Toshkent davlat texnika universiteti islom karimov nomida olmaliq filiali

topshiriq. O‘zbek tiliga tarjima qiling
2. Matndan lug‘at tuzing
Mavzu raqami 11. FOYDALANGAN KAZMA KONLARINING KAZILGAN-GEOLOGIK XUSUSIYATLARI.


Mineral - bu organik yoki noorganik kelib chiqadigan tabiiy mineral birikma bo'lib, uni etarli darajada iqtisodiy samaraga ega bo'lgan odam ishlatishi mumkin.
Minerallar ichaklardan, suvlardan va Yer yuzasidan qazib olinadi. Foydali qazilmalarni qazib olish (ishlab chiqarish) deganda uni ishlatish maqsadida ichaklardan ajratib olish tushuniladi. Er qa'ri deganda er qobig'ining yuqori qismi tushuniladi, uning doirasida texnologiya va texnologiyaning hozirgi rivojlanish darajasi bilan konlarni qazib olish mumkin. Kengroq ma'noda, ichaklar yerning chuqurligi bo'lib, uning yuzasidan markazgacha cho'zilgan va er qobig'i, mantiya va yadroni o'z ichiga oladi.
Foydali qazilma konlari - foydali qazilmalarning tabiiy to'planishi. Agar konni ma’lum iqtisodiy- geografik sharoitda, hozirgi texnika va texnologiya darajasida o‘zlashtirish maqsadga muvofiq bo‘lsa, sanoat kon hisoblanadi. Jismoniy holatiga koʻra qattiq foydali qazilmalar (koʻmir, metall rudalari, togʻ-kimyo va qurilish xomashyosi va boshqalar), suyuq (neft,
mineral suvlar va boshqalar) va gazsimon (yonuvchi gazlar).
tasniflash eng muhim tabiiy xossalari va mineral xomashyodan foydalanish yo‘nalishlariga asoslanadi. Ular quyidagicha bo'linadi: - yonuvchi foydali qazilmalar (ko'mir, slanets, btum ); - qora metallar rudalari (temir, marganets, xrom, titan, vanadiy); - rangli metallar rudalari (alyuminiy, magniy, nikel, kobalt, mis, qo'rg'oshin, rux, qalay, volfram, molibden, vismut, surma, simob); - olijanob metal rudalari (oltin, kumush, platina); - radioaktiv metallar rudalari (radiy, uran, toriy); - nodir va iz elementlarning rudalari (litiy, seziy, rubidiy, berilliy, itgiriy, skandiy, germaniy , reniy, talliy, galiy, kadmiy, indiy, selen, tellur); - kimyo sanoati rudalari (tuzlar, fosforitlar, apatitlar, oltingugurt, dala shpati); - sanoat xom ashyo rudalari ( barit, ftorit , asbest, talk, grafit, piezo- va optik minerallar, slyuda, kvarts, korund, zumrad); - metallurgiya sanoati uchun oqim va refrakterlar (ohaktosh, dolomit, magnezit, gil); - tabiiy qurilish materiallari (moloz, blok va qoplama toshlar, shag'al, qum, ohaktosh, gil, gips, tüf, anhidrit); - olmos va qimmatbaho toshlar xomashyosi (olmos, safir, yoqut, aleksandrit, zumrad, akuamarin, turmalin, kvarts, xrizolit, granit, pirop, almandin, tsirkon, agat, oniks, firuza, lapis lazuli, oy toshlari va , reaktiv, amber).
Vazifa : 1. O‘zbek tiliga tarjima qiling
2. Matndan lug‘at tuzing