Тошкент давлат иқтисодиёт университети “Менежмент ва Маркетинг” кафедраси


MASALAN: Shahar aholisi to’g’risida hisobot davriga quyidagi ma’lumotlar berilgan (ming kishi hisobida)


Download 2.55 Mb.
bet2/5
Sana08.11.2023
Hajmi2.55 Mb.
#1754467
1   2   3   4   5
Bog'liq
Aholi statistikasi 2.

MASALAN:
Shahar aholisi to’g’risida hisobot davriga quyidagi ma’lumotlar berilgan (ming kishi hisobida):

Hisobga olinayotgan davr

Aholi soni

2020 yil holatiga

1 yanvar

121,2

1 aprel

122,3

1 iyul

123,0

1 oktyabr

123,8

2021 yil 1 yanvar

124,5

Shahar aholisining o’rtacha yillik soni

Jami aholi soni

Shu jumladan

shahar aholisi

qishloq aholisi

O`zbekiston Respublikasi

33905,2

17144,1

16761,1

Qoraqalpog`iston Respublikasi

1898,3

930,5

967,8

viloyatlar:




Andijon

3127,7

1633,9

1493,8

Buxoro

1923,9

709,5

1214,4

Jizzax

1382,1

648

734,1

Qashqadaryo

3280,4

1410,4

1870

Navoiy

997,1

487,7

509,4

Namangan

2810,8

1815,1

995,7

Samarqand

3877,4

1438,3

2439,1

Surxondaryo

2629,1

954

1675,1

Sirdaryo

846,3

361,3

485

Toshkent

2941,9

1446,7

1495,2

Farg`ona

3752,0

2117,7

1634,3

Xorazm

1866,5

619,3

1247,2

Toshkent sh.

2571,7

2571,7

0

2020 yilda Hududlar bo`yicha shahar va qishloq aholisi soni
Har doim ham aholi to’g’risidagi ma’lumotlar davr boshi va oxiriga yoki teng oraliqlar bo’yicha ko’rsatilmasligi mumkin. Bu holatda aholining o’rtacha yillik sonini hisoblashda tortilgan o’rtacha usuldan foydalaniladi.
bu erda: - yonma-yon davrlarda keltirilgan aholining o’rtacha yillik soni; - davr oralig’i
Shahar aholisi to’g’risida hisobot davriga quyidagi ma’lumotlar berilgan (ming kishi hisobida):

Hisobga olinayotgan davr

Aholi soni

2020 yil holatiga

1 yanvar

121,0

1 aprel

121,8

1 avgust

122,6

1 oktyabr

123,0

2021 yil 1 yanvar holatiga

123,6

AHOLINING TABIIY VA MEXANIK XARAKATI
TABIIY HARAKATNI IFODALOVCHI KO’RSATKICHLAR:
  • Tug’ilish koeffitsient
  • Vafot etish koeffitsient
  • Tabiiy o’sish koeffitsient
  • Aholining umumiy tug’ilish koeffitsient

  • Joriy yilda tug’ilgan bolalar sonini 1000 ga ko’paytirib, aholini o’rtacha yillik sonining nisbatiga teng bo’ladi, ya’ni:

    bu koeffitsientning mohiyati har 1000 ta aholiga qancha tug’ilgan bola to’g’ri kelishini bildiradi va promilleda (‰) hisoblanadi.


Jami:

Shu jumladan

qiz bolalar

o’g’il bolalar

O`zbekiston Respublikasi

841814

405177

436637

Qoraqalpog`iston Respublikasi

39283

19061

20222

viloyatlar:




Andijon

81392

39551

41841

Buxoro

41504

20015

21489

Jizzax

38035

18152

19883

Qashqadaryo

90211

43057

47154

Navoiy

23827

11495

12332

Namangan

74688

35732

38956

Samarqand

101360

48620

52740

Surxondaryo

74616

35807

38809

Sirdaryo

21050

10173

10877

Toshkent

66057

31928

34129

Farg`ona

92979

44890

48089

Xorazm

41938

20235

21703

Toshkent sh.

54874

26461

28413

2020 yilda Tug`ilganlar soni
2. Vafot etish koeffitsienti.
Vafot etish koeffitsienti yil davomoda vafot etganlar sonini 1000 ga ko’paytirib, aholini o’rtacha yillik sonining nisbatiga teng bo’ladi, ya’ni:

3. Tabiiy o’sish koeffitsienti.
Bu koeffitsient tug’ilish va vafot etish koeffitsientlari orasi- dagi farqqa teng, ya’ni:
4. Nikoh qurish koeffitsenti.
Bu koeffitsien har 1000 ta aholiga qancha nikoh qayd etilganini ko’rsatadi.
Tug’ilish va vafot etish orasidagi nisbat hayotiylik koeffitsienini ifodalaydi.

