Tilshunoslikka kirish fanining predmeti

ANAMALIYA o’xshamaslik, umumiy yoki standart qolipga o’xshamaslik, 
mos kelmaslik. 
ANAMALIST narsa bilan uning nomi o’rtasida muayan bog’lanish YOQ 
deb hisoblovchi olimlar, klassik falsafa vakillari.
TOVUSHGA TAQLID
ing.
anomatopoctik theory, 
nem.
Theorie der 
Lautnachahmung, 
rus
. teoriya zvukopodrajaniya. Tilning paydo bo’lishi
haqidagi faraz . Dastlab kishilar tabiyatdagi tovushlarga ( qushlarning 
sayrashi, hayvonlarning qiyqirigi, suvning shaldirashi va boshqalar ) ta qlid 
qilganlar. Natijada til paydo bo’lgan. 
UNDOVLAR 
ing.
interjectional theory, 
nem
. Theorie der Interjektion, 
rus
. 
teoriya mejdometnaya. Ushbu farazga ko’ra kishilar ichki his- hayajonlarini 
beixtiyor turli qiyqiriqlar orqali izxor qilganlar. 
MEHNAT CHAQIRIQLARI tilning paydo bo’lishi haqidagi faraz. Bunga 
ko’ra kishilar birgalikda ishlayotgan paytda turli ovozlar yordamida bir-
birlariga ta’sir o’tkazganlar, ishga undaganlar. 
IJTIMOIY KELISHUV til kishilarning o’zaro kelishuvi natijasida paydo 
bo’lgan. Biroq ular bir-birlari bilan qaysi tilda kelishganlar?! 
MARKSISTIK QARASH tilning paydo bo’lishi haqidagi materialistik fikr: 
tilning paydo bo’lishi, insoniyatning paydo bo’lishi bilan bog’liq. Til za-
ruratdan kelib chiqqan.
MODULATSIA
ing.
modulation, 
nem.
Modulation. Bir holatdan ikkinchi 
holatga o’tish. 
 
MAVZUGA OID ASOSIY MASALALAR BAYONI 
 
Tilning paydo bo’lishi va tilning shakillanishi tushunchalari
bir biridan farq qiladi. Ibtidoiy tilni tarih kitobidan ham, esdalikla rdan
ham, grammatika kitoblaridan ham topish mumkin emas. Demak
ibtidoiy tilni tadqiq qilish ham, tajribadan o’tkazish ham mu m-
kin emas. Hullas tilning paydo bo’lishini faqat ilmiy faraz qilish-
gina mumkin. 
Adabiyotlarda tilning paydo bolishi haqida ikki xil fikrni 
uchratish mumkin.
1. Tilni kishilar yaratmagan, til Alloh tomonidan yaratil-
gan mo’jiza, Allohning insonlarga qilgan marhamatidir. 

---

26 
2. Ikkinchi yo’nalish tarafdorlari esa tilni kishilar
yaratganlar degan fikrni olg’a suradilar. Bu borada tilshunoslik
tarihida ko’plab nazariyalar mavjud.