Toshkent davlat yuridik instituti oblakulov d. O. Mustanov I. A
Fuqaro aviatsiyasi xavfsizligiga qarshi qaratilgan
Download 0.68 Mb. Pdf ko'rish
|
18.Xalqaro jinoyat huquqi
|
Fuqaro aviatsiyasi xavfsizligiga qarshi qaratilgan
ayriqonuniy aktlarga qarshi kurash Samolyotlarni qo lga olish va olib qochish, shuningdek, fuqaro aviatsiyasi faoliyatiga boshqacha tarzda aralashish hara- katlari ekipaj va yo lovchilarning hayotiga xavf tug diradi, havo transportining bir maromda faoliyat yuritish tartibini buzadi. Xalqaro miqyosda jinoyatlarning bunday turlariga qarshi kura- shish hamda bunday kurashning qonuniy asoslarini yaratish maqsadida Fuqaro aviatsiyasi Xalqaro Tashkiloti doirasida bir qator bitimlar qabul qilingan. Xususan, 1971-yil 23-martdagi Fuqaro aviatsiyasining xavfsizligiga qarshi qaratilgan qonunga xilof tarzdagi xatti-harakatlarga qarshi kurash to risida gi Monreal Konvensiyasi 1 , 1988-yil 24-fevraldagi Fuqaro avia- tsiyasining xavfsizligiga qaratilgan qonunga xilof tarzdagi xatti- harakatlarga qarshi kurashish to risida gi Monreal Konven- siyasini to ldiruvchi Xalqaro Fuqaro aviatsiyasiga xizmat ko rsa- tuvchi aeroportlardagi qonunga xilof tarzdagi zo rlik xatti-hara- katlarga qarshi kurashish haqidagi Bayonnoma 2 , Xalqaro 1 Mazkur Konvensiyaga O zbekiston Respublikasi O zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 1993-yil 29-dekabrdagi 1016 XII-sonli Qaroriga asosan qo shilgan.// zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1994-yil, 1-son, 25-modda. 2 Mazkur Konvensiyaga O zbekiston Respublikasi O zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 1992-yil 7-iyuldagi 666 XII-sonli Qaroriga asosan qo shilgan.// zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1992-yil, 9-son, 36-modda. 94 Fuqaro aviatsiyasi to risida gi Konvensiya 1 , Xalqaro Fuqaro aviatsiyasi to risida gi Konvensiyaga doir tuzatishlar 2 . 1970-yilgi Gaaga Konvensiyasida 3 qayd etilishicha parvoz- dagi eshiklarning yopilishidan to ochilishigacha bo lgan davrlar- da havo kemalarini g ayriqonuniy tarzda kuch ishlatish yoki tahdid etish yo li bilan qo lga olish jinoyat hisoblanadi. 1971-yilgi Fuqarolik aviatsiyasi xavfsizligiga qarshi noqo- nuniy harakatlarga qarshi kurash to grisida gi Monreal Konven- siyasida havo kemasining xavfsizligini xatar ostiga qo yish; havo kemasini yakson etish; havo kemasiga portlovchi moddalar o r- natish va boshqa shu kabi hatti-harakatlar parvozdagi havo kemasi bortida joylashgan shaxslarga nisbatan zo ravonlik akti deyiladi. 1988-yilgi Xalqaro aeroportlarga noqonuniy zo ravonlik hara- katlariga doir Protokolda aeroportdagi shaxsga qarshi zo ravon- lik akti; aeroport asbob-uskunalari yoki inshootlarni yakson etish yohud ularni ishlab chiqarish kabi harakatlar jinoyat sifatida e tirof etdi. 1 Mazkur Konvensiya 1944-yil 7-dekabrda ma qullangan. Konvensiyaga O zbekiston Respublikasi O zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 1993-yil 29-dekabrdagi 1016 XII-sonli Qaroriga asosan qo shilgan.