Toshkent Farmatsevtika instituti Farmatsiya fakulteti talabasining “Tosh tomirlar aterosklerozi” mavzusida tayyorlagan

DASTLABKI KO’RIK
Oyoq-qo’llar qon ta’minoti darajasini baholashga qaratilgan funktsional testlardan tashqari, tajribali shifokor quyidagi omillarga e’tibor qaratadi:
Oyoq-qo’llardagi sochlarning to’kilib ketganligi;
Tana vaznining to’satdan yo’qolishi;
Yurakdagi shovqinlar, qon bosimining ko’tarilganligi, yurak ritmining buzilishi;
Ter va yog’ bezlarning giperfunktsiyasi;
Tirnoqlar deformatsiyasi;
Buyrak kasalligi bo’lmaganida ham doimiy shishlar mavjudligi.
LABORATORIYA VA INSTRUMENTAL USULLAR
Umumiy xolesterin, aterogenlik koeffitsienti kabi ko’rsatkichlarni baholash uchun venoz qon topshirish;
Rentgen tekshiruvi va angiografiya. Rentgen nurlari aortaning holatini baholashi mumkin, chunki blyashkalar tasvirda aniq ko’rinadi. Angiografiya qon oqimiga maxsus kontrast modda kiritish va uni keyingi kuzatishdan iborat;
UTT. Arteriyaning u yoki bu qismida qon oqimining tezligini baholash imkonini beradi. Ushbu usul yordamida kichik o’zgarishlarni ham, shuningdek, qon ta’minoti yetishmasligi darajasini aniqlash mumkin.
Tashxisning boshqa usullari mavjud. Ularning muayyan turini klinik ko’rinishga asoslangan holda shifokor belgilaydi.
ZAMONAVIY DAVOLASH USULLARI
Odatda, 80% hollarda, ateroskleroz sababini va uning zararli ta’sirini bartaraf etish uchun dori-darmonlar bilan davolash yetarli bo’ladi. Maxsus dorilar bilan davolanish parhez tutish va jismoniy faoliyatning optimal tartibini tayinlash bilan birlashtiriladi.
Aterosklerozga qarshi preparatlar orasida bir nechta guruh dori-darmonlari ajratish mumkin:
Statinlar. Eng mashhur statinlar guruhi preparatlari hali ham qo’llanilmoqda. Ularning ta’siri jigarni xolesterin ishlab chiqarish faoliyatini bostirishdir. Statinlar bilan parallel ravishda ateroskleroz bilan og’rigan bemorlarga yurak va ovqat hazm qilish tizimi faoliyatini qo’llab-quvvatlovchi dorilar buyuriladi (chunki statinlar aynan shu a’zolarga eng salbiy ta’sir ko’rsatadi). Zamonaviy tibbiyot olamining nufuzli olimlar va mutaxassislari statinlarning foydasini, shuningdek aterosklerozning rivojlanishida xolesterin rolini shubha ostiga qo’yishmoqda.