Tojikiston respublikasining geografik o’rni, tabiiy sharoiti va tabiiy resurslari

Mundarija

I bob. Tojikiston Respublikasining geografik o`rni, chegaralari 5
1.1 Tabiiy sharoiti, hududi, chegaralari, iqtisodiy geografik o`rni 5
1.2 Tabiiy resurslari va ulardan xo`jalikda foydalanish masalalari 8
II bob. Tojikistonning aholisi va mehnat resurslari 14
2.1 Xalq xo`jalik tarmoqlari geografiyasi 14
2.2 Transporti, tashqi iqtisodiy aloqalari, iqtisodiy rayonlari 26
Xitoy bilan hamkorlik xavfi 28
AQSH bilan hamkorlik istiqbollari 29
2.3 Mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirishda jahon hamjamiyati bilan aloqlari 31
Xulosa 34
Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati: 36

Mavzuning dolzarbligi: Bozor va uning tuzilishi, bozor iqtisodiyotining mazmuni, belgilari, uningafzallik va kamchilik tomonlarini o'rgangandan keyin endi bozor iqtisodiyotiga o'tishkerakmi yo'qmi, degan savol turadi. Hozirgi vaqtda ko'pchilik mamlakatlar boshqaiqtisodiy tizimlarga qaraganda bozor iqtisodi- yoti tizimi afzal deb, unga o'tmoqdalar.Bozor iqtisodiyotiga o'tish uchun maxsus o'tish davri zarur bo'lib, bu davrningmazmuni va asosiy belgilarini ko'rib chiqish maqsadga mu-vofiq hisoblanadi.O'tish davri nazariyasi, xususan bozor iqtisodiyotiga o'tish yo'llari bayonqilinadi. Shuningdek, O'zbekistonda bozor iqtisodiyotiga o'tishning tamoyillari vaxususiyatlari, respublikada bozor islohotlarini amalga oshirishning mazmuni, maqsadi va asosiy yo'nalishlari ko'rsatib beriladi. Bu kurs ishi bozor munosabatlariga o'tish, iqtisodiyotni erkinlashtirish va islohotlarni chuqurlashtirish jarayonida makroiqtisodiy barqarorlikka erishish, strategik vazifalarni amalga oshirish yo'llarinitahlil qilish bilan yakunlanadi. Bozor iqtisodiyotiga o'tish davrining umumiy mazmuniiqtisodiy munosabatlarning alohida unsurlarini isloh qilish yoki iqtisodiy siyosatgatuzatishlar kiritish emas, balki butun iqtisodiy munosabatlar tizimini o'zgartirishdaniboratdir. Ma'muriy buyruqbozlikka asoslangan iqtisodiyotdan bozor iqtisodiyotigao'tish davri deganda ma'muriy-buyruqbozlik tizimini bartaraf etish yoki tubdano'zgartirish hamda bozor tizimining asoslarini shakllantirish jarayonlari amalgaoshiriluvchi tarixiy davr tushuniladi. 1980-1990 yillarga kelib dunyoda ro'y berganmuhim o'zgarishlar iqtisodiy taraqqiyot istiqbollari to'g'risidagi nazariyalarni qaytadanko'rib chiqish va ularga jiddiy o'zgartirishlar kiritishni zarur qilib qo'ydi. Chunki buvaqtga kelib G'arbiy mamlakatlarda uzoq vaqtdan beri (A.Smit davridan boshlab)hukm surib kelgan erkin iqtisodiy tartibga solish, ya'ni iqtisodi- yotning o'zini-o'zitartibga solish g'oyasi ham, iqtisodiyotni markazlashtirilgan tarzda tartibga solish vaboshqarish g'oyasi ham inqirozga uchradi. Bunday sharoitda iqtisodiy taraqqiyot-ningsifat jihatdan yangi yo'llarini qidirib topish zarur bo'lib qoldi. So’nggi yillarda Tojikiston mamlakatida demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini barpo etish jarayonida izchil rivojlanish, ushbu faoliyat bilan shug‘ullanuvchi subyektlarga yaratilgan kafolatlar tufayli ularning mamlakat iqtisodiyotidagi o‘rni va roli tobora oshib bormoqda. Keyingi yillarda Tojikiston mamlakatida iqtisodiy kapital bozorini rivojlantirish va tizimni takomillashtirish borasida salmoqli ishlar olib borilmoqda. Aholining keng qatlamlari va xo‘jalik subyektlarini jamiyat hayotida ishtiroklarini rag‘batlantirish maqsadida kompaniyalar va iste’molchilarga qulay sharoitlar, soliq to‘lashda imtiyoz yaratilgan. Sohaga bo‘lgan e’tibor tarmoqda faoliyat olib borayotgan kompaniyalar soni o‘sib borayotganida ham namoyon bo‘lmoqda. Kurs ishining dolzarbligi shundaki, bugungi kunda bozor iqtisodiyoti sharoitida iqtisodiyotni o’sishida aholining o’rni va roli beqiyos. Shu nuqtai nazardan aholi iste’mol bozorini rivojlantirish, tadbirkor va ishbilarmonlar uchun turli xildagi xizmat turlarini joriy etish va ulari sodir bo’lish ehtimol bo’lgan zarar va baxtsiz hodisalardan himoyasini ta’minlash bugungi kunning dolzarb masalalaridan biriga aylandi.