Mavzu: Mikroprotsessorli qurilmalarni loyihalash Reja: - 1.Kirish
- 2.Mikroprotsessorni paydo bo’lish sabablari, rivojlanish tarixi. 2. Аvtomatlashtirish loyihalarida qo`llanuvchi sxemalar
- 3. Mikroprotsessorning tuzilishi.
- 4. Arifmetik mantiqiy qurilma.
2.Mikroprotsessorni paydo bo’lish sabablari, rivojlanish tarixi. - EHM ni MP asosida qurganimizda EHM bahosi avvalgi qurilgan EHM ga nisbatan 1000—10000 marta, o’lchov kattaliklari esa (2-3)*10000 marta kamayadi.
- MP qo’llash o’lchagich qurilmalarni "intellektual" qurilmalarga aylantiradi. Bu qurilmalar o’lchanayotgan ma’lumotlarni kerakli bo’lgan darajada matematik qayta ishlov o’tkazishga qodirdir, hamda ularni insonga qulay bo’lgan ko’rinishda chiqarib beradilar.
- O’lchagich qurilmalar ma’lumotlarni o’lchagich sistema bilan bog’lanmagan ko’rinishda bajaradigan bo’lsa, MP ma’lumotlarni to’liq (kompleks) qayta ishlashni ta’minlaydi.
Аvtomatlashtirish loyihalarida qo`llanuvchi sxemalar - GOST2.701-84 ga asosan texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish loyihalashda qo`llanuvchi sxemalar ko`rinishi va turlariga ko`ra ajratiladi. Sxemaning ko`rinishi uning elementlari va bog`lanishlariga, turi esa uning asosiy vazifasiga ko`ra aniqlanadi. Konstruktorlik hujjatlari tarkibiga kiruvchi sxemalarni shifrlash kerak. Shu maqsadda rus alfabitining bosh harflari ishlatiladi.(1.1-jadval)
- Masalan, elektr bog`lanish sxemasi quyidagicha shifrlanadi: E4-elektr, 4-ulanish (montaj). Bu yerda shuni esda saqlash kerakki, birlashgan sxemaga tartib raqami eng kichik bo`lgan turdagi sxemaning shifri beriladi
Mikroprotsessorning tuzilishi. -
- Boshqarish qurilmasi – funktsiyasi bo’yicha shaxsiy kompyuterning eng murakkab qurilmasi hisoblanadi. U mashinaning barcha bloklariga yetkaziladigan boshqarish signallarini qayta ishlaydi.
- Buyruqlar registori – buyruqlar kodi saqlanadigan registr. Bu yerda bajariladigan operatsiya va operandlar manzili joylashadi. Buyruqlar registri mikroprotsessorning interfeysli qismida joylashadi. U buyruqlar registri bloki deb ataladi.
- Amallar deshifratori – ushbu mantiqiy blok buyruqlar registridan keladigan operatsiya kodiga mos chiqish yo’lini tanlaydi.
- Mikrodasturalrni doimiy saqlash qurilmasi (PZU) – o’z yacheykalarida boshqaruvi signallarni saqlaydi. Ushbu impul’slar SHK bloklaridagi bo’ladigan axborotni qayta ishlash operatsiyalarni boshqaradi. Impul’s operatsiyalar deshifratori tanlagan operatsiya kodiga muvofiq. Doimiy xotira qurilmasidan kerakli signallar ketma-ketligini o’qib oladi.
- Berilganlar, adreslar, instruktsiyalar kodli shinalar – mikroprotsessorning ichki shina qismi. Umuman olganda boshqarish qurilmasi quyidagi asosiy protseduralarni bajarish uchun kerakli signallarni yaratadi.
Arifmetik mantiqiy qurilma. - Arifmetik mantiqiy qurilma axborotni qayta ishlash jarayonida arifmetik va mantiqiy operatsiyalarni bajarish uchun xizmat qiladi.
- Arifmetik mantiqiy qurilma odatda ikkita registr summator va boshqarish sxemasidan tashkil topgan bo’ladi.
- Summator – hisoblash sxemasi, unga kelayotgan ikkilik kodlarini qo’shish amalini bajaradi. Xotiraning tezkor yacheykalari – registrlar ikki xildagi uzunlikda:
- 1-registr 2 so’z razryadida.
- 2-registr 1 so’z razryadida.
- Amal bajarilayotgan paytda 1-registrda 1-son joylashadi, amal natija;
- 2-registr 2-sonni qabul qiladi va boshqa hech narsani qabul qila olmaydi.
- 1-registr berilganning kodli shinasidan axborotni o’qiydi va shu shinalar orqali uzatadi.
- MP da BQ ning roli juda ham muhimdir. BQ MP ning hamma bloklarini talab bo’yicha ketmaketlik bilan ishlashini ushlab turadi.[1]
- BQ ko’rsatmasi bo’yicha BRg dan navbatdagi buyruqni chaqirib olinadi, berilganlarni nima qilish kerakligi aniqlanadi, keyin esa qo’yilgan masalani yechish uchun ketma-ket harakatlar ishlab chiqiladi. Odatda BQ ning ishlashi programmalashtirilgan bo’ladi. BK ni MP ning ichidagi kichkina MP desak bo’ladi.
- Deshifrator (DSH). Deshifratorning asosiy vazifasi BRg dagi buyruqni dekodlashdir. Dekodlagandan keyin BQ o’zidan buyruqni bajarish kerakligi tug’risida xabar beradi.
- BQ ning ishlashi taymer bilan bog’langan. Qabul qilinayotgan taktli xabarlarni BQ ko’p fazali sinxrosignallarga (sinxroxabarlar) aylantiradi. Bu yerda F1 va F2 fazali xabarlar ishlab chiqiladi. Boshqaruvchi qurilma yoki bu fazada sinxroxabar ishlab chiqadi va shu vaqtda xotira yoki kirishchiqish qurilmalari tashqi qurilmalariga chiqish xabarlari ishlab chiqadi. Yuqorida keltirilgan ishlardan tashqari BQ yana quyidagi maxsus vazifalarni bajaradi: manbani ketma-ketlik bilan ulashni boshqarish, vaqtincha to’xtatish (uzish) jarayonini boshqarish. BK boshqa qurilmalar qachon va qanday ketma-ketlik bilan ichki qiymatlar shinasidan foydalana olishliliga qaror qabul qiladi.
Xulosa - asosiy loyihalash hujjatlari ko’rib o’tildi loyihalashning asosiy me`yoriy hujjatlari, texnologik jarayonlarni avtomatlashtirishni loyihasi tarkibi, loyiha hujjatlarining tushuntirish qismi mazmuni ва аvtomatlashtirish loyihalarida qo`llanuvchi sxemalar taxlil qilinadi. Ikkinchi bobida Mikroprotsessorli qurilmalar, Asosiy tushuncha, mikroprotsessorni paydo bo’lish sabablari, rivojlanish tarixi, Mikroprotsessorlar, Mikroprotsessorning tuzilishi va arifmetik mantiqiy qurilmalar keltirilgan Uchinchi bobda Mikroprotsessorli qurilmalar asosida loyihalash sxemasini tuzish,
- Mikroprotsessorni umumlashtirilgan sxemasi, Boshqarish sxemasi, boshqaruvchi qurilma (BQ) va Mikroprotsessorning ichki qiymatlar shinalari (interfeysi) xaqida bayon qilingan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
