo bo’lgan naturalistik oqimni tilning tilning mohiyati va tabiatini faqat tabiat asosida g’ayri tabiiyliklardan holi holda tushuntiruvchi universal prinsip deb ataladi.

7 Tilning asosiy vazifasi kommunikatik funksiya bo’lsada biroq kishilar aloqa- aralashuv jarayonida bajarilayotgan fikrga yoki tinglovchiga yetkazilayotgan axborotga o’zlarining turli tipdagi hissiy-ta’siriy, ya’ni emotsional munosabatlarini ham qo’shib ifodalaydilar.

9 1 Tilning kelib chiqishi va rivojlanishi til va nutq falsafiy masala sifatida

2 Til va tafakkur, mantiq va tilshunoslik masalalari

3 til ramziy tizim sifatida

4 tillarning rivojlanishi va o’zaro ta’siri manbalari

5 grammatik to’lqinlarning falsafiy masalalari

10 Diolektikada xususiylik imkoniylikning voqelik imkoniyatning hodisa, mohiyatning oqibati sababning tasodifiylik zaruratning yuzaga chiqishi voqealanish shakli sizga o’rta maktabning jamiyatshunoslik fanidan tanish.