Töb-der tarihi İsmail Aydın “de te fabula narratur” “anlatılan senin hikayendir”
İlhan Alkan imzalı “İşçi Sınıfı ve Köy Enstitüleri”
Download 3.81 Mb. Pdf ko'rish
|
|
İlhan Alkan imzalı “İşçi Sınıfı ve Köy Enstitüleri” başlıklı yazı 509 , 29 ve 30.sayfalarda Nedim Şah- hüseyinoğlu imzalı “Bulam Dedim” başlıklı yazı bulunmaktadır. “Hukuk Köşesi”nde Av. Halit Çe- lenk’in tiyatro yasaklamalarının hukuksuz oldu- ğunu anlatan “Ana Oyunu ve Tiyatro Kapatma Kararı” başlıklı yazısı, 38-39.sayfalarda İlhan Al- kan’ın TMMOB’un bir panelinde TÖB-DER adına 241 yaptığı konuşma “Eğitim ve Kültür Anlayışımız” başlığıyla dergide yer bulmuş kendine. Talip Apaydın’ın “Konumuz Maden” başlıklı öyküsü, Se-
Almanya’da Yabancı ve Türkiyeli İşçi Çocukları”, Muammer Akça’nın “İh- bar Ediyorum” başlıklı yazıları dergide yer bulan diğer yazılar.
de yayınlanmıştır. Derginin bu sayısının girişinde Av. Halit Çelenk’in “141-142 Üzerine - IV” yazı- sına yer verilmiştir. 7.sayfada el yazısıyla yazıl- mış bir belge yayınlanmaktadır. “Eskişehir Milli Eğitim Müdürü Tehdit Edildi” başlıklı belgede şunlar yazılıdır: “Nermin Uslu, Halil Can ve Or-
8-12. sayfaların “Kıyım – Haber” başlıklı bölümünde yer alan bazı haber- ler şunlar: “Malatya Atatürk Lisesi’nde İki Öğrenci Komandolar tarafın- dan Bıçaklandı”, “Abidinpaşa Lisesi’nde Baskılar”, “Erzurum’da İki Üye- miz Bıçaklandı”, “Gazipaşa’da Komando Baskısı”, “Emirdağ’da Beden Eğitimi Öğretmeni Bıçaklandı”, “Orta İlçesinin Kalafat ortaokulu Öğret- menlerince Hazırlanan Buzlar Çözülmeden Adlı Oyun Gerici ve Faşist Güçlerce Engellendi” 11.sayfada üyeleri bilgilendirme amaçlı yazılmış olan “MEYAK Hakkın- da” başlıklı yazı bulunuyor. 12.sayfada Urfa Kız Öğretmen Lisesi Öğrenci- lerinin Milli Eğitim Bakanı’na yazdıkları “Açık Mektup” yayınlanmıştır. 510
lanan ve Malatya Olaylarını anlatan “Ensemizdeki Pençe” başlıklı yazıya 242 yer verilmiştir. 16-17. sayfalarda Zonguldak, Malkara ve Kuyucak şubele- rinin gönderdiği TÖB-DER ve üyelerine yönelik baskıları anlatan raporlar bulunmaktadır. 18. sayfada ise “Arıtaş İlk ve Ortaokulundaki MHP yan- daşlığı bir grup veli tarafından Bakanlığa şikayet edilmekte ve şikayet 511
dilekçesi yayınlanmaktadır. 19. sayfada 85 Tiyatro Sanatçısının imzaladığı “1.Türk Tiyatro Kongresi Bildirisi”ne yer verilmiştir. 20-21. sayfalarda “Kamplarımız Açılıyor” 512
ve TÖD’ün 513
Kuruluşunu haber veren bir “Ba- sına Açıklama” yazısı bulunuyor. 22.sayfada TÖB-DER Genel başkanı Ali Bozkurt’un Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk’e gönderdiği “Telgraf” metni yayınlanmıştır. Bu telgrafı önemli bir belge olduğu için kısaltarak buraya aktarmayı uygun bulduk: TÖB-DER GENEL BAŞKANI ALİ BOZKURT’UN CUMHURBAŞKANINA ÇEKTİĞİ TELGRAF “13-14 Mayıs gecesi Sivas Devrim İlkokulu öğretmeni Hüseyin Esen evin- de 7 kurşunla öldürülmüştür. 15 Şubattan bu yana bu öldürülen ikinci üyemizdir. 