Talabning daromadga bog‘liq elastikligi.
Narxdan boshqa talabga ta’sir etuvchi eng muhim omil bu iste’molchining daromadi, ya’ni xarid qurbidir. Narx o‘zgarmagan holda daromadning ortishi yoki kamayishi talabning ortishi yoki qisqarishigaolib keladi.Daromadning talabga ta’sir etish darajasi daromad samarasi deyiladi.
Talabning daromadga bog‘liq elastikligi daromadning o‘zgarishiga javoban talabning naqadar o‘zgarganligini bildiradi.
Narx o‘zgarmagan holda daromad o‘zgarsa, iste’molchining talabi ham o‘zgaradi, chunki uning xarid qobilyati ortadi yoki kamayadi.
Talabning daromadga bog‘liq elastikligini ham elastiklik koyeffitsenti belgilaydi.
Talabning daromadga bog‘liq elastiklik koyeffitsenti – foiz hisobidagi talab hajmining, foiz hisobidagi daromadni o‘zgarishiga nisbatidir.
Buni ek=Tb% /D% deb ifodalash mumkin.
Taklif qonuni va taklif elastikligi.
Taklif qonuni – boshqa sharoitlar o‘zgarmaganda, taklifning miqdori narxga nisbatan to‘g‘ri mutanosiblikda o‘zgarishini ifodalaydi.
Agar narx talabga teskari ta’sir etsa, taklifga rag‘batlantiruvchi ta’sir ko‘rsatadi. Taklif qonuni quydagi formula bilan ifodalanadi.
Tv = Q * V
Bunda,
Tv – taklif,
Q – tovarlar miqdori,
V – tovarlar narxi.
Taklif qonuniga binoan narx qanchalik yuqori bo‘lsa , taklif shunchalik ko‘payadi va aksincha.
Taklif qonuni faqat narxning taklifga ta’sirini izohlaydi, unga boshqa omillar ta’sirini nazarda tutmaydi.
Taklif qonuni narx bilan tovar taklifi o‘rtasidagi aloqadorlikni ko‘rsatadi, bu bog‘lanish taklifning elastikligida ifodalanadi.
Narx o‘zgarishiga nisbatan taklifning o‘zgarish darajasi taklif elastikligi deyiladi.
Taklifning o‘zgarishi ko‘pgina omillarga bog‘liq. Taklif elastikligi koyeffitsentini hisoblash uchun taklif va narx o‘zgarishi taqqoslanadi:
Do'stlaringiz bilan baham: |