Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti “moliya va buxgalteriya hisobi” kafedrasi “pul va banklar” fanidan

Инфляция лотинча «инфлатио» сўзидан олинган бўлиб «иш», «бўртиш», «кўпчиш» деган маънони англатади. Ижтимоий ишлаб чиқариш ривожланишида юзага келувчи диспропорциялар сабабли товарлар ва хизматлар баҳосининг умумий ёки тўхтовсиз ўсиши натижасида пул муомаласи қонунининг бузилиши ва пул бирлигининг қадрсизланишига инфляция деб айтилади

• Инфляциянинг асосий сабаби – бу халқ хўжалигининг турли соҳалари ўртасида вужудга келган номутаносибликдир.

жамғарма ва истеъмолчи ўртасидаги талаб ва таклиф,
давлатнинг даромадлари ва харажатлари ўртасидаги
муомаладаги пул массаси ва хўжаликларнинг нақд пулга бўлган талаби ўртасидаги номутаносибликлардан иборатдир
Инфляциянинг ички омиллари
Монетар сиёсат
Хўжалик фаолияти
Инфляциянинг ташқи омиллари
Жаҳон иқтисодиётидаги кризис
Давлатнинг валюта сиёсати
Давлатнинг бошқа давлатлар билан ташқи иқтисодий фаолияти

Инфляция қўйидаги шаклларда намоён бўлади:

1

• товар ва хизматлар баҳосининг узлуксиз ва тартибсиз ўсиб бориши натижасида пулнинг қадрсизланиши ва уни сотиб олиш қобилиятининг тушиб бориши

2

• чет эл валютасига нисбатан миллий валюта курсининг тушиб кетиши

3

• миллий пул бирлигида олтин нархининг ошиб бориши ва бошқалар

Судралувчи инфляция.
Шиддатли инфляция.
Гиперинфляция.
Инфляциянинг турлари:

Судралувчи инфляция

• Ушбу инфляция иқтисодий ривожланган мамлакатларда мавжуд бўлиб, ушбу ҳолатда маҳсулотлар, бажариладиган ишлар ва кўрсатиладиган хизматларга бўлган нарх-наволар йилига ўртача 3% дан 10% гача ошиши мумкин. Бу мамлакатларда муомаладаги пул массаси сақланиб туради ва миллий пул бирлигининг харид қилиш қобилияти сақланиб туради.

Шиддатли инфляция

• Ушбу инфляция иқтисодий ривожланаётган мамлакатларда мавжуд бўлиб, ушбу ҳолатда маҳсулотлар, бажариладиган ишлар ва кўрсатиладиган хизматларга бўлган нарх-наволар йилига ўртача 10% дан 100% гача баъзи ҳолатларда 200% гача ошиши мумукин. Бунинг натижасида муомаладаги пул массаси кўпаяди ва миллий пул бирлигиннг харид қилиш қобилияти тушади. Мамлакат аҳолиси ўртасида пулнинг моддийлаштириш, яъни миллий пул бирлигини жамғариши эмас, балки олтин, кўчмас мулк ҳолатида жамғариши жараёни кучаяди.