514 Saldırıya uğrayan komalık edilen ve yaralanan arkadaşları- mızın sayısını ise biz bile bilemez olduk. Öğrencilerimin durumu ise bizden daha kötüdür. Bir tanesi hariç saldırganlar nedense yakalanamamıştır. Dövme ve öldürme olayları son koalisyon hükümetinin kurulmasından sonra kat kat artarak Cumhuriyet yönetiminin hiçbir devresinde görül- memiş boyutlara ulaşmıştır. (…) Özellikle, Sivas, Elazığ, Erzurum, Afyon, Malatya, Adıyaman, Tokat, Amasya illerinde öğretmenlerimiz okulları- na gidememekte, gidenler ise Atatürk’ten ve Atatürkçülükten söz edeme- mektedir. (…) Sayın Cumhurbaşkanım, olayların artmasının asıl nedeni, politik görüşü belli bir derneğin üyelerinin devlet güçlerine yardımcı güç sayılmalarıyla yakından ilgilidir. (…) Durumun ciddiyetini yüksek takdirlerinize arz eder, saygılar sunarım. Ali Bozkurt. TÖB-DER Genel Başkanı” 22-23.sayfalarda “Balıkesir Milletvekili Necati Cebe’nin 29 Mayıs’ta TBMM Genel Kurulunda Yaptığı Konuşma”nın metnine yer verilmiştir. 243 25-26. sayfalarda Dr. EnginTonguç imzalı “Köy Enstitüleri ve Türkiye’nin Sağlık Sorunu” başlıklı yazı göze çarpmaktadır. 515
27. sayfada Öner Yağ- cı’nın “Yakın Günler” başlıklı şiiri bulunmaktadır. Derginin 28-32. sayfa- larında Sabahattin Ali’nin “Ayran” adlı öyküsü ve Nazım Hikmet’in “Ke- rem Gibi” şiiri yer almaktadır. 99. sayı 15 Haziran 1975 tarihlidir. Kapağında “Üçüncü Olağanüstü Kongremiz Toplanıyor” ve “Cephenin Yeni Bir Cinayeti: Hikmet Demir Öldü- rüldü” haberleri bulunmaktadır. Birinci sayfada TÖB-DER Genel Başkanı Ali Boz- kurt’un Başbakan Süleyman Demirel’e gönderdiği telgrafın 516 metni bulunmaktadır. 2 ve 3.sayfalar afiş biçiminde tasarlanmış. TÖB-DER logosunun bu- lunduğu sayfada Kıyım, Cinayet, Terör, Baskı, Teh- dit, Sürgün… Sonuç: 100.000 Üye, 600 Şube. 3. say- fada Hedef: Sendikalaşma, Grev ve Toplu Sözleşme Hakkına Doğru yazıları görülmektedir. 4-5.sayfalarda “Ölenler Döğüşerek Öldüler” başlığıyla Öldürülen Hik- met Demir ile yaralanan Sedat Ege’nin hastanedeki yaralı halini gösteren fotoğraflar bulunuyor. Fotoğrafların altında TÖB-DER Basın Bülteni yer alıyor. Bültende özetle şu görüşlere yer verilmektedir: “15 Şubat 1975
denilmektedir. 6.sayfada TÖB-DER Yönetim Kurulu’nun “Kardeşler” başlıklı bildirisine yer veriliyor. Bildiride öğretmenlere ve emekçi halka yönelik saldırıların nedenleri sıralanmakta ve şunlar söylenmektedir: “Saldırılar, kıyımlar,
244 baskılar bizi ülkemizin bağımsızlık ve demokrasi mücadelesinin dışına itemeyecektir. Öğretmenlerimizin ve halkımızın çıkarları için örgütlü mücadelemizi yılmadan sürdüreceğiz.” 7. sayfada “Tonguç’suz 15 Yıl” başlıklı bir yazıya yer verilmiştir. 8 ve 9.say- falarda İzmir Devlet Güvenlik Mahkemesi Savcılığınca verilen “Takipsizlik Kararı”na rastlıyoruz. 10.sayfada “Acil Taleplerimiz” başlığıyla sıralanan 22 maddelik talepler listesi bulunuyor. Bazıları bu gün de geçerli olabile- cek bu taleplerin bir kısmını buraya aktarıyoruz: “Öğretmenler üzerinde- ki her türlü idari ve politik baskılar sona erdirilmelidir / İlksan’ın yapısı demokratikleştirilmelidir / Egemen sınıfların yararına değil, çağdaş ve bilimsel bir eğitim sistemine geçilmelidir / Her derecedeki öğrencile- rin kitap ve kırtasiye ihtiyaçları ücretsiz karşılanmalıdır / TÖB-DER Milli Eğitim Bakanlığının merkez örgütünde temsil edilmelidir / MEB’in bü- tün kademelerindeki yöneticileri öğretmenler tarafından seçilmelidir / Üniversiteler ve TRT özerk hale getirilmelidir / Faili meçhul cinayetler aydınlatılmalıdır / TRT ve Anadolu Ajansı tarafsız hale getirilmelidir / Kitap, sinema ve tiyatro eserlerine uygulanan sansüre son verilmelidir.” 