Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

VIII 
BOB
BOZOR SEGMENTATSIYASI УА
XARIDORLAR TURLARI
8.1. Bozor segmentatsiyasining mohiyati va uning ahamiyati
Marketingni boshqaruv tizimida bozor segmentatsiyasi muhim
ahamiyatga ega va bozorda talabni o ’rganish yoki marketologlar atamasi
bilan aytganda
“is te ’m o lc h in i ta h lil e tis h ”-
bozorlar holatini tahlil etishdagi
birinchi bosqich hisoblanadi. U uch tarkibiy qismga bo’linadi:
b o z o r
s e g m e n t a t s i y a s i ; i s t e ’m o l c h i t a l a b i s a b a b l a r i n i o ’r g a n i s h ; q o n d i r i l m a g a n
e h t i y o j l a r n i a n i q l a s h . 1

Bozor segmentatsiyasi talabni qondirishga

tabaqalangan holda yondashuvga , tovarlaming turi, sifati va miqdoriga
ko’ra har xil talab qo’yadigan iste’molchilami guruhlarga ajratishda turli
mezonlar qo’llashga asoslanadi, ya’ni bozor bir jinsli hodisa tarzida emas,
balki ayrim-ayrim segmentlar majmui tarzida, har bir segment doirasida
alohida o’ziga xos bir talab namoyon bo’ladigan hodisa tarzida olib qaraladi.
Bozorda xaridorlaming ma’lum bir tovarga bo’lgan talablari xilma-xildir,
har bir xaridoming o’zini didi bor. Xaridoming talabi, hohishi, ehtiyoji,
turmush tarzi, tovar sotib olishdagi hulq-atvori haqidagi ma’lumotlar
samarali marketing tadbirlari ishlab chiqish va amalga oshirish imkoniyatlarini
vujudga keltiradi. Ya’ni bozor segmentatsiyasi xaridorlaming talabiga muvofiq
tovami taklif etilishini va tovarga talabni qat’iyligini ta’minlaydi.
Demak,
x a r i d o r l a m i n g t o v a r l a m i s o t i b o l i s h d a g i x u l q - a t v o r l a r i , t a l a b i
v a t o v a r l a r g a m u n o s a b a t i d a g i x u s u s i y a t l a r i g a q a r a b , g u r u h l a r g a a j r a t i s h n i
b o zo r se g m e n ta tsiy a si