Тошкент Давлат транспорт университети “Темир йўл транспорти муҳандислиги”факультети “Материалшунослик ва машинасозлик” кафедраси


Download 275.31 Kb.
Sana10.11.2023
Hajmi275.31 Kb.
#1761887
Bog'liq
TVL-12 Metrologiya LHI-1


Тошкент Давлат транспорт университети
“Темир йўл транспорти муҳандислиги”факультети
“Материалшунослик ва машинасозлик” кафедраси

“Метрология, стандартлаштириш”


фанидан


ЛҲИ № 1
Подшипник ўтказишларини белгилаш. Ички ва ташқи халқалар ўтказишларини танлаш ва уларни ҳисоблаш.

№______ли 6 синф аниқликдаги конуссимон бир қаторли роликли подшипникнинг циркуляцион юкланишдаги ички халқасининг айланаётган, диаметри d = ______мм бўлган тўлиқ (сплошной) валга ўтказиш танлансин ва ҳисоблансин. Таянчга тушаётан ҳисобий реакция ______ Н, юкланиш зарбали, ўта юкланиш 300%, таянчга ўқ бўйлаб ташаётган юкланиш йўқ..


Бажарди: ____гурух талабаси


____________________________
Текширди: “Материалшунослик ва
машинасозлик” кафедраси
катта ўқитувчиси Шокучкоров К.С.

Тошкент 2023 йил


ЛҲИ учун топшириқ

№

Подшипник №

Юкланиш F, H

Вал d

1

312

15000

30

2

406

15050

40

3

408

15100

50

4

410

15150

60

5

412

15200

30

6

206

15250

40

7

208

15300

50

8

210

15350

60

9

212

15400

30

10

306

15450

40

11

308

15500

50

12

310

15550

60

13

312

15600

30

14

406

15650

40

15

408

15700

50

16

410

15750

60

17

412

15800

30

18

206

15850

40

19

208

15900

50

20

210

15950

60

21

212

16000

30

22

306

16050

40

23

308

16100

50

24

310

16150

60

25

312

16200

30

26

406

16250

40

27

408

18000

50

28

410

19000

60

29

412

20000

30

30




20500

40


Подшипник ўтказишларини белгилаш. Ички ва ташқи халқалар ўтказишларини танлаш ва уларни ҳисоблаш.


Подшипник турларининг сонини камайтириш учун ички ва ташқи халқаларнинг оғишлари улар ўрнатиладиган ўтқизмалардан қатъий назар тайёрланади. Барча класслардаги подшипникларнинг бириктирилувчи диаметрларининг юқори оғишлари нолга тенг деб қабул қилинган. Бинобарин, ташқи халқанинг диаметри Dm ва ички халқанинг диаметри dm асосий вал ҳамда тешик диаметрлари сифатида қабул қилинган, демак ташқи халқанинг корпус билан бириктирилиши вал тизимида ички халқанинг вал билан бириктирилиши эса тешик тизимида амалга оширилади.
Аммо, ички халқа тешигининг жойизлик майдони оддий асосий тешик жойизлик майдонидек номинал ўлчамдан “плюс”га эмас, аксинча “минус” томонда жойлашган, яъни халқанинг “танаси”да эмас, балки ноль чизиғидан пастга йўналган бўлади.
1-жадвал

Подшипникларнинг аниқлик класслари

0

6

5

4

Ички халқа ЕI

-0,015

-0,012

-0,009

-0,007

Ташқи халқа ei

-0,015

-0,013

-0,010

-0,008



Подшипникларнинг ўтказишларини танлаш ва ҳисоблаш.
Думалаш подшипникларининг валга ва корпусга ўтказишлари подшипникнинг тури ва ўлчамларига, унинг ишлаш шароитига, таъсир қилаётган юкланишларнининг катталиги ва характерига, ҳамда халқаларнинг юкланиш турига қараб танланади.
Думалаш подшипниклар халқаларини ўтказишда асосий юкланишда бўлган халқа тиғизлик билан ўтказилиши керак. Бундай шароитда халқа, валнинг ўтказиш юзаси, ёки корпусдаги тешик бўйлаб думалаб сирпанмайди. Бошқа халқа эса, думалаш элементларини тиқилиб қолмаслиги ва йўналтирувчи йўлкаларда осон ҳаракатланишлари учун, бўшлиқ билан ўрнатилиши керак.
Вал айланаётганда ички халқа юкланишда бўлади, ташқи халқа эса, бир жойдан юкланишда бўлади. Бундай шароит редукторларнинг ишлаш жараёнида кузатилади.








Редукторларни лойиҳалашда ишлатиладиган думалаш подшипникларининг асосий ўлчамлари


2- жадвал

Подшипник №

d
мм

D
мм

B
мм

r
мм

SM
мкм

SH
мкм

206

30

62

16

1,5

33

13

208

40

80

18

2,0

34

14

210

50

90

20

2,0

40

16

212

60

110

22

2,5

46

20

306

30

72

19

2,0

34

14

308

40

90

23

2,5

40

16

310

50

110

27

3,0

46

20

312

60

130

31

3,5

53

23

406

30

90

23

2,5

40

16

408

40

110

27

3,0

46

20

410

50

130

31

3,5

53

23

412

60

150

35

3,5

58

23

Циркуляцион юкланишдаги подшипник халқаларини ўтказишлари ўтказиш юзасига тушаётган радиал юкланишнинг интенсивлиги Fr – нинг катталигиги асосида ҳисобланади.