Jami:

Shu jumladan

ayollar

erkaklar

O`zbekiston Respublikasi

175637

78854

96783

Qoraqalpog`iston Respublikasi

9171

3999

5172

viloyatlar:




Andijon

15781

7138

8643

Buxoro

10058

4525

5533

Jizzax

6020

2586

3434

Qashqadaryo

13914

6034

7880

Navoiy

5038

2190

2848

Namangan

13540

6183

7357

Samarqand

18405

7959

10446

Surxondaryo

11932

5155

6777

Sirdaryo

3959

1772

2187

Toshkent

18404

8298

10106

Farg`ona

18544

8416

10128

Xorazm

9672

4322

5350

Toshkent sh.

21199

10277

10922

2020 yilda O’lganlar soni

Jami:

Shu jumladan

shaharlarda

qishloqlarda

O`zbekiston Respublikasi

296750

141474

155276

Qoraqalpog`iston Respublikasi

11561

5306

6255

viloyatlar:




Andijon

27721

14792

12929

Buxoro

15765

5416

10349

Jizzax

13928

5725

8203

Qashqadaryo

30843

12938

17905

Navoiy

9086

3817

5269

Namangan

24951

16009

8942

Samarqand

33379

9869

23510

Surxondaryo

24786

8494

16292

Sirdaryo

8905

4389

4516

Toshkent

26148

10558

15590

Farg`ona

34066

17999

16067

Xorazm

13989

4540

9449

Toshkent sh.

21622

21622

0

2020 yilda Tuzilgan nikohlar soni


Ajralish koeffitsienti.
Maxsus tug’ilish koeffitsienti.
Bunda tug’ilgan bolalar sonini farzand ko’rish qobiliyatiga ega bo’lgan (reproduktiv) 16-49 yosh oralig’idagi ayollarning o’rtacha yillik soniga nisbati bilan aniqlanadi.
Maxsus vafot etish koeffitsienti.

bu erda: va - o’tgan hamda shu yil ichida jami tug’ilgan bolalar soni


Masala.
Shaha aholisi to’g’risida quyidagi ma’limotlar berilgan (kishi):

Ko’rsatkichlar

kishi

1. Shahar aholisining o’rtacha yillik soni

85470

2. Yil davomida tug’ilgan bolalar soni

1650

3. Vafot etganlar soni

820

4. Nikoh qurganlar soni

578

5. Ajrashganlar soni

225

Berilgan ma’lumotlardan foydalanib, shahar aholisi uchun tug’ilish, vafot etish, tabiiy o’sish, nikoh qurish va ajralish koeffitsientlarini hisoblang:
Global usul yordamida hisoblashda aholining yil boshidagi soni (), tabiiy o’sish () yoki umumiy o’sish koeffitsienti boshlang’ich ma’lumot vazifasini bajaradi.
Hisoblanish tartibi:

bu erda:
va aholining joriy yil oxiri va keyingi yil boshidagi soni.
-umumiy o’sish yoki tabiiy o’sish koeffitsientlari
Aholining istiqboldagi sonini hisoblash.
Bu mamlakat miqyosida aholini tabiiy harakati va migratsiya sonini ilmiy taxmin etish, shahar bilan qishloq aholisi nisbatini oldindan bilish, mehnat resurslari, uning hududiy joylashishi hamda demografik tuzilmasini oldindan tahlil qilishdan iborat.
Aholining istiqboldagi sonini hisoblash global usul yordamida ham hisoblanishi mumkin.
MEHNAT RESURSLARI STATISTIKASI
MEHNAT RESURSLARI SONINI HISOBLASH:

  • Mehnat qilish yoshidagi aholi.
  • Mehnat qilish yoshida bo’lgan, mehnatga layoqatsiz aholi (1, 2-guruh njgironlari va imtiyozli qarilik nafaqasiga chiqqan kishilar).
  • Mehnat qilish yoshida bo’lib, iqtisodiyotda band bo’lmagan aholi (ro’zg’or va yosh bolalarni tarbiyalash bilan shug’ullanadigan ayollar va b.).
  • Iqtisodiyot tarmoqlarida band bo’lgan pensionerlar va o’smirlar.

Bunda:

MEHNAT RESURSLARINING POTENSIAL SONI = A-B+D
MEHNAT RESURSLARINING HAQIQATDAGI SONI = A-B-C+D
IQTISODIY AKTIV AHOLI SONI = MEHNAT RESURSLARINING HAQIQIY SONI – MEHNATGA YAROQLI YOSHDA BO’LIB, ISHLAB CHIQARISHDAN AJRALGAN HOLDA O’QIYOTGANLAR VA ARMIYA SAFLARIDA XIZMAT QILAYOTGANLAR.

Iqtisodiy aktiv aholi sonining umumiy aholi soniga nisbati aholining iqtisodiy aktivlik darajasini ifodalaydi:



Masalan:
Hisobot yili boshida mamlakatda 9910,6 ming ishchi kuchi bo’lib, rasmiy qayd etilgan ishsizlar soni 34,9 ming kishini tashkil etgan, o’rtacha umumiy aholi soni 25857,1 ming kishidan iborat. Aholining iqtisodiy aktivlik darajasini aniqlang.
Mehnatga qobiliyatli potensial kuchlardan foydalanish koeffitsienti:

Download 2.55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling