Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 2021/ 8 - SON 
154 
takomillashtirishdir. Yangilangan tarkibni ishlab chiqishning uslubiy asoslari 
respublikaning iqtisodiy va ijtimoiy qudratini mustahkamlashning ijtimoiy-iqtisodiy 
va siyosiy muammolariga bag‗ishlangan asarlarida bayon etilgan O‗zbekiston 
Respublikasi Prezidentining asosiy g‗oyalari bo‗lishi kerak. Shu bilan birga, milliy 
madaniyat, ilm-fan va ta‘limni demokratlashtirish tamoyillarini rivojlantirishga katta 
e‘tibor berilishi kerak. Bunday sharoitda, davlatimiz rahbari bir necha bor 
ta‘kidlaganidek, yangi tafakkurni shakllantirish, ijodiy faoliyat, ularni yoshlarda 
madaniyat va ta‘lim yutuqlari asosida tarbiyalash katta ahamiyatga ega. 
Dunyoda sodir bo‗layotgan global o‗zgarishlar inson hayoti va faoliyatining 
turli sohalarida namoyon bo‗ladi: moliyaviy-iqtisodiy, siyosiy, ijtimoiy-madaniy va 
ekologik. Shaxslar, odamlar guruhlari, millatlar, xalqlar va mamlakatlar o‗rtasidagi 
munosabatlar, kattalar va bolalar o‗rtasidagi munosabatlar, turli yosh guruhlari va 
avlodlar o‗rtasidagi munosabatlar o‗zgarib bormoqda. Shu munosabat bilan ta‘lim 
makonida o‗zgarishlar yuz bermoqda. 
Jamiyatning ko‗rsatilgan rivojlanish jarayonlarining umumiy fonida ajralmas 
shaxsni shakllantirish, uning o‗zini o‗zi anglash, o‗zini o‗zi rivojlantirish, o‗zini 
namoyon qilish, faol ijodiy ehtiyojni shakllantirish uchun favqulodda ehtiyoj 
tug‗iladi. 
Dunyoning 
o‗zgarishi, 
inson 
o‗zining 
yaqin 
atrof-muhitini 
uyg‗unlashtirishi, shaxsiy mavqei va hayotda o‗z o‗rnini topishga intilishi. Shundan 
kelib chiqib, bu asrning ikkinchi o‗n yilligi ta‘lim tarixiga butun umr davomida 
insoniyatni va har bir insonni alohida-alohida turlicha qoldirmagan davr sifatida 
milliy va jahon umrbod ta‘lim tizimlarini yaratish davri sifatida kiradi.
Axborot oqimi va erishilgan amaliy natijalar umrbod ta‘lim nazariyasi va 
amaliyotida katta yutuqlarga yordam berdi. Hayotiy ta‘lim tizimining paydo bo‗lishi 
va rivojlanishining asosiy omili ilmiy izlanishlar rivojlanishining tezlashishi, xalq 
xo‗jaligi sohasidagi texnologik jarayonlarning tez o‗zgarishi bo‗lib, bu qo‗shimcha 
kasbiy bilim va ko‗nikmalarni talab qiladi. Ushbu nazariy pozitsiyaning haqiqiyligi 
umrbod ta‘limning rivojlanishiga ta‘sirini saqlaydigan postulatga aylandi.
Shu sababli, hozirgi asrda jamiyat taraqqiyotini belgilovchi global omillardan 
biri – bu davlatning muvaffaqiyatli rivojlanishining asosi, dunyo miqyosida tan 
olingan barqaror rivojlanish konsepsiyasini amalga oshirishning asosi ekanligi 
insoniyat va umuman sivilizatsiya bilan bog‗liqdir. 
Tez rivojlanayotgan bilimlar iqtisodiyoti va yangiliklarni o‗zlashtirish 
imkoniyatlari, ilm-fanning global tendensiyalari, xususan, milliy manfaatlar va 
imkoniyatlar mavjud ta‘lim tizimlarini sozlash zarurligini keltirib chiqardi. 
O‗zbekiston Prezidentining 2021-yil 23-iyundagi ―Yangi O‗zbekiston 
universitetini tashkil etish to‗g‗risida‖gi farmonida yangi O‗zbekistonda har 
tomonlama rivojlangan davlat va jamiyat qurish va uning poydevorini yaratish kabi 
oldimizga qo‗ygan yuksak maqsadlarimiz ta‘kidlangan. ―Uchinchi Uyg‗onish davri 

---