Tishli uzatmalarda o’zaroalmashinuvchanlik, nazorat usullari va vositalari

G'ildiraklarning shakliga va o‘qlarining o‘zaro joylashishiga qarab tishli uzatmalar silindrsimon (o‘qlari parallel), konussimon (o‘qlari kesishadi), vintli, gipoidli va chervyakli (o‘qlari ayqash) bo‘lishi mumkin. Tishli uzatmalarning aniqligi ishlash qobiliyatiga yuqori darajada ta'sir ko‘rsatadi, chunki ularni tayyorlash xatoligi qo‘shimcha dinamik yuklanishlar, shovqin, tebranishlar va aylanishlarning notekisligini keltirib chiqaradi. Tishli uzatmalarning joizliklar tizimi uzatmaning ishlash sharoitini va asosiy foydalanish ko‘rsatkichlarini hisobga olib, bu xatoliklarni cheklaydi

• G'ildiraklarning shakliga va o‘qlarining o‘zaro joylashishiga qarab tishli uzatmalar silindrsimon (o‘qlari parallel), konussimon (o‘qlari kesishadi), vintli, gipoidli va chervyakli (o‘qlari ayqash) bo‘lishi mumkin. Tishli uzatmalarning aniqligi ishlash qobiliyatiga yuqori darajada ta'sir ko‘rsatadi, chunki ularni tayyorlash xatoligi qo‘shimcha dinamik yuklanishlar, shovqin, tebranishlar va aylanishlarning notekisligini keltirib chiqaradi. Tishli uzatmalarning joizliklar tizimi uzatmaning ishlash sharoitini va asosiy foydalanish ko‘rsatkichlarini hisobga olib, bu xatoliklarni cheklaydi

To‘g‘ri tishli, qiya tishli va doiraviy tishli konussimon tishli uzatmalar

Hisobli uzatmalar - yuqori kinematik aniqlikni, yoki aniq uzatish munosabatini ta'minlashi lozim (yetaklovchi va yetaklanuvchi g'ildiraklami burchak burilishining moslanganligi). Hisobli tishli uzatmalarga turli asbob- uskunalarda va dastgohlarda elementlarning siljishini yuqori aniqlikda о‘lchab olish va uni boshqarish uchun xizmat qiluvchi tishli uzatmalar misol bо‘la oladi. Bu tishli uzatmalarning g‘ildiraklari asosan kichik modulli bо‘lib, katta bо‘lmagan yuklanish va tezlikda ishlaydi. Bu uzatmalarning asosiy ish kо‘rsatkichi g‘ildiraklarning yuqori aniqlikda о‘zaro mos ravishda harakatlanishidir, ya’ni yuqori kinematik aniqligidir. Bu guruh uzatmalarga gaz taqsimlash tishli g‘ildiraklari, dizel issiqlik nasosining shesterniyasi va reykasi, bo‘lish kallagi zanjiri, soat ko‘rinishidagi indikatorning tishli uzatmalari kiradi. Uzatmalar kichik modulli, kichik yuklanishlarni uzatish va kichik aylanish tezliklari bian tavsiflanadi

• Hisobli uzatmalar - yuqori kinematik aniqlikni, yoki aniq uzatish munosabatini ta'minlashi lozim (yetaklovchi va yetaklanuvchi g'ildiraklami burchak burilishining moslanganligi). Hisobli tishli uzatmalarga turli asbob- uskunalarda va dastgohlarda elementlarning siljishini yuqori aniqlikda о‘lchab olish va uni boshqarish uchun xizmat qiluvchi tishli uzatmalar misol bо‘la oladi. Bu tishli uzatmalarning g‘ildiraklari asosan kichik modulli bо‘lib, katta bо‘lmagan yuklanish va tezlikda ishlaydi. Bu uzatmalarning asosiy ish kо‘rsatkichi g‘ildiraklarning yuqori aniqlikda о‘zaro mos ravishda harakatlanishidir, ya’ni yuqori kinematik aniqligidir. Bu guruh uzatmalarga gaz taqsimlash tishli g‘ildiraklari, dizel issiqlik nasosining shesterniyasi va reykasi, bo‘lish kallagi zanjiri, soat ko‘rinishidagi indikatorning tishli uzatmalari kiradi. Uzatmalar kichik modulli, kichik yuklanishlarni uzatish va kichik aylanish tezliklari bian tavsiflanadi