Тошкент давлат иқтисодиёт университети


Расм 3.1. Бизнес ғоянинг таркибий кисмлари


Download 1.17 Mb.
Pdf ko'rish
bet21/89
Sana14.10.2023
Hajmi1.17 Mb.
#1702291
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   89
Bog'liq
biznes strategiyasi (2)

Расм 3.1. Бизнес ғоянинг таркибий кисмлари 
Бизнеснинг 
шароитлари 
Бозорнинг 
эхтиёжлари 
Ривожланиш 
имкониятлари 
 
Ички 
жихатлар 
 
БИЗНЕС 
ГОЯ 



36 
Шундай қилиб, бизнес ғоя мозаика шаклига ухшаб: 1) бозорнинг 
эхтиёжларидан; 2) корхонанинг ички жихатларидан; 3) корхона 
жихатларининг ривожланиш имкониятларидан; 4) бизнесни амалга ошириш 
шароитларидан ташкил топади.
Баъзи пайтларда тусатдан янги комбинация бошқалар томонидан 
осонлик билан тузилиши мумкинлиги ошкор булиб колади. Шу пайтларда, 
тез орада янги ракобатчилар пайдо булиб, муваффакият жуда киска муддатли 
булиши мумкин. Аксинча, алохида жихатлар комбинациясида баъзи бир ноёб 
ва фаркланадиган белгилар мавжуд булиши мумкин ва улар бошқалар 
томонидан кучирилишига тускинлик килади.
Шунинг учун, корхона бизнес-ғоясини куриб чикишда, доимо «Бу 
формулада қандай ноёблик мавжуд ва нима учун бошқалар унинг нусхасини 
кучириб олиш имкониятларини эга эмаслар?» деган саволни сурашлик лозим 
бўлади.
Баъзан адабиётларда куйидаги 5 фаркланадиган манба курсатилади: 

Ечиш имконияти булмаган ички институционал билим 

Ягона бошқарув тармоги билан бириктирилган одамлар
корхонада руй бераётган жараёнлар 

Кайтарилмас инвестициялар 

Махсус мулк;

Шон-шараф 

Жихатларнинг конуний химояси 
Агарда белгиланган жихат, ечиш имконияти булмаган институционал 
билим асосида таркиб топган булса, унда уни кучириб булмайди. Бу сохада 
ноёб билимга эга булишнинг узи етарли хисобланмайди. Жихатлар факатгина 
корхонадаги аъзоларнинг хар бири учун эмас, балки тулалигича корхонанинг 
узига тегишли булмоги даркор. Агарда корхона уз муваффакиятига эришиш 
учун алохида бир мутахассисга таянса, унда унинг даромади факатгина шу 
ишчига тегишли бўлади. Бундай шароитларда, корхона мустахкам асосда 
узининг кучли тарафларини фойда салохиятига айлантириши амалда деярли 
руй бермас ходиса хисобланади. Бирок бизнес-ғоя институционал билимга 
таянган холда асос топса, унда фойда салохияти узок вакт давомида сакланиб 
туриши мумкин. Шунинг учун, бизнес-ғояни тузиш пайтида, шахсий ва 
институционал билимни фарклаш лозим бўлади. Кўпгина холатларда
мустакил шахс узининг кучли тарафларини факатгина корхонанинг кучли 
тарафларига мос равишда ишлатиши мумкин. Бундай ердам моддий (масалан, 
компъютер жихозлари шаклида) ёки моддий булмаган (масалан, корхона 
ходимлари томонидан кушимча билим ва маслахатлар шаклида) холатида 
булиши мумкин. Шундай қилиб, институционал билим бири бири билан 



37 
ташкилий ва корхонада руй бераётган жараёнлар асосида богланган кишилар 
томонидан тузилади.
Иккинчи фаркланувчи манба ракобатчиларга тегишли булиб, улар 
фойда салохиятига эришиш умидида шунга ухшаш кийматни ишлаб 
чикишади. Масалан, янги ракобатчи бошқа фаолият курсатаётган корхоналар 
сарфлаган сармоялари сингари у хам сарфлаши керак бўлади. Агарда бу 
сармоялар бозордан харид килинадиган мулкка сарфланса, унда амалда 
фаолият курсатаётган ва янги корхоналар уртасидаги ракобатчилик фарклари 
кузатилмайди. Амалда бўлган кохоналар янги корхоналар сингари уз 
мулкини кайтадан куриб чикишлари зарур, яъни мулкни сотилмасдан колиши 
амалдаги иштирокчилар учун, янги корхоналарнинг илк бор сармоя 
сарфлаши сингари зарар ва тускинликларга олиб келиши мумкин. 

Download 1.17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   89




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling