Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti abdurahmonov Q. X., Boqiyeva I. A
Download 1.87 Mb. Pdf ko'rish
|
7 MAVZU PERSONAL RIVOJLANISHINING AUDIT e0b8cc117a96bde38547f3cfd96cdf7e
|
95 5-BOB. ISH VAQTI AUDITI 5.1. Ish vaqti auditining mohiyati Ish vaqti bu – ishchining ma’lum majburiyatlarini bajarishi uchun korxonada bo’lishi kerak bo’lgan va qonun tomonidan belgilangan vaqt davomiyligidir. Undan to’liq va oqilona foydalanish – korxona daromadini oshirishning muhim sharti bo’lib, qo’shimcha xarajatlar talab qilmaydi. Ma’lum davr (yil, kvartal, oy) uchun ish vaqti ko’rsatkichi bo’lib ish vaqti jamg’armasi xizmat qiladi va u kishi-kunlar, kishi-soatlarda o’lchanadi. Uning o’lchami ishchilar soni, kunlardagi ish vaqti davomiyligi va ish kuni davomiyligiga bog’liq. Tahlilning axborot bazasi bo’lib bitta ishchining ish vaqti balansi, kadrlar bo’limining personal haqidagi ma’lumotlari, ish kuni fotografiyasi, xronometraj kuzatuvlar va statistik ma’lumotlar xizmat qiladi. Haqiqatda ishlangan kishi-kunlar va kishi soatlarni reja yoki bazis ma’lumotlari bilan qiyoslash ish soatlari yo’qotilishini mutlaq o’lchov birliklarida va foizlarda o’lchash imkonini beradi. Jamoaning ish vaqti jamg’armasi (IVJ) quyidagi formula orqali hisoblanadi: IVJ= S · K · D (5.1.) Bu yerda: S – sanoat ishlab chiqarish personalining umumiy po’yxatdagi soni; K – rejalashtirilayotgan davrdagi kalendar kunlar soni; D – qonunan belgilangan ish kuni davomiyligi. So’ngra vaqt jamg’armasining faol qismi o’lchami topiladi. Kalendar jamg’arma faqatgina ishlangan emas, balki ishlanmagan vaqtlardan ham tashkil topadi. Ayrim ishlanmagan vaqt o’lchamlari o’sish tendenstiyasiga ega va ular rezerv tashkil qilmaydiganlar guruhiga kiradi. Bu reglamentlangan o’lchamlar bo’lib, o’zining huquqiy va iqtisodiy mohiyatiga ko’ra zarurdir. Ishlanmagan vaqtlarning ikkinchi qismi mos holdagi tashkiliy-iqtisodiy sharoitlarda qisqartirilishi yoki butunlay bartaraf etilishi mumkin. Bular rezerv tashkil qiluvchi elementlarga kiradi. |
