KREATIVLIK (ijodiy qobiliyatlar)
Ijodiy qobiliyatlarni (kreativlik) baholashda berilgan vazifani
echishning “engilligi”, “moslashuvchanligi va egiluvchanligi”,
“orginalligi”ga e‘tibor beriladi. Kreativlik (umumiy ijodiy qobiliyat)
bilimlarni o‘zgartirishni harakterlaydi. Kreativlik xayol, fantaziya,
gipoteza (faraz) qo‘yish jarayonlari bilan bog‘liq
M.Vollax va N.Kogonlar 11-12 yoshli bolalardagi kreativlikni
o‘rganish natijasida to‘rt guruh o‘quvchilarni ajratdilar.
1 Yo‘qori intellektga va yo‘qori kreativlikka ega bolalar. Ular o‘z
qobiliyatlariga ishonadilar, o‘z-o‘zini baholashlari adekvat. Ularda yo‘qori
darajadagi o‘z-o‘zini nazorat qila olish, ichki mustaqillikka egalik mavjud.
Ular bolalarga xos psixologiyaga ega, ammo vaziyat talab kilsa o‘zlarini
kattalardek tuta oladilar. Ular barcha g‘ayritabiiy, yangi narsalarga
qiziqadilar, juda tashabbuskor, uzlarining mustaqilligini, fikr va harakat
erkinligini saqlab qolgan holda ijtimoiy muhitga yaxshi moslasha oladilar.
2 Yo‘qori intellekt va past kreativlikka egalar. Ular maktabda o‘zini
ko‘rsatishga,
yo‘qori
baholar
olishga
intiladilar.
Ular
muvaffaqiyatsizliklarni og‘ir boshdan kechiradilar, aytish mumkinki ularda
muvaffaqiyatga ishonch emas, muvaffaqiyatsizlikdan qo‘rqish ko‘p. Ular
tavvakal kilmaydilar, o‘z fikrlarini ko‘pchilik oldida izhor qilmaydilar.
Ular indamas, ko‘pchilikka (sinfdoshlariga) qushilmaydilar. Ularning
yaqin do‘stlari juda kam. Ularni o‘z holiga tashlab qo‘yishsa buni
yoqtirishmaydi, ishlarini, o‘qishini, hatti-harakatlarini tashqaridan adekvat
baholanib turilishiga muhtoj.
Do'stlaringiz bilan baham: |
