Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti a. A. Azlarova, M. M. Abduraxmanova bank marketingi va

31- rasm. Bank xizmatlarini boshqarish funktsiyalari. 
 
Buning asosida jahon iqtisodiyotiga xos bo‘lgan ikki tendentsiya mavjud: 
1. Bank muassalaring internatsionallashuvi.
2. Moliya bozorlarining boshqarmaslik (deregulirovanie) 
Bank bozor segmentatsiyasini ikki tamoyilga ko‘ra amalga oshirish mumkin.
 bank mahsulotlari bo‘yicha (kredit operatsiyalari, investitsiya, trast 
operatsiyalari bozorlari ) 
 mijozlar bo‘yicha (kuchmas mulk egalari, korporatsiya bozori, davlat 
xukumati bozori ) 
Bozorlarni alohida segmentlash bo‘yicha bo‘lishni mohiyati shuki, bozorning 
barcha kuchini sochib yuborish emas, balki alohida segmentlarga mo‘ljal olishdir. 
Bozor senmenti alohida olingan gruppaning bir hil turdagi operatsiyalarga bo‘lgan 
talabi va uni to‘lashga tayyorgarligini bildiradi. Banklar bozorlarni sengmentlashi 
quyidagilarga asoslanadi: 
 bozor segmenti alalohida aniq tasvirlanishi shart 
 olingan barcha ma‘lumotlar taxlil uchun etarli bo‘lishi shart 
 olingan segmentlar bankka foyda keltirishi shart 
 tanlab olingan segmenlarda reklama qilish imkoniyati bo‘lishi kerak v. b.
Tulovlarning yangi integratsiya vositalarini yuqori sur‘atlar bilan 
shakllantiradigan bank operatsiyalarini kompyuterlashtirishning texnologik inqilobi 
bilan bog‘liq.
Ikkinchidan, bank ishida o‘sib borayotgan raqobat banklarning ko‘shilib 
Talab asosida yangi 
xizmatlarni joriy 
kilish va ularni 
sotish 
Bozorni umumlashgan 
holda o‘rganish va 
istiqbolini belgilash 
Bankning ishlab 
chikarish
potentsialini real 
baholash 
Uzoq muddatli 
xizmatlarini 
boshqarish 
strategiyasini 
bozor talablarini 
va o‘z potentsialini 
hisobga olgan 
holda
rejalashtirish 
Bankning 
operatsiyalarini 
(aktiv va 
passivlarini)boshq
arishni tashkil 
qilish va uning 
ustidan nazorat 
o‘rnatishdir 
Bank 
xizmatlarini 
boshqarish 
funktsiyalari 

---

145 
ketishiga olib keladi, Bu esa sarmoyalar bozorida va iqtisodning investitsiyalar 
sohasida yangi sharoitlarni vujudga keltiradi.
Uchinchidan, bu an‘anaviy bank xizmatlari bozoriga tobora shaxdam odimlar 
bilan kirib kelayotgan bankdan tashqari tuzilmalar bilan raqobatning kuchayishi. 
Jumladan, aholiga kredit kartochkalari bilan xizmat ko‘rsatish sohasida turli hildagi 
tijorat tuzilmalari faoliyat ko‘rsata boshlaydilar.
To‘rtinchidan, bank ishlariga bu xizmatlarning ko‘p sonli iste‘molchilari ta‘siri 
ortadi. Iste‘molchi operatsiyalarining tezligi va sifati, hisob-kitoblarning kulayligi, 
mijozlarning extiyojlariga dikkat e‘tibor karatilishiga nisbatan banklarga tobora kattik 
talablar kuya boshlaydi.