Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti a. A. Azlarova, M. M. Abduraxmanova bank marketingi va

Foizlar – odatda bajarish muddati uzaytirilgan oldi-sotdi bitishuvlaridir.
Forvard bitimlar -kelgusi bitimda belgilangan oldindan kelishilgan narx 
buyicha ma‘lum mikdordagi ba‘zi asosiy aktivlarni sotish, boshka tomon esa sotib 
olish majburiyatiga muvofik tuzilgan kelishuvlaridir. 
Forvard kurs (forward rate) - asosiy karz summasining ma‘lum bir uzgarmas 
kismiga nisbatan belgilangan vaktda tulanadigan foiz stavkasining xajmi tugrisida 
kelishuv bulib, u usha kundagi foiz stavkasidan past yoki yukori bulishi mumkin. 
Fyuchers (futures) –qimmatbaxo kog‗ozlarni, valyuta yoki tovarlarni 
belgilangan narx va kelajakdagi belgilangan muddatda sotish yoki sotib olish 
borasidagi bajarilishi majbur bulgan kiska muddatli standart shartnomalardir. 
Garov- ko‗chmas va ko‗char mulklarni kredit ta‘minoti sifatida qo‗yilishi. 
Geografik tamoyili bo„yicha tashkil etish – faoliyati butun mamlakat 
hududini egallab olgan kompaniyalarda, kompaniya sotuvchilarining umummilliy 
shtatini belgilangan geografik rayonlarga xizmat ko‗rsatish asosida tashkil etish.
Hisob-kitob riski -hisob-kitoblarni amalga oshirish jarayonida valyuta 

---

178 
kurslarining o‗zgarishi foiz stavkalarining o‗zgarishi Bilan bog‗liq. 
Halokatli risk -aniq yo‗qotishlar muqarrarligini va bankning foydasi, mulkiy 
zarar bilan yakunlanishini ifodalaydi. 
Ijtimoiy-siyosiy risk- umuman yirik tizim va uning tarkibi rivojlanishida, shu 
jumladan, davlatning narxni shakllantirish siyosatiga, shuningdek mulk va 
intellektual boylik jamg‗armalarining manbalarini aholining barcha guruhini umumiy 
tavsifdagi risklardan ijtimoiy himoyani ta‘minlashga; daromadlarning adolatli 
taqsimlanishiga; ishsizlikni qisqartirishga; taklif yoki talabning jismoniy hajmlarini 
narx va boshqalar orqali tartibga solishga safarbar etish va jamlash
bo‗yicha masalalarni yechishga aralashuvida yuzaga keladigan risklar 
majmui tushuniladi.