Tohirov Bobohojining

Maktabdagi ikki yil Pitirimning dunyoqarashini o‘zgarishiga sabab bo‘lgan. 1906-yilda. Pitirim Sorokin birinchi marta Kineshma >syolkasi qamog‘iga tashlanadi. Yarim yilga yaqin, aniqrog‘i to‘rt oy imoqda o‘tirib chiqqandan so‘ng u yerdan haydab yuboriladi. ;nmo, qamoqda uning jadal intellektual mashg‘ulotlar bilan ;g‘ullanish imkoni bor edi. Yosh inqilobchining inqilobiy fikr iassik namoyondalari (Marks, Lenin, Lavrov, Mixaylovskiy) va •fsial-falsafa vakillari (Darvin, Spenser, Kont) ishlari, fikrlari bilan lishuvi Sorokinning fikrlari va g‘oyalarining shakllanishiga muhim sir ko‘rsatgan. Povoljeda to‘rt oy mobaynida targ‘ibotchixbviqotchi sifatida ishlaydi. 1907-yilda Petrogradga yashirin tarzda oladi 1909-yilning fevral oyida Velikiy Ustyugga ammasinikiga kelib, erdagi erkaklar gimnaziyasi attestati uchun (ekstem tarzda 8 yillik qish uchun) may oyida imtihon topshiradi. Barcha fanlami “a’lo” jhoga topshirib, attetestat oladi va yoz mobaynida ishlab, sentyabrda inkt-Peterburg psixonevrologik institutiga o‘qishga kiradi.

• Bu •stitutga V.M.Bexterev rahbarlik qilgan va uning obro‘si liversitetlardan ham yuqoriroq turar edi. Bu davrda mazkur ilm г-rgohida XX asr boshining mashhur olimlari - ye.V.De Roberti va .iM.Kovalevskiylar 1908 yilda birinchi “Sotsiologiya” kafedrasini -hishgan edi. Sorokin M.M.Kovalevskiyning shaxsiy kotibi bo‘lgan. stitutda bir yil tahsil olgandan so‘ng Sorokinni harbiy xizmatdan ib qolish uchun V.M.Bexterev, ye.V.De Roberti va .M.Kovalevskiylar uni N.D. Kondratev bilan birga Peterburg •versitetining huquqshunoslik fakultetiga o‘qishini ko‘chirishadi, anki u davrda faqat davlat universiteti talabalarigina harbiy matdan ozod bo‘lishi mumkin edi.

Sorokin nazariyasini maqsadi - kitobxonga uning ijodini his qilish imkonini berishdan iborat bo‘lgan bu qadar qisqa sharh bilan tugallash mumkin emas. Nima uchun Sorokin sotsiologlaming g‘azabiga uchraganligining sababini tushuntirish qiyin. Balki, bu Sorokinning tanqid qilishni yoqtirganligi va bu haqida «Zamonaviy sotsiologiya va u bilan aloqador fanlaming erkaliklari va kamchiliklari» (1956) asari bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin. Balki, Sorokin sotsiologiya nazariyotchilarining keyingi avlodi bilan qayta kashf etilishi mumkin. Hozirgi paytda uning ijodi sotsiologiya nazariyasining hukmron tendensiyasi ortida qolmoqda