11-16. sayfalarda Binali Seferoğlu imzalı “Özlük Hakları”, 17-20.sayfalar arasında Av. Halit Çelenk’in “141-142 Üzerine- V”, 22-24.sayfalarda Azi-
süslemiş. 1 Temmuz 1975 tarihli 100. sayının kapağında ABD, İngiltere ve AET şapkalı kişilerin tuttuğu bir döviz var. Dövizde “Türk Sanayicileri Olarak
lı. 1.sayfada Genel Başkanlık görevi sona eren Ali Bozkurt’un “Tüm TÖB-DER Üyelerine” başlıklı veda mesajı var. Bozkurt’un mesajından bazı cüm- leler şöyle: “Ben ve çalışma arkadaşlarım sizlerin
245 çalışmalarımıza dinamizm kattılar, onaylayanlar kendimize güvenimizi artırdılar. (…) Gelecekte göreve çağrılırsak, koşullar ne olursa olsun ko- şacağımızdan kimsenin şüphesi olmasın. (…)” 2.sayfada ise kurultaya üç parti liderinin 517 gönderdiği mesajlarla seçim sonuçlarına yer verilmiştir. TÖB-DER III. OLAĞANÜSTÜ KONGRESİ TÖB-DER’in Üçüncü Olağanüstü Kongresi 23-24 Haziran 1975’te Anka- ra’da yapıldı. Bu kongrede 4 ekip listeleriyle yarışarak yönetim görevine talip olmuşlardır. Dergideki bilgilere göre Kongreye 426 delegeden 333’ü katılmıştır. 518
Kongrenin en güçlü listesi hiç kuşku yoktur ki, TÖS’ün efsa- nevi başkanı ve sevilen yazar Fakir Baykurt’un listesidir. 519 Bu listeye “ke- sin kazanır” gözüyle bakılmaktadır. Kongre sonuçları dergide şu sayılarla açıklanır: Cemil Çakır ve arkadaşları 157 oy, Fakir Baykurt ve arkadaşları 151 oy, Kamil Karadeniz ve arkadaşları 17 oy, Mehmet Alıç ve arkadaş- ları 8 oy. Cemil Çakır’ın Genel başkan olduğu liste Devrimci Demokratik Birlik (Kurtuluş), Demokratik Merkeziyetçiler (TSİP), Demokrasi İçin Birlik (TİP) ve Özgürlük Yolu (PSK) adlı siyasal grupların ittifakıdır ve seçimleri 5 oy farkla kazanmışlardır. 520 Merkez Yürütme Kurulu ise şu isimlerden oluşmuştur: Cemil Çakır (Genel Başkan), Binali Seferoğlu (Genel Sekre- ter), Avni Aytan (Genel Sayman), Şevket Özdemir (Üye), İsmet Yalçın- kaya (Genel Başkan Yardımcısı), Mehmet Kopan (Araştırma Sorumlusu), Ömer Aydın (Genel Sek. Yrd.), Ahmet Özgül (Genel Sek. Yrd.), Rüştü Apaydın (Genel Sek. Yrd.). Derginin 4-7. sayfalarında Kongre delegelerinin isim listesi, 8-10.say- falarda ise Kongreye gönderilen kutlama telgrafları yer almaktadır. 521
11.sayfada Aşık İhsani’ye ait “Makine Başı” şiiri ile Adapazarı’ndaki sal- dırıda yaralanan Sedat Ege’nin Hikmet Demir’in mezarı başında okun- ması için yazdırdığı mesajı bulunmaktadır. 522 12-14.sayfalarda TÖB-DER Basın Bülteni metnine yer verilmiştir. Basın Bülteninde Milliyetçi Cephe hükümetlerinin kurulmasından sonra öğretmen örgütlerine, öğretmen ve öğrencilere yönelik saldırılar tarihleriyle birlikte anlatılmaktadır. 15- 19.sayfalarda Av. Halit Çelenk’in “141-142 Üzerine-VI” yazısı, 20-21. sayfalarda Prf. Sadun Aren’in “Döviz Darboğazına Girerken” başlıklı ya-
