Topshirdi: Qobiljonova D. O. Qabul qildi: Elmuratova Z. U. Reja

Suyak shakllanishi va o'sishi-Bosh suyagining suyaklari "intramembranoz ossifikatsiya" deb nomlanuvchi jarayon natijasida hosil bo'ladi. Buning o'rniga uzun suyaklar dastlab xaftaga modellashtiriladi, so'ngra suyakning diafizidan boshlanadigan va "endoxondral ossifikatsiya" deb ataladigan suyaklanish yo'li bilan suyakka aylanadi.
Yassi suyaklarning aksariyati intramembranoz suyak shakllanishi va suyaklanish yo'li bilan rivojlanib o'sadi. Bu jarayon mezenximal hujayralar suyak matritsasini ishlab chiqarishni boshlagan osteoblastlarga ajralib turadigan yuqori darajada qon tomirlashgan mezenximal to'qimalarda uchraydi.
Shu tarzda sirtlari osteoblastlar tomonidan joylashtirilgan spikulalar va trabekulalar tarmog'i hosil bo'ladi. Dastlabki osteogenezning ushbu mintaqalari birlamchi ossifikatsiya markazi deb ataladi. Tasodifiy yo'naltirilgan kollagen tolalari bilan birlamchi suyak shunday hosil bo'ladi.
Keyinchalik kalsifikatsiya sodir bo'ladi va matritsada ushlanib qolgan osteoblastlar osteootsitlarga aylanadi, ularning jarayonlari kanalikulalarni keltirib chiqaradi. Trabekulyar tarmoqlar shimgichga o'xshab shakllanganligi sababli qon tomir biriktiruvchi to'qima suyak iligini keltirib chiqaradi.
Periferik trabekulalarning qo'shilishi suyak hajmini oshiradi. Oksipital suyakda (orqa sohada kranial suyak) birlashib, bitta suyak hosil qiladigan bir nechta ossifikatsiya markazlari mavjud.
Yangi tug'ilgan chaqaloqlarda frontal va parietal suyaklar orasidagi fontanellar suyaklanish joylari bo'lib, ular hali birlashmagan.


Suyaklarning ixcham shakllanishi.
Mezenxima to'qimalarining ichki va tashqi qismlarida kalsifikatsiz qolgan joylari periosteum va endosteumni hosil qiladi. Periosteum va dura yaqinidagi suyak sohalari ixcham suyakka aylanib, tekis suyakning ichki va tashqi stolini hosil qiladi.
O'sish paytida, uzun suyaklarda epifizdagi ixtisoslashgan joylar diafizdan epifiz plitasi deb ataladigan juda faol xaftaga plita bilan ajralib turadi.
Suyakning uzunligi kattalashadi, chunki bu plastinka o'qning har ikki uchiga yangi suyak qo'yadi. Epifiz plastinkasining kattaligi o'sish tezligiga mutanosib bo'lib, unga turli gormonlar ta'sir qiladi.
Tartibga solish
Ushbu blyashka modulyatsiyalovchi gormonlar orasida gipofizning oldingi qismi tomonidan chiqarilgan va gipotalamus tomonidan ishlab chiqarilgan o'sish gormoni chiqaruvchi gormon (GRH) tomonidan tartibga solinadigan o'sish gormoni (GH) va bu omil somatomedin hisoblanadi. jigar tomonidan ishlab chiqariladigan I tip insulinga o'xshash o'sish (IGF-I).
Proliferatsiya zonasidagi mitotik faollik zonadagi suyaklarning rezorbsiya tezligiga o'xshash ekan, epifiz plastinkasining kattaligi doimiy bo'lib qoladi va suyak o'sishda davom etadi.
20 yoshdan keyin mitotik faollik pasayadi va suyaklanish zonasi xaftaga zonasiga etib boradi, diaphiz va epifizlarning medullar bo'shliqlariga qo'shiladi.
Uzunlamasına suyak o'sishi epifiz yopilishi sodir bo'lganda, ya'ni diafiz epifizga qo'shilganda tugaydi. Epifizning yopilishi balog'at yoshidan keyin oxirgi yopilish bilan tugaydigan tartibli vaqt ketma-ketligidan kelib chiqadi.
Uzoq suyakning kengligidagi o'sish appozitsion o'sish orqali hosil bo'ladi, bu periosteumning ichki qatlamining osteoprogenitor hujayralarini diaphizning subperiosteal joylari tomon suyak matritsasini chiqaradigan osteoblastlarga ajratish mahsulotidir.
Suyaklarni qayta qurish
Inson hayoti davomida suyak shakllanish va rezorbsiya jarayonlari, ya'ni eski suyakni yo'q qilish va yangi suyak shakllanishi orqali doimiy ravishda o'zgarib turadi.
Chaqaloqlarda kaltsiy har yili 100% aylanishga uchraydi, kattalarda esa bu atigi 18% ni tashkil qiladi. Ushbu rezorbsiya va hosil bo'lish yoki almashtirish jarayonlariga suyaklarni qayta qurish deyiladi.
Qayta qurish osteoklastlarning ta'siridan suyakni yo'q qiladigan va yoriqlarni qoldirib osteoblastlar tomonidan ishg'ol etilishidan boshlanadi. Ushbu osteoblastlar keyinchalik suyaklanib, yangi suyak paydo bo'lishiga olib keladigan matritsani chiqaradi. Ushbu tsikl o'rtacha 100 kundan ko'proq vaqtni talab qiladi.
Har qanday vaqtda skelet suyagi massasining taxminan 5% qayta qurish jarayonida. Bu ikki millionga yaqin qayta qurish bo'linmalarining ishtirokini nazarda tutadi.