Тошкент-2021 3 Январь 2021 10-қисм Тошкент январь 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot»


Download 3.13 Mb.
Pdf ko'rish
bet95/149
Sana20.11.2023
Hajmi3.13 Mb.
#1787355
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   149
Bog'liq
10.Pedagogika yonalishi 1 qism

Январь 2021 10-қисм
Тошкент
BOSHLANG‘ICH SINFLARDA MATEMATIKA FANI SAMARADORLIGINI 
OSHIRISH
Kamolova Mahliyo Dilshodovna
Namangan viloyati Norin tuman
19-maktab boshlang‘ich ta’lim fani o‘qituvchisi
974678688 . kamlovamahliyogmail@.com.
Annotatsiya: Ushbu maqolada matematika fanida boshlang‘ich sinflarda samaradorlikni 
oshirish usullsriri, ijodiy yondashuv va matematika o‘qitish, matematika fanini o‘rganishda 
boshlang‘ich sinflar bilan ishlash metodlari orqali o‘quvchilarni dunyo qarashini o‘stirish haqida 
keng yozilgan.
Kalit so‘zlar: Globallashuv, O‘quvchilar, mustaqil ravishda, matematika, bilimlarni egallash, 
o‘rgatish, didaktik materiallar.
Zamonaviy O‘zbekistonda uzluksiz ta’limning rivojlanishiga bir qator o‘zaro bog‘liq omillar 
ta’sir ko‘rsatmoqda. Eng muhim omillardan biri bu mamlakatlar va xalqlarning o‘zaro bog‘liqligi 
oshib borishi, yagona iqtisodiy, axborot, madaniy va ma’rifiy makonning shakllanishi bilan ajralib 
turadigan globallashuvdir. Globallashuv xalqlarni madaniy va ma’rifiy faoliyatda birlashtirishga 
yordam beradi, madaniyatlar va ularning tashuvchilarini o‘zaro boyitish jarayonlarini kuchaytiradi. 
Xalqaro hamkorlik ko‘lamining kengayishi chet el madaniyati vakillari bilan madaniyatlararo 
kompetentsiyaga ega bo‘lgan o‘quvchilarni tayyorlashni talab qiladi. Har bir boshlang‘ich 
sinfda matematika fanini o‘rgatish va o‘quvchilarning fanni tushinganini anglash ,turli hil 
inter faol o‘yinlar va mashqlar bilan mustahkamlash lozim. O‘quvchilar matematika darsida 
olgan bilimlarini kundalik hayotda uchraydigan elementar masalalarni yechishga tatbiq qila 
olishga o‘rgatish, o‘quvchilarda arifmetik amallar bajarish malakalarini shakllantirish va ularni 
mustahkamlash uchun maxsus tuzilgan amaliy masalalar..ni hal qilishga o‘rgatish, matematika 
o‘qitishda texnik vosita va ko‘rgazmali qurollardan foydalanish malakalarini shakllantirish. Bunda 
asosiy e’tibor o‘quvchilarning jadvallar va hisoblash vositalaridan foydalana olish malakalarini 
tarkib toptirishga qaratilgan. O‘quvchilarni mustaqil ravishda matematik bilimlarni egallashga 
o‘rgatish. O‘quvchilar imkoni boricha mustaqil ravishda qonuniyat munosabatlarini ochishlari
kuchlari etadigan darajada umumlashtirishlar qilishlari, shuningdek, og‘zaki va yozma xulosalar 
qilishga o‘rganishlari kerak.
O‘qitish samaradorligining zaruriy va muhim sharti o‘quvchilarning o‘rganilayotgan materialni 
o‘zlashtirishlari ustidan nazoratdir. Didaktikada uni amalga oshirishning turli shakllari ishlab 
chiqilgan. Bu o‘quvchilardan og‘zaki so‘rash; nazorat ishlari va mustaqil ishlar; uy vazifalarini 
tekshirish, testlar, texnik vositalar yordamida sinash kabi usullardir. Didaktikada dars turiga, 
o‘quvchilarning yosh xususiyatlariga va h.k. bog‘liq ravishda nazoratning u yoki bu shaklidan 
foydalanishning maqsadga muvofiqligi masalalari, shuningdek, nazoratni amalga oshirish 
metodikasi yetarlicha chuqur ishlab chiqilgan.
Boshlang‘ich sinfda matematika o‘qitish metodikasida mustaqil va nazorat ishlari
o‘quvchilardan individual yozma so‘rov o‘tkazishning samarali vositalari yaratilgan. Ba’zi 
didaktik materiallar dasturning chegaralangan doiradagi masalalarining o‘zlashtirilishini reyting 
tizimida nazorat qilish uchun, boshqalari boshlang‘ich maktab matematika kursining barcha 
asosiy mavzularini nazorat qilish uchun mo‘ljallangan. Ayrim didaktik materiallarda o‘qitish 
xarakteridagi materiallar, boshqalarida esa nazoratni amalga oshirish uchun materiallar ko‘proqdir.
Boshlang‘ich maktab matematikasida barcha didaktik materiallar uchun umumiy topshiriqlarning 
murakkabligi bo‘yicha tabaqalashtirilishidir. Bu materiallar tuzuvchilarning g‘oyasiga ko‘ra 
ma’lum mavzu bo‘yicha topshiriqning biror usulini bajarishi o‘quvchining bu mavzuni faqat 
o‘zlashtirganligi haqidagina emas, balki uni to‘la aniqlangan darajada o‘zlashtirganligi haqida 
ham guvohlik beradi.
Matematika o‘qitish metodikasida “o‘quv materialini o‘zlashtirilish darajasi” tushunchasining 
mazmuni to‘la ochib berilmagan.O‘qituvchilar uchun qo‘llanmalarda didaktik materialning u yoki 
bu topshirig‘i qaysi darajaga mos kelishini aniqlashga imkon beradigan mezonlar aniq emas.
Amaliyotda o‘qituvchilar ko‘pincha biror topshiriqning usullarini biri boshqalaridan soddaroq 
yoki murakkabroq deb aytadilar. Bundan tashqari, didaktik materiallar qanchalik san’atkorona 


99

Download 3.13 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   149




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling