Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

Savdo vositachilari - ulgutji va chaqana savdogarlardir.
Logistika vositachilari — om bor tizim i xizm atlarida tovar va oq im
holatlarini transportirovqa qilish bilan sh u g’ullanish.
M oliyaviy vositachilar — bank, kredit, su g’urta va boshqa m oliyaviy
xizm atlam i am alga oshiradi.
Iste’m olchilar — firmalar, alohida jism oniy shaxslar yoki ularni potensial
guruhi b o ’lib, ular bozorda mavjud b o ’lgan tovar va xizm atlam i olishga
tayyor.
Iste ’m olch i - b ozor qiroli, m arketing vazifasi d oim o iste’m olch in i
x u lq -a tv o rin i o ’rganish, u n in g eh tiy o jin i, firm a m ah su lotiga b o ’lgan
m unosabatini o ’rganish, tahlil qilishdan iborat.
F irm a , m ark etin g va b o zo r m unosabatlari bir-biriga o ’zaro ta ’sir
o ’tkazib, dialektik b o g ’liqlikda harakatlanib boradi. Firm a yangi texnologik
jarayonlam i egallashga, yangi mahsulotlar ishlab chiqarishga faqat bozordagi
m unosabatlar sabab b o ’ladi.
M arketing tarkibini ishlab chiqishda bosh masala uning bir butunligi,
m aqsadga erishishda muvaffaqiyatni ta ’m inlovchi barcha om illam ing o ’zaro
aloqasidir.
M arketing iqtisodiy kategoriya sifatida g ’oyat serqirradir. U n in g tarkibi
yoki faoliyat sohalari b o ’yicha:
- ishlab chiqarish vositalari marketingi;
- iste’m ol tovariari marketingi;
- xizm at k o ’rsatish marketingi singari turlarini k o ’rsatish m um kin.
H ar birining faoliyatida um um iy tam oyillar va vazifalar saqlanib qoladi,
a m m o bu y o ’nalishlam ing har biri o ’ziga xos tom onlari bilan ajralib turadi.
Ishlab chiqarish vositalari marketingi birinchi navbatda ishlab chiqarish
talablarini hisobga olishga asoslanadi. Shu sababli maqsadga m uvofiqlik,