Тошкент-2021 3 Март 2021 10-қисм Тошкент март 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot»


Download 3.06 Mb.
Pdf ko'rish
bet71/119
Sana12.11.2023
Hajmi3.06 Mb.
#1768818
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   119
Bog'liq
10.Pedagogika yonalishi 2 qism

Март 2021 10-қисм
Тошкент
МК – это способ записи, альтернативный по отношению к тексту, спискам и схемам.
Как составлять:
Возьмите лист бумаги и напишите в центре одним словом главную тему, которой 
посвящена карта. Заключите ее в замкнутый контур. От центральной темы рисуйте ветви и 
располагайте на них ключевые слова, которые с ней связаны.
Продолжайте расширять карту, добавляя к уже нарисованным ветвям подветви с 
ключевыми словами, пока тема не будет исчерпана.
Использованная литература:
1. Бершадская Е.А. Модель применения метода интеллект-карт в образовании.
2. Бершадская Е.А Способы введения метода интеллект-карт в начальной и основной 
школе. Современные образовательные технологии.
3. Бьюзен Т. Суперинтеллект.


77
Март 2021 10-қисм
Тошкент
ПРОФЕССИОНАЛ ТАЪЛИМ ЎҚУВЧИЛАРИНИНГ ИҚТИСОДИЙ 
МАДАНИЯТИНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ПЕДАГОГИК ШАРТ-
ШАРОИТЛАРИ
Рахимов Анвар Рустамович,
Педагогик инновациялар, касб-ҳунар таълими 
бошқарув ҳамда педагог кадрларни қайта 
тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш 
институти мустақил изланувчиси
anvar05@mail.ru
Аннотация. Мақолада профессионал таълим ўқувчиларининг иқтисодий маданияти-
ни ривожлантиришнинг педагогик шарт-шароитлари ва уларнинг моҳияти каби масалалар 
ёритиб берилган.
Калит сўзлар: профессионал таълим, иқтисодий маданият, шарт, тизим, фаолият, мо-
тивация, иқтисодий таълим.
Иқтисодий маданиятни ривожлантиришнинг назарий таҳлили ва моделлаштириш асо-
сида педагогика фанида кам ривожланган мақсадли жараён эканлигини аниқладик. Про-
фессионал таълим тизимини ислоҳ қилиш ва педагогика соҳасида таълим-тарбия, хусу-
сан ўрта даражадаги мутахассисларни тайёрлаш мамлакат сиёсати ва иқтисодиётидаги 
ўзгаришлар билан боғлиқ. Таълим тизими унитар жиҳатдан хилма-хил бўлиб, кўп дара-
жали бўлади.
Фалсафада «шарт» тушунчаси муносабатларни ифодаловчи категория сифатида - объ-
ектга, унинг атрофидаги ҳодисаларга таъриф берилади. Тадқиқотимизда биз педагогик 
тизимни келтирамиз, шунинг учун «педагогик шарт-шароитлар»тушунчасидан фойдала-
намиз. Педагогик шарт-шароитлар деганда таълим ва тарбия жараёнида профессионал 
таълим ўқувчиларни касбий-ижодий даражага эришишини таъминловчи чора-тадбирлар 
мажмуи тушунилади.
Тизим деганда маълум бир бутунликни, бирликни ташкил етувчи, бир-бири билан му-
носабат ва боғланишда бўлган елементлар мажмуи тушунилади. Тизимларда елементлар, 
жараёнлар ва уларнинг ўзаро таъсири фарқланади, шунинг учун тизимларнинг тузилиши 
ва вазифалари ҳақида таъкидлашимиз мумкин.
Демак, ўқувчиларнинг иқтисодий маданиятини самарали ривожлантиришда маълум 
билимлар тизими ва уларнинг ривожланишидаги мақсадлрни ташкил этувчи умуммаданияти 
сифатида мавзу, жараён, ҳодиса сифатида қаралиши лозим.
Таълимнинг классик моделининг ўзгариши таълим парадигмаларини ўзгартиришнинг 
глобал тенденциясига боғлиқ. Тизимли ҳаракат; «умумий ва профессионал маданиятнинг 
адекват даражаси; ўқувчининг оламни англаши, билим ва таълим дастурларинингзамонавий 
адекват даражаси; жаҳон маданияти ва миллий ва шахсий интеграция; инсонни тарбиялаш – 
фуқарони замонавий жамиятда интеграциялашувидир».
Фаолият жараёнида иқтисодий маданиятни ривожлантиришни шахснинг ўз-ўзини 
англаши ва касбий тайёргарлигининг зарурий шарти деб ҳисобланади. Бозор иқтисодиёти 
шароитида ўрта даражадаги мутахассиснинг иқтисодий тайёргарлигига қатъий талаблар 
қўяди. Шунинг учун таълим олувчининг индивидуал-шахсий компонентлари «ўқитувчи-
талаба» тизимида таълим воситаси сифатида яратилган тизимнинг етакчи элементи 
сифатида қаралади.
Иқтисодий таълимда индивидуал-шахсий ёндашув ўз ичига қуйидагиларни олади:
- психологик таркибларнинг, шахс тавсифларининг муҳимлиги;
- адекват тавсифга эга бўлган ўқитиш методларини ишлаб чиқиш, шахснинг хусусият-
лари, ўқувчиларнинг эҳтиёжлари, мотивлари, қизиқишларини ҳисобга олиш.
Иқтисодий маданиятни ривожлантиришнинг биринчи босқичида энг муҳими иқтисодий 
билимларни аниқлаштириш, яъни дастурларнинг тузилиши ва курс мазмунини аниқлашдир. 
Ўқувчи иқтисодни ўрганишга кам тайёргарлик кўрган (барча мактабларда бу мавзуни 
ўрганиш жорий етилмаган). У одатдаги иқтисодий тушунчалар пул, нарх, бозор, қиймат 
ҳақида нотўғри фикрларга эга бўлиб, ҳаёт тарзининг муайян рад этилган мафкураси, 


78

Download 3.06 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   119




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling