Тоҳир Маликов

talab 
omil- 
lari
Bozor baholarini shakllantirish omillari
 
ular yordamida sotib oluvchi tomonidan 
tovarga bo‘lgan talabning bahosi aniqla-
nadi
iste’moliy 
tanlov 
omillar
almashtiriladigan tovarlar tizimida tovar-
ning raqobatdoshligini aniqlab beradi
taklif omil- 
lari
mol yetkazib beruvchi-sotuvchi tomoni-
dan tovarning taklif bahosini o‘rnatish-
ga yordam beradi
muqobil 
ishlab chiqa-
rish imko-
niyatlari 
bilan bog‘liq 
bo‘lgan 
omillar
 
Bu yerda gap XYuS ishlab chiqarish 
imkoniyatlaridan maksimal foydalanil-
ganda mahsulotlarning maksimal alma-
shuvchanligi, ya’ni mahsulotlarning ish-
lab chiqarish almashuvchanligi, shuning-
dek, muqobil texnologiyalarning ham 
maksimal almashuvchanligi xususida 
ketyapti 
XYuS tomo-
nidan nazo-
rat qilina-
digan va na-
zorat qi-
linmaydi 
gan omillar
Birinchi guruhga kiruvchi omillarga 
XYuSning yuqori rahbarlik organlari va 
uning funksional xizmatlari tomonidan 
boshqariladigan omillar kiradi. Ikkinchi 
guruh esa XYuS ning o‘ziga bog‘liq 
bo‘lmagan omillardan tashkil topadi 

---

212 
Real xo‘jalik amaliyotidagi baholarni shakllantirishning 
strategiyalari 
 
yuqori baholar strategiyasi
 
dastlab tovarlarni ularning ishlab chiqarish xarajatlaridan 
ancha yuqori baholarda sotilishini va keyin esa ularning pa-
saytirilishini ko‘zda tutadi. Bu patent bilan himoyalangan, 
yangi tovarlarga tegishlidir. Bunday strategiya joriy talab 
darajasining yuqoriligi, tovarning yuqori bahosini iste’mol-
chi tomonidan tovar sifatining yuqoriligi tarzda e’tirof etil-
gan va shunga o‘xshash boshqa sharoitlarda mumkin.