246 zısı, 24-26.sayfalarda Celal Yıldız’ın “TÖB-DER’in Örgütsel Yapısı” başlık- lı yazısı, 27-32.sayfalarda Yılmaz Elmas’ın “Ethem Nejat ve İlköğretim” başlıklı yazısı bulunmaktadır. Derginin arka kapağında ise yeni TÖB-DER Genel Başkanı Cemil Çakır’ın örgüte ve üyelere yönelik mesajı yer al- maktadır. Çakır’ın mesajı “Tüm öğretmen arkadaşlarımızı örgütümüz çatısı altında birliğe, beraberliğe dayanışmaya çağırıyoruz. Yaşasın öğ- retmenlerimizin dayanışma içinde yürüttükleri ekonomik demokratik mücadele. Yaşasın dünya halklarının ve halkımızın bağımsızlık ve de- mokrasi mücadelesi” sözleriyle sona ermektedir. Derginin 101. sayısı 15 Temmuz 1975 tarihli- dir. 1.sayfasında TÖB-DER Genel Başkanı Ce-
demeci yer alıyor. Çakır’ın açıklaması özetle şu şekilde: “12 Haziran 1975 günü gece yarısı
2. sayfada TÖB-DER Tokat Şubesi Başkanı Hasan Basri Bişgin’in Tokat’ta meydana gelen gelişmeleri anlattığı 2 sayfalık “Rapor” ile TÖB-DER Rize Şubesi Başkanı Kazım Köroğlu’nun üyelere yönelik baskıları belgeleriyle anlattığı “Rapor” yer almaktadır. 4-5 ve 6.sayfalarda “Haberler” başlığıy- la verilen bazı haber başlıkları şöyle: “TÖB-DER Kayseri Şubesinin sah- neletmek istediği ve AST’ın oynadığı ANA adlı oyun kamuda menfi tesir bıraktığından oynanmasına valilikçe izin verilmedi”, “Hozat’ta Baskılar Sürüyor”, “İnebolu Şubesi Necati Cumalı’nın Ezik Otlar Oyununu Sah- neledi”, “Mudanya TÖB-DER Şubesi Kuruluyor”, “Orhangazi’de TÖB-DER Şubesi Kuruldu” 523
, “Bozcaada’da TÖB-DER Üyesi Kadın Öğretmenlere Taciz ve Saldırı”, “Afyon’da Baskılar Sürüyor”, “Bismil TÖB-DER Lokali Saldırıya Uğradı”, “Mustafa Kemal Paşa Şubemiz Saldırıya Uğradı”
247 7-11. sayfalarda TÖB-DER etkinliklerine yönelik yargıya taşınan konularda veri- len “Örnek Bilirkişi Raporları” bulunuyor. 12.sayfada “Şavşat Bildirisi”, 13 ve 14.say- falarda Av. Nevzat Helvacı imzalı “12 Sayılı Kararname Üzerine”, 15-16.sayfalarda Hü- seyin Er imzalı “Yarınlar” başlıklı yazı, 17- 18.sayfalarda Mehmet Bayrak ile yapılan “Köy Enstitülü Yazarlar Üzerine” başlıklı söyleşi, 19.sayfada Rüştü Apaydın’ın “Us- tam Gibi” şiiri, 20-21.sayfalarda Gürhan Uçkan’ın “Fehmi’nin Öyküsü” adlı yazısı, 22-23.sayfalarda “Örnek yargı kararları”, 24-28.sayfalarda Av. Halit Çelenk imzalı
524
, 31-32.sayfalarda Osman Şahin’in “Zala Kadın” adlı öyküsü yer bulmuş kendilerine. 1 Ağustos 1975 tarihli 102 sayılı derginin 1.sayfa- sında Genel Sekreteri Binali Seferoğlu’nun “De- meç” başlıklı yazısı bulunmaktadır. Yazıda özetle şu görüşlere yer verilmektedir: “Türkiye, NATO-CEN- TO gibi örgütlerde kaldığı sürece her attığı adım- da emperyalizme hizmet edecektir. Emperya- lizmle bütünleşerek emekçi halkımıza en iğrenç zulümleri, baskıları layık görenler; öğretmenlerin, aydınların ensesine kanlı ellerini geçirenler, gençleri sokaklarda kurşunlatanlar, kardeşi kardeşe düşman eden ırkçı, şovenist eği- timi, teokratik dünya görüşünü okullara sokan- lardan Türkiye halkının çıkarlarına uygun giri- şimler beklenemez. (…)” Derginin 2. sayfasında “Osman Korkut Akol’u Yitirdik” haberi ve Akol’un fotoğrafı ile Pablo Neruda’nın “Buğdayın Türküsü” şiirine yer ve- Osman Korkut Akol
