Tushunchalarning shakllanishi va qullanishi.
Hukm nima va uning asosiy vazifasi nimadan iborat?
Hukm (mulohaza)larda predmet bilan uning xossasi, predmetlar o‘rtasidagi munosabatlar, predmetning mavjudligi haqidagi fikrlar tasdiq yoki inkor shaklda ifoda etiladi. Masalan, “Hunarli kishi – xor bo‘lmas” degan hukmda predmet (hunarli kishi) bilan uning xossasi (xor bo‘lmas) o‘rtasidagi munosabat qayd etilgan. “Adxam Karimning ukasi”degan hukmda ikkita predmet (Adxam va Karim) o‘rtasidagi munosabat qayd etilgan. Mazmun jihatdan turli xil bo‘lgan bu hukmlar tuzilishiga ko‘ra bir xildir: ularda predmet haqidagi tushuncha (S) bilan predmet belgisi haqidagi tushuncha (P) o‘rtasidagi munosabat qayd etilgan, ya’ni R ning S ga xosligi tasdiqlangan.
Xulosa chiqarish deb nimaga aytiladi va qanday turlarga bo’linadi?
Dinshunoslik fanining vazifalari?
Tushunchaning mazmuni va hajmi nima?
Tushuncha — narsa va hodisalarning muhim xususiyatlari, aloqalari va munosabatlarini aks ettiruvchi tafakkur shakli. T. bilish mahsulidir, bu bilish oddiydan murakkabga koʻtarila borib, eski T.larni mukammallashtiradi, aniklashtiradi va yangilarini shakllantiradi. T.ning asosiy mantiqiy vazifasi biron narsani boshqa narsadan fikran ajratishdan iborat. Predmetlarning turkumlarini ajratish va bu predmetlarni T. da umumlashtirish tabiat krnunlarini bilishning zarur shartidir. Har bir fan muayyan T.lar bilan ish koʻradi, ularda bilimlar jamlanadi. T. hissiy bilish shakllaridan farq qilib, inson miyasida toʻgʻridantoʻgʻri aks etmaydi. U taqqoslash, analiz, sintez, abstraksiyalash, umumlashtirish kabi mantiqiy usullardan foydalangan holda hosil qilinadi.
Hukmlar sifati va miqdoriga ko’ra qanday turlarga bo’linadi?
Do'stlaringiz bilan baham: |
