Toshkent davlat iqtisоdiyot universiteti “Tarmoqlar iqtisоdiyoti” kafedrasi “Xulq-atvor iqtisodiyoti” fani
Download 1.35 Mb. Pdf ko'rish
|
2.2-mavzu(3-лекция)
|
elektrofiziologik usullar
bilan tekshirilganda fon yoki spontan elektr faolligi qayd qilinadi va uning turli afferent ta’sirlar bilan o‘zgarishi aniqlanadi. Pereferiyaga impuls olib boriladigan, markazdan qochuvchi nervlarda yoki markaziy nerv sistemasining bir bolagidan boshqa bo‘laklariga impuls o‘tkazuvchi markaz ichidagi o‘tkazuvchi yo‘llarda elektr impulsatsiya ham o‘rganiladi. So‘nggi paytlarda eng keng tarqalgan noinvaziv usul – bu funksional magnit-rezonans tomografiya (functional magnetic resonance imaging – FMRI). Ushbu usul yordamida mahalliy magnit maydonlarning o‘zgarishini o‘lchashda asabiy faoliyat bilan bog‘liq qon oqimining o‘zgarishini tasavvur qilish mumkin. Neyron otilishi paytida qon oqimining miqdori dam olish holatiga nisbatan 20-40 foizga oshadi. Buning sababi shundaki, asabiy faoliyat kislorod va glukozani talab qiladi, shuning uchun kislorodga biriktirilgan ko‘proq gemoglobin, oksigemoglobin kapillarlarda qon oqimi orqali ta’minlanadi. Nerv faolligining bir qatorida kislorod iste’moli tufayli oksigemoglobinning bir qismi deoksigemoglobinga aylanadi, ammo iste’molning ortishi atigi 5 foizni tashkil qiladi. Bu mahalliy qon oqimining ko‘payishiga qaraganda kamroq, shuning uchun mahalliy hududda oksigemoglobin nisbatan ko‘payadi. Oksigemoglobin deoksigemoglobinga nisbatan silliq magnitlanmaydi, shuning uchun asab faolligi magnitlanishni kamaytiradi va mahalliy hududda magnit-rezonans signallarini oshiradi. Shunday qilib, ushbu magnit-rezonans signallarining o‘zgarishini o‘lchash orqali fMRI bilvosita neyron faollikni ushlab turishi va vizualizatsiya qilishi mumkin. Magnit-rezonans signallarining statistik tahlillari orqali miyaning sezilarli darajada faollashgan joylarini aniqlash mumkin. |