Радиал юкланиш интенсивлиги Fr нинг, ўтказиш тиғизликларининг ўртача қийматлари асосида ҳисобланган, рухсат этилган қийматлари 2- жадвалда келтирилган.


3- жадвал

Подшипник ички халқаси диаметри

Ўтказиш юзасига таъсир этаётган радиал куч интенсивлигининг рухсат этилган қиймати Fr кН/м

js6

k6

m6

n6

p6

юқори

гача

18

80

300 гача

300...1400

1400...1600

1600...3000

3000 дан юқори

80

180

600 гача

600..2000

2000...2500

2500...4000

4000 дан юқори

180

360

700 гача

700...3000

3000...3500

3500...6000

6000 дан юқори

Радиал юкланишнинг интенсивлиги қуйидагича аниқланади:


Fr = k1 k2 k3 (1.1)
бу ерда: Ri – таянчга тушаётган радиал юкланиш, кН;
b=В – 2r – ўтказиш юзасининг ишчи кенглиги, м;
В – подшиник халқасининг кенглиги, м;
r – тешик қирраларининг думалоқланиш радиуслари, м;
k1 – юкланиш характерига боғлиқ бўлган ўтказишнинг динамик коэффициенти. Ўта юкланишлар 150 % гача, тебранишлар ва секин турткилар бўлганда k1 = 1; ўта юкланишлар 300% гача, кучли зарбалар ва вибрация бўлганда k1 = 1.8;
k2 – вал ғовак бўлгандаги ўтказишдаги тиғизликнинг пасайиш даражасини ҳисобга оладиган коэффициент ( ғовак бўлмаган вал учун k2=1);
k3 –таянчга ўқ бўйлаб юкланиш Ri мавжуд бўлганда, икки қаторли конуссимон роликли подшипникларда ёки ёнма-ён иккита шарикли подшипникларда радиал юкланишни тенг тақсимланмаслиги ҳисобга оладиган коэффициент (радиал ва радиал таяч подшипниклар учун k3=1).
1.1 формуладан кўринадики, радиал юкланиш Ri нинг ошиши билан юкланишнинг интенсивлиги Fr , бу нарсани ошиши эса бирикмадаги тиғизликни оширади (2-жадвал).


Ечиш

№ ____ подшипник учун 2-жадвалдан d = ___ мм, D=___ мм, В = ___ мм, r =__мм ларни топамиз.


Шулар асосидаb = В – 2r =.......мм
Коэффициентлар k1 = 1.8 (вал тўлиқ бўлганлиги учун), k3 = 1 (чунки таянчга ўқ бўйлаб қўналган куч нольга тенг).
Юкланиш интенсивлиги 1.1 формула орқали топилади.


Чегаравий ўлчамларни, жойизликларни, тиғизликларни ва ўтказиш жойизликларини ҳисоблаш


Тешик. Номиналўлчам D= мм.
Юқориги четга чиқиш ЕS =
Пастги четга чиқиш ЕI =
Энг катта чегаравий ўлчам
Энг кичик чегаравий ўлчам
Тешик жойизлиги
Вал. Номинал ўлчам мм

Юқориги четга чиқиш


Пастги четга чиқиш


Энг катта чегаравий ўлчам

Энг катта чегаравий ўлчам




Вал жойизлиги

Бирикма. Номинал ўлчам


Энг катта тиғизлик


Энг кичик тиғизлик


Ўртача тиғизлик


Ўтказиш жойизлиги


Текширув:



1.2. Подшипник ташқи халқасининг ўтказишини танлаш.

Подшипник ташқи халқасининг редуктор корпуси тешигига ёки редуктор корпуси стаканига ўтказиши тури, ўтказиш диаметри ва юкламаниниг турига қараб 3-жадвалдан танланиди.


3-жадвал

Подшипник ташқи халқасининг диамерти, мм

Ўтказишлар

юқори

гача

Узгармас ёки камаювчи тебраниш билан берилаётган юклама, юкланиш 150% гача

0

80

Н6, Н7

80

260

G6, G7

Узгармас ёки камаювчи тебраниш билан берилаётган юклама, юкланиш 300% гача

0

80

Js6, Js7

80

260

Н6, Н7


Чегаравий ўлчамларни, жойизликларни, тиғизликларни ва ўтказиш жойизликларини ҳисоблаш.


Тешик. Номиналўлчам D =
Юқориги четга чиқиш ЕS =
Пастги четга чиқиш ЕI =
Энг катта чегаравий ўлчам
Энг кичик чегаравий ўлчам
Тешик жойизлиги
Вал. Номинал ўлчам

Юқориги четга чиқиш


Пастги четга чиқиш


Энг катта чегаравий ўлчам


Энг кичик чегаравий ўлчам




Вал жойизлиги

Бирикма. Номинал ўлчам




Энг катта тиғизлик, тирқиш еки утимли
Download 275.31 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:



Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling