Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 2021/ 8 - SON 
232 
- sinf bilan boshlang„ich shovqin darajasi: о‗qituvchi о‗z mulohazalarini 
ishlatishi, uning ta‘sirini uning natijasi bilan moslashtirishi kerak, ammo u "metodik" 
va "shablonga kо‗ra"; 
- pedagogik faoliyatni optimallashtirish darajasi о‗qituvchining ijodkorligi 
taniqli о‗qituvchining mazmuni, usullari va ta‘lim shakllarining mohirona tanlovi va 
kombinatsiyasida namoyon bо‗lganda rejalashtirish va dars bilan boshlanadi; 
- о‗qituvchi talabalar bilan jonli muloqot qilish uchun ijodiy imkoniyatlardan 
foydalanganida, evristik; 
- о„qituvchining yaratilishining eng yuqori darajasi ma‘lum metodlardan 
foydalanishda uning tо‗liq mustaqilligi bilan tavsiflanadi, shuning uchun ular 
о‗quvchilarning ijodiy shaxsiyati va xususiyatlariga, sinf guruhining rivojlanishining 
о‗ziga xos darajasiga mos kelishi kerak. 
Ona tili о‗quv fani sifatida boshqa о‗quv fanlari orasida muhim о‗rin tutadi, 
ta‘lim jarayonida turli xil vazifalarni bajaradi.Mazkur fan pedagogika oliy о‗quv 
yurtlari talabalarini boshqa fanlarni о‗rganishlarida muloqotning zarur kо‗nikmalari 
bilan qurollantiradi.Ta‘limning barcha bosqichlarida asosiy о‗quv fani hisoblangan 
holda ona tili shuningdek boshqa о‗quv fanlarining yaxlit bir holatga kelishida 
muhim ahamiyat kasb etadi.U tafakkurni rivojlantirish, о‗z fikrini ifoda etish, ijtimoiy 
munosabatlar, dunyo haqidagi tasavvurlarni shakllantirish, dunyoning lingvistik 
tasviri va madaniy qadriyatlar almashinuvi vositasi bо‗lib xizmat qiladi.
Ta‘lim oluvchilar aksariyat zarur kо‗nikmalarni ona tili bо‗yicha dasturlarni 
insho, bayon, esse, ijodiy ish, referatlar yozish, shuningdek, boshqa tillarni о‗rganish 
orqali о‗zlashtirshiradilar. 
Ona tilini о‗rganishdan asosiy maqsad ona tiliga nisbatan madaniy hodisa 
sifatida hurmat, ehtirom munosabatini shakllantirish; ona tilining shaxs 
rivojlanishidagi ahamiyatini anglab yetish, uning insoniyat faoliyatining turli 
sohalarida yangi bilimlarga ega bо‗lish hamda jamiyatning axloqiy meyorlarini 
о‗zlashtirish, о‗zbek orfografiyasi, orfoepiyasi, morfologiyasi, sintaksisi va 
punktuatsiyasi tо‗g‗risida qо‗lga kiritilgan ma‘lumotlarni tartibga solish, shuningdek, 
mavjud nutqiy hamda grammatik layoqat va kо‗nikmalarni mustahkamlash, turli xil 
nutqiy holatlar tо‗g‗risida tinglash hamda sо‗ray olish qobiliyati, о‗zgalar fikriga 
nisbatan bag‗rikeng munosabatda bо‗lish, о‗z fikrini bayon etish hamda asoslab 
berish hamda о‗z taassurotlarini og‗zaki va yozma shaklda farqlay olishdagi muloqot 
vositasi sifatida qabul qilish; adabiyotni mustaqil ravishda о‗qishga qiziqishning 
paydo bо‗lishi, badiiy adabiyot, teatr va kino yordamida atrof-muhit bilan tanishish; 
turli xil ma‘lumot bilan mustaqil ishlay bilish va uni tushunish; adabiyot va 
san‘atning boshqa sohalari о‗rtasidagi aloqani tushunib yetish; tilga oid bilimlarni 
idrok etish va tо‗ldirish hisobiga о‗zining bilim darajasini kengaytirish; boshqa millat 
va elatlarning madaniyati, tiliga nisbatan tо‗g‗ri munosabatda bо‗lishdan iboratdir. 

---