Topshirdi: Qobiljonova D. O. Qabul qildi: Elmuratova Z. U. Reja


Suyak to'qimalarining turlari-


Download 38.1 Kb.
bet3/5
Sana16.06.2023
Hajmi38.1 Kb.
#1519155
1   2   3   4   5
Bog'liq
Mavzu Suyak va Muskul to\'qima. Guruh; tekshirdi (1)

Suyak to'qimalarining turlari- (suyak turlari)
Matnda ta'kidlab o'tilganidek, suyak to'qimalarining ikki turi mavjud, ya'ni: ixcham yoki kortikal suyak va trabekulyar yoki bekor qilingan suyak.
Birinchisi umumiy suyak massasining 80 foizini tashkil qiladi va bu suyaklarning ikki uchi (epifizlari) o'rtasida joylashgan naychali qismlar bo'lgan uzun suyaklarning diafiziyalarida uchraydi.
Suyakning ikkinchi turi eksenel skelet suyaklariga xosdir, masalan, umurtqalar, bosh suyagi va tos suyaklari va qovurg'alar. U uzun suyaklarning markazida ham uchraydi. U umumiy suyak massasining 20 foizini tashkil qiladi va kaltsiy metabolizmini boshqarish uchun juda muhimdir.


Mushak to'qimasi : 
Muskul hujayralarida sarkoplazmatik retikulum, muskul tolalari, golji apparati, mitoxondriya, yadro kabi bir qancha hujayra organoidlari joylashgan. Sarkoplazmatik retikulum o'zida Ca saqlash xususiyatiga ega bo'ladi. Tez ish bajaradigan muskullarda sarkoplazmatik reticulum soni ko’p miqdorda bo’ladi. Sarkoplazmada K, Mg, P , fosfatlar va bir qancha fermentlar mavjud. Mitoxondiyalar asosan energiya manbai bo'lib xizmat qiladi. Ular asosan tez ish bajaradigan mushaklarda ko'p bo'ladi. Muskul sarkolemmasi 3 qavatdan iborat: endo, o’rta va ekto qavatlardan iborat.
Qizil va oq muskullar:
Qizil muskullarda mioglabin ko’p bo’lib, ularga tez harakatlanadigan muskullar kiradi. Masalan, kolibri nomli qushning qanot muskullari tez harakatlanadigan muskullar qatoriga kiradi. Ular bir sekundda 80 martagacha qanot qoqadi.
Oq muskullarda mioglobin soni kam bo’ladi. Ular kam harakatlanadigan muskullar qatoriga kiradi.
Muskul tolalari:
Har bir mushak tolasida 100 dan 1000 tagacha mushak tolalari mavjud. Mushak tolalarini aktin va miozin iplari tashkil etadi. Miozin ipi yo'g'on bo'lib, aktin ipi ingichka bo'ladi. Ular sarkomerni tashkil qiladi. Sarkomerda 2 xil disk bo'ladi:izotrop va anizotrop disk mavjud. Anizotrop disk yorug'likni ikki tomondan o'tkazadi va mikroskopda qorong'u bo'lib ko'rinadi. Izotrop disk yorug'likni bir tomondan o'tqazadi va mikroskopda tiniq ko'rinadi. Izotrop disk Z chizig'ini hosil qiladi. Anizotrop disk H hoshiyasini hosil qiladi. Izotrop disk asosan aktin iplaridan, anizotrop disk aktin va miozin iplaridan iborat. Muskul qisqarganda yoki qo’zg’alganda aktin ipi mizon boshchasi bilan birikadi va muskul ish bajaradi.

Download 38.1 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling