Tilshunoslikdan umumiy ma’lumot. Tilshunoslik

§. Undosh tovushlar orfoepiyasi

Undosh tovushlar orfoepiyasi ko'proq kombinator va pozitsion omillar ta’sirida yuz beradigan fonetik hodisalarga bog'liq boiadi. Xususan:

b, d jarangli undoshlari so'z oxirida jarangsiz p,t tarzida talaffuz etiladi, bu hoi o’zbek adabiy talaffuzi uchun me’yor hisoblanadi: kitob > kitop, borib > borip, yozib > yozip, savod > savot, obod > obot kabi;

b, d undoshlari jarangsiz undoshlar bilan yonma-yon qollanganda assimilatsiyaga uchrab, p, t holida talaffuz etiladi, bu hoi ham adabiy talaffuz me’yori hisoblanadi: ibtidoiy > iptidoiy, ketdi > ketti\ 3) j, z undoshlarining jarangsiz undoshlar ta’sirida sh, s deb talaffuz etilishi ham adabiy til uchun me’yordir: ijtimoiy > ishtimoiy, mazkur> maskur kabi; 4) b, q undoshlarining intervokal holatda (ikki unli orasida) sirg’aluvchi v, g‘ undoshlariga o'tishi ham adabiy talaffuz me’yoriga xilof emas: bora ber> boraver, keta ber > ketaver kabi.