Toshboyeva sh. K

Laboratoriya ishi №10.1

Suyuqlikning solishtirma (molyar) refraktsiyasini o’lchash

Solishtirma (molyar) refraktsiyani aniqlash uchun tekshirilayotgan moddalarning zichligini va sindirish ko’rsatkichini topish

3- rasm. Piknometr. 4-rasm Nurning shisha (A) – suyuqlik (V)

chegara sirtida sinishi.
S
5-расм. Аббе рефрактометрининг (а) ва компенсаторнинг (б) схемалари.

1-кўриш найи; 2 – компенсатор; 3 – суюқлик; 4 – қораланган қобуғ; 5 – ёруғлик сояси.

Дисперсия йўқлигида (I) ва борлигида (II) призмаларнинг холати.
uyuqlikning zichligini turli xildagi piknometr-lar yordamida aniqlanadi (3- rasm). Buning uchun oldindan tortilgan quruq piknometr distillangan suv bilan to’ldiriladi va termostaga joylashtiril-di. Termostatda ushlab turgandan keyin (5 min) piknometrdagi suv sathi belgisigacha keltiriladi, bunda piknometrni termo-statdan chikarilmaydi. Agar suvning sathi belgisidan yuqoriroq bo’lib qolsa, uning ortiqcha miqdorini filtr qo/oz bilan artiladi va 5-10 min o’tgandan so’ng analitik tarozida tortiladi. Xuddi shu amallarni tekshirilayogan suyuqlik bilan ham bajariladi.

Suyuqlikning zichligini (g/sm³) quyidagi tenglamadan topiladi:

(9)

Bu erda g_o g₁ va g₂ – bo’sh piknometrning, piknometr bilan suvning va tekshirilayotgan suyuqlikning massalari, g; termostat haroratidagi suvning zichligi, g/sm³.

Zichlik 3 marta aniqlanadi yoki bir vaqtning o’zida bir necha piknometrlarda o’lchashlar olib boriladi va verguldan keyingi uchunchi belgigacha aniqliqda o’rtacha arifmetik qiymat olinadi.