Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 2021/ 8 - SON 
238 
komplektdan doira va kvadrat qo‗yiladi, so‗ngra ikkinchi komplektdan kvadrat va 
hok. Uch yoshli bola oval va doirani, kvadrat va to‗g‗ri to‗rtburchakni adashtirishi 
mumkin hisoblanadi[4]. 
- 
“Namuna b o„yicha tuzish” o„yini 
- 
Maqsad: fazoviy va k o‗rgazmali-harakatli tafakkurning xususiyatlarini 
aniqlash.
- 
Kerakli jihozlar: 2 ta nusxada turli shakldagi qurilish detallari 
- 
Ko‗rsatma: Tekshiruvchi bolaga qurilish detallaridan biror bir narsani 
yasab beradi, so‗ngra xuddi shunday yasab berishi so‗raladi. Uch yoshli bola mustaqil 
ravishda vazifani bajarsa qoniqarli hisoblanadi. 
- 
Dizartriya nutq kamchiligiga ega bo„lgan 4 yoshli bolalar uchun 
o„yinlar. 
- 
“Piramida” o„yini
- 
Maqsad: o‗lchamni, k o‗rgazmali-harakatli tafakkurni idrok qilish. 
- 
Kerakli jihozlar: 5-7 ta elementdan iborat piramida. 
- 
K o‗rsatma: Tekshiruvchi bolalarga piramida ko‗rsatadi va bolaning 
diqqatini u qanday yasalganiga qaratadi. So‗ngra bu piramidani qismlarga ajratadi va 
bolaga qaytadan avvalgidek yasab berish topshirig‗i beriladi. Agar bola vazifani 
bajarishga qiynalsa, yordam beriladi.Bola vazifani birinchi urinishidayoq mustaqil 
bajarsa bolada o‗lchamni idrok qilish yuqori darajada rivojlangan.
- 
“Shakllar qutisi” o„yini 
- 
Maqsad: ixtiyoriy diqqatni rivojlantirishga qaratilgan. 
- 
Kerakli jihozlar: doira, uchburchak, to‗g‗ri to‗rtburchak, kvadrat, 
ko‗pburchak shakllardagi o‗yiqchalardan iborat quticha. 
- 
Ko‗rsatma: Bolaning oldiga turli shakllar, quticha qo‗yiladi va 
quyidagicha topshiriq beriladi: Bizda g‗ayri oddiy pochta qutisi va o‗zgacha xatlar 
bor. Har bir xatning o‗z o‗rni bor. Xatlarning o‗rnini topib ularni joylashtirib chiqadi. 
Bola ko‗rsatmani birinchi berilishida bajara olmasa logoped yordam berishi mumkun.
- 
5 yoshli dizartrik bolalar uchun o„yinlar.
- 
“ S o„zlar b o„yicha k o„rsat” o„yini
- 
 Maqsadi: Eshituv diqqati xususiyatlari va alohida so‗zlarning 
mazmunini tushunishini tekshirish. 
- 
Kerakli jihozlar: bolaga yaxshi tanish predmetli rasmlar. 
- 
 Ko„rsatma: 
Tekshiriluvchiga 
tadqiqotchi 
tomonidan 
aytilgan 
predmetlarni rasmini ketma-ket ko‗rsatish taklif etildi. ―Men predmetlarni 
nomlayman, sen esa, ular tasvirlangan rasmlarni k o‗rsatasan‖. Masalan: oyna, eshik, 
soat, qalam, tokcha, qandil. Nomlangan predmet uning ko‗ruv idroki bilan qo‗shildi, 
bu esa topshiriqni bajarilishini yengillashtirdi.

---