// O zbekiston Respublikasi Oliy Maj- lisining Axborotnomasi, 1994-yil, 1-son, 25-modda. 2 Ushbu konvensiyaga quyidagi tuzatishlar kiritilgan: 27.05.1947-y. Monreal (93-modda); 14.06.1954-y. Monreal (45-modda); 14.06.1954-y. Monreal (48a, 49e, I, 61-modda); 21.06.1961-y. Monreal (50a-modda); 15.09.1962-y. Rim (48a-modda); 12.03.1971-y. Nyu-York (50-modda); 07.07.1971-y. Vena (56-modda); 16.10.1971-y. Monreal (50a-modda); 30.09.1977-y. Monreal (Yakuniy qoidalar matnining zgarganligi); 06.10.1980-y. Monreal (83-modda); 10.05.1984-y. Monreal (3-mod- da); 06.10.1989-y. Monreal (56-modda); 26.10.1990-y. Monreal (50a-modda). Mazkur hujjatlarga O zbekiston Respublikasi O zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 1993-yil 7-maydagi 865 XII-sonli Qaroriga asosan qo shilgan.// zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1993-yil, 6-son, 249-modda. 3 1970-yil 16-dekabrdagi Havo kemalarini qonunga xilof tarzda bosib olinishiga qarshi kurash to risida gi Gaaga Konvensiyasi// Mazkur Konvensiyaga O zbe- kiston Respublikasi O zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 1993-yil 29-dekabr- dagi 1016 XII-sonli Qaroriga asosan qo shilgan.// O zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1994-yil, 1-son, 25-modda. 95 Uchala konvensiya gumon qilinayotgan jinoyatchi Konven- siya ishtirokchisi bo lgan davlatlardan birining hududida bo lsa, universal yurisdiksiyani nazarda tutadi. Jinoyatchini berish aut dedeve aut punere ) ushlab berish yoki jazolash tamo- yili asosida tartibga solinadi. Jinoyatchi qaysi davlat hududida bo lsa, o sha davlat qamoqqa oladi. Agar davlat jinoyatchini ber- masa, uni o zining vakolatli organlariga jinoiy sudlarni olib bo- rish uchun berishga majbur 1 . Har bir a zo davlat o z jinoyat qonunchiligida, uchala konvensiyada nazarda tutilgan jinoyat- larning og irligini hisobga olgan holda, jazoni nazarda tutadi. 1971-yilda qabul qilingan Fuqaro aviyatsiyasi xavfsizligiga qarshi yo naltirilgan noqonuniy aktlarga qarshi kurash to risi- da gi Konvensiyaning 1-moddasiga muvofiq uni imzolagan dav- latlar: - xavo kemasida bo lgan shaxsga nisbatan zo ravonlik sodir etilgan va bu harakat havo kemasi xavfsizligiga tahdid solganda; - foydalanilayotga havo kemasini vayron qilish yoxud uni ishdan chiqishiga yoki parvoziga xavf tug diruvchi nosozliklar keltirib chiqarganda; - havo kemasiga uni vayron qiluvchi, ishdan chiqaruvchi, yoxud uning parvoziga xavf tug diruvchi har qanday buyum va qurilmalar olib kirilganda; - havo kemasi parvoziga jiddiy zarar keltiradigan aeronavi- gatsiya jixozlari buzilganda va undan foydalanishga noqonuniy aralashilganda; - yolg on ma lumotlarni tarqatish bilan havo kemasiga xavf tug dirilganda, bunday harakatlarni amalga oshirgan shaxslar- ga nisbatan bosqinchilik va havo kemalarini olib qochish jinoyat- lari qatorida jazo belgilash majburiyatlarini o z zimmalariga oladilar. 1 Saidov A.X. Xalqaro huquq darslik. Mas ul muharrir: prof. U. Tojixonov. T.: zbekiston yozuvchilar uyushmasi Adabiyot jamg armasi nashri, 2001. 231 232-betlar. |