248 rilmektedir. 4-14. sayfalar arası “Haberler”e ayrılmış. Bu sayfalarda yer alan bazı başlıklar şunlar: “Ahlat Ülkü-Bir Raporu” 525
, “Siverek Şubemiz üzerindeki baskılar arttı”, “Elazığ’da faşist saldırılar”, “Suluova Şubemiz bildiri yayınladı”, “MC İktidarı Malatya’da öğretmen kıyımına başladı”, “Kütahya’da baskılar”, “Şavşat Mitingi raporu” 526 , “Sinop şubemiz üyele- ri hakkında soruşturma açıldı” Derginin 16-17.sayfalarında “MEYAK Kesintileri”, 18-22.sayfalar arasın- da Av. Halit Çelenk imzalı “141-142 Üzerine-VII” yazısı, 23.sayfada Yalçın
sayfalarda Mimarlar Odası başkanı Ahmet Sönmez’in “Teknik Eğitim ve Hizmet Sömürüsü” başlıklı yazısı, 26. sayfada Kadri Çoban’ın “Şavşat Mitingi Konuşması” yer alırken, 27.sayfada İzmir DGM’nin verdiği ka- rar “Rozet Beraat Etti”yazısı, 28-29. sayfalarda Cemil Çakır’ın “Yönetim Kurulu Toplantısını Açış Konuşması”, 30. sayfada “Ergani Bildirisi”, 31. sayfada “Şavşat Bildirisi”, arka kapakta ise Genel Başkan Cemil Çakır’ın “Basın Bildirisi”ne yer verilmiştir. 15 Ağustos 1975 tarihli 103. sayının kapağında bir işçi fotoğrafı ve fotoğrafın altında “Emek En Yüce Değerdir” yazısı bulunmaktadır. 1.sayfasın- da TÖB-DER Genel Başkanı Cemil Çakır’ın Milli Eğitim Bakanı’na gönderdiği telgrafın metni yer almaktadır. Çakır, telgrafında son zamanlarda üyelerine yapılan fiziki saldırılara dikkat çekmek- te ve şunları söylemektedir: “Yurttaşlarımızın ve her türlü saldırıya uğrayan öğretmenlerimizin can güvenliğinin sağlanması, sanıkların yargı or- ganlarına teslim edilmesi görevinizdir ve bunu istemek bizim en doğal hakkımızdır.” 2. sayfada S. Demir imzalı “Sürgünler Üstüne” başlıklı yazı bulunmak- tadır. 3. sayfada “Haberler” başlıklı bölüm yer almaktadır. Bu başlıkta öğretmenlere yönelik baskıların yanında en dikkati çeken başlık “Filis- tin Öğretmenlerinin Toplantısına Katılmamız Engellendi” başlığıdır. 527
Derginin 4. sayfasında Hasan Yiğit imzalı “TÖB-DER’in Tanımı” başlıklı yazıya yer verilmiştir. Yazıda TÖB-DER’in tanımı üç başlık altında toplan- maktadır. 1- TÖB-DER Devrimci Bir Örgüttür. 2- TÖB-DER Demokratik 249 Merkeziyetçi Bir Örgüttür. 3- TÖB-DER Bir Meslek Örgütüdür. 528
5. say- fada “Beslenme” başlıklı yazı göze çarpmaktadır ki bu yazı örgütün çıkar- dığı “Türkiye’de Beslenme Sorunu” adlı kitaptan alıntı bir bölümdür. 7 ve 8.sayfalarda Sakıp Coşkun imzalı “Köy Enstitülü Yazarlar Konusunda” başlıklı yazı göze çarpmaktadır. 529
9-12.sayfalarda ise Hamdi Konur, ölen TÖS yöneticilerinden Osman K. Akol’u anlattığı “Akol Öldü” başlıklı yazı Akol’un fotoğrafıyla birlikte yayınlanmıştır. 530
Av. Halit Çelenk’in “141- 142 Üzerine-VIII” başlıklı dizi yazısı bu sayıda da devam ediyor. 29.say- fada “Çakır’ın Yürüyüş’e Yanıtları” başlıklı yazı göze çarpıyor. 31-33.say- falarda Andre Gorz’un “Eğitimin Sınıfsal Karakteri” başlıklı yazısına yer verilmiş. 531 34 ve 35.sayfalarda Nedim Şahhüseyinoğlu imzalı “Pötürge”, 36-38.sayfalarda “TÖB-DER Basın Bülteni”, 39-40.sayfalarda Burhan Bi- Download 3.81 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|