Tizim va signallarni qayta ishlash O’quv uslubiy majmua


 Operatsion tizim arxitekturalari


Download 450.29 Kb.
bet72/103
Sana25.10.2023
Hajmi450.29 Kb.
#1721435
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   103
Bog'liq
Tizim va signallarni qayta ishlash O’quv uslubiy majmua-hozir.org

9.5. Operatsion tizim arxitekturalari 
Signallarga ishlov berish va boshqaruv o‘rnatilgan tizimlari uchun real vaqt
operatsion tizimlar belgilangan vaqt ichida tizim resurslariga interfeysni ta’minlash
uchun mo‘ljallangan. RV operatsion tizimining asosiy talabi eng yomon tashqi ish
sharoitida kuzatuv va nazorat qilish tizimining xatti-harakatining bashorat qilinishini
ta’minlash talabidir [9, 28, 29, 30].
Arxitektura nuqtai nazaridan ularni to‘rtta sinfga bo‘lish mumkin:

monolitik arxitektura;

monolit yadrosi bo‘lgan OT;

mikroyadroli OT;

gibrid tizimlar.
Monolit OT arxitekturasi. 
OT kodini tuzishning ko‘plab usullari mavjud.
Bir yondashuvlardan biri, ko‘pincha kichik operatsion tizimlarda tez-tez ishlatiladi,


136
bu tizimni protseduralar to‘plami sifatida tashkil qilish, ularning har birini har


qanday maxsus protsedura chaqirishi mumkin. Ushbu monolitik struktura
(9.3-rasm) ma’lumotlarni izolyatsiyalashni ta’minlamaydi; kodning turli qismlarida
butun tizimning qurilmasi haqidagi ma’lumotlardan foydalaniladi.
9.3-rasm. Monolitik operatsion tizim tuzilishi
Ushbu turdagi operatsion tizimni kengaytirish qiyin, chunki har qanday
protsedurani o‘zgartirish tizimning boshqa qismlarida u bilan bog‘liq bo‘lmagan
xatolarga olib kelishi mumkin.
Eng oddiy monolitik operatsion tizimlardan tashqari barchasi dasturlarni
operatsion tizimning o‘zidan ajratib turadi (foydalanuvchi rejimi va yadro rejimi).
Boshqacha qilib aytganda, OT kodi protsessorning imtiyozli rejimida bajariladi - bu
ko‘pincha yadro rejimi (kernel mode) deb ataladi va tizim ma’lumotlari va apparat
vositalariga kirish huquqiga egadir; ilovalar foydalanuvchi rejimi (user mode) deb
ataladigan imtiyozsiz rejimda ishlaydi, ularga cheklangan interfeyslar to‘plami va
Foydalanuvchi ish tartibi
Amaliy dastur
Amaliy dastur
Tizimli xizmatlar
Qurilmalar
Yadro ish tartibi
Operatsion tizim
protseduralari


137
tizim ma’lumotlariga kirish imkoniyati cheklangan. Foydalanuvchi rejimidagi


dastur tizim xizmatiga murojaat qilganda protsessor murojaatni qabul qiladi va
murojaat oqimini yadro rejimiga o‘tkazadi. Tizim murojaati tugagandan so‘ng, OT
oqimni foydalanuvchi rejimiga o‘tkazadi va murojaat dasturining bajarilishini
davom ettirishga imkon beradi.
Bu o‘rnatilgan qurilmalar uchun OT arxitekturasining eng keng tarqalgan turi
hisoblanadi. Tahlil qilinayotgan operatsion tizimlarning aksariyati barcha jarayonlar
(foydalanuvchi ham, tizim ham) cheklovlarsiz bir xil manzil maydonida
bajariladigan mikrokontrollerlarda ishlashga mo‘ljallangan monolitik muhitdir.
Jarayon izolatsiyasi yetarli darajada ta’minlanmagan monolitik operatsion
tizimlariga misol tariqasida RIOT OS, Zephyr, Unison RTOS va Vector – Microsar
OS tomonidan bazaviy OTlarni keltirish mumkin [26, 34].
Xattoki monolitik tizimlarning barcha xavfsizlik nuqsonlari bilan ham bu kabi
ixcham OT arzon mikrokontrollerlarga o‘rnatish uchun juda mos keladi. Ular oddiy
ixcham qurilmalarda qo‘llaniladi, ularning vazifasi bitta parametrni o‘lchash bilan
cheklangan - masalan, harorat, bosim yoki hajm. Bunday qurilmalar sodda, ixcham
va arzon bo‘lishi kerak.

Download 450.29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   